evolution process of bureacracy in aqa mohammad khan era and first decade of fatali shah reign have been covered in the article. the author then surveys the impact of broadening foreign relations on establishment of modern civic institutions, and development in state structure in another three decades of fatali shah’s tenure. he reviews abbas mtrza’s role in reforming pri­mary bureacratic syste...

هدف پژوهش حاضر توصیف و تبیین شخصیت اجتماعی ناصرالدین شاه قاجار و تاثیر آن بر سیاست‌های او با استفاده از تحلیل محتوای سفرنامه‌های این شاه قاجاری و براساس نظریه مازلو است. در این راستا، نوخواهی، دلشیفتگی و ترس از فرنگ، انزواطلبی، عدالت، سیمای زنان و هوسرانی شاه، توجه به نظم و قانون، خودکامگی شاه و خرد جمعی، پشیمانی شاه قاجار از قتل امیرکبیر و اعتقاد شاه به خرافات مورد بحث قرار گرفته است. نتایج نش...

سرپیچی کامران­ میرزا حاکم هرات از انجام تعهد­اتی چون پرداخت خراج سالیانه، تهاجم به خراسان و تلاش برای تصرف سیستان، از جمله عواملی بود که محمد شاه را واداشت تا با لشکرکشی به هرات، هم کامران میرزا را تنبیه کند و هم این شهر را که وی در زمان حیات پدر تا چند قدمی فتح آن پیش رفته بود، مفتوح نماید. در این زمان از یک سو دولت روسیه تلاش می­کرد تا شاه قاجار را برای حمله به هرات تحریک و تشجیع نماید و در ص...

واکنش علمای شیعه در برابر خودکامگی فتحعلی شاه قاجار محمد سلماسی‌زاده* چکیده این پژوهش به تبیین تأثیر مجتهدان شیعه در مهار خودکامگی مطلق شاهان قاجار می‌پردازد و در قالب مطالعه‌ای موردی، هم‌زمان با واکاوی منابع دست‌اول تاریخی در عصر فتحعلی شاه قاجار (1250 - 1212 ق)، میزان سازگاری نظریه استبداد شرقی و شیوه تولید آسیایی مارکس و انگلس را با اوضاع تاریخی آن ارزیابی می کند. پرسش اصلی پژوهش این است: آی...

سرپیچی کامران میرزا حاکم هرات از انجام تعهد اتی چون پرداخت خراج سالیانه، تهاجم به خراسان و تلاش برای تصرف سیستان، از جمله عواملی بود که محمد شاه را واداشت تا با لشکرکشی به هرات، هم کامران میرزا را تنبیه کند و هم این شهر را که وی در زمان حیات پدر تا چند قدمی فتح آن پیش رفته بود، مفتوح نماید. در این زمان از یک سو دولت روسیه تلاش می کرد تا شاه قاجار را برای حمله به هرات تحریک و تشجیع نماید و در صو...

حضور دولتهای استعماری روس وانگلیس در صحنه سیاسی ایران( سده نوزدهم /سیزدهم قمری) یکی از مهم ترین وقایع تاریخی به حساب می آمد. دولت قاجاری که به تازگی از جنگ های خا نمان سوز با روسها طی معاهدات گلستان وترکمان چای خلاصی یافته بود، هزینه ی سنگینی را پرداخته وبسیاری از شهرهای شمال غرب کشور را از دست داد ودر تب وتاب چنین معاهداتی به سر میبرد ،حضور ونفوذ انگلیس در این برهه ی تاریخی نه تنها مشکلی را ...

در دوره قاجار شعر بازگشت به اوج خود رسید. در این عصر شاهان قاجار شعر مدحی را در خدمت دستگاه تبلیغاتی خود در آوردند و شاعران نیز به پیروی از استادان سبک خراسانی به قصاید مدحی توجه بیشتری کردند. در این میان ابونصر فتح الله خان شیبانی، (۱۲۴۰ - ۱۳۰۸ ه. ق) وضعی دیگر گونه داشت. او که در ابتدا در خدمت محمد شاه و ناصر الدین شاه قاجار بود و قصایدی در مدح آنها سروده بود، به هنگام جلوس ناصرالدین شاه بر تخ...

ایلخانی و ایل بیگی دو منصب عالیه و مهم در نظام خان سالاری جامعه بختیاری بوده اند. ایلخان در جامعه بختیاری بالاترین مقام ایلی را داشته و پس از او، این ایل بیگ بود که همانند معاون یا دستیار او عمل می کرد. جامعه بختیاری به طور رسمی از دوره ناصرالدین شاه قاجار اتحادیه ایلی تشکیل داد و طی فرمان ناصرالدین شاه ایلخانی به نام حسینقلی خان دورکی در رأس آن قرار گرفت. اما خوانین بختیاری، برای رسیدن به مقام...

بیراه نیست اگر گفته شود که مهمترین ابزار در مطالعات تاریخی اسناد هستند، زیرا در اکثر اوقات حتی پدیدآورندگان و شاهدان حوادث نیز ناگزیرند برای اثبات گفته های خود سند ارائه دهند. در این میان بدیهی است که همه اسناد از ارزش یکسانی برخوردار نیستند. عوامل بسیاری از جمله شخصیت پدیدآوردنده سند در ارزشیابی اسناد دخیلند. به همین خاطر اسنادی که سال ها پیش از طرف شاهان ایران صادر شده اند، از ارزش بالایی برخ...

نقاشی عصر قاجار به طور عمده، به دو دوره تقسیم می شود: دوره نخست؛ مقارن با سلطنت فتحعلی شاه نضج می یابد تا عصر ناصری دوام می آورد؛ بر تلفیق صور نگارگری و تزئینی با دستاوردهای هنر ناتورالیستی تکیه دارد و سیطره کلی دستاوردهای هنر ایرانی در آن، حائز اهمیت است. دوره دوم، با سلطنت ناصرالدین شاه و ظهور هنرمندان اروپارفته، شکل می گیرد و مبتنی بر بازنمایی از هنر طبیعت گرای غرب است. شاهنامه عمادالکتّاب، م...