مقاله حاضر با کاوش چند سویه ، سعی در تعریف و تحدید منظومه هایی حماسی و پهلوانی را دارد که عموماً زیر نام شاهنامه کردی شناخته شده اند؛ منظومه هایی که ریشه در اسطوره دارند و در بر دارند ه باورها و پنداشته های جمعی زاگرس نشینان از بن تاریخ تاکنون هستند. طرح تفاوت بن مایه های اسطوره ای در غرب و شرق ایران، محقّق را به کاوش در اندیشه و جهان بینی شاهنامه کردی واداشته است. نتیجه آن به دست آمدن یک طبقه بن...

مردم کردزبان از دیرباز به شاهنامه حکیم فردوسی توجه و علاقه داشتند و این امر سبب سرودن منظومه­هایی به سبک و سیاق شاهنامه فردوسی به زبان کردی شده است. منظومه­هایی که به نام شاهنامه کردی به گویش گورانی در دست است، اقتباسی کامل و مستقیم از شاهنامه فردوسی نیست؛ ولی از نظر قالب شعری، داستان­ها و شخصیت­ها و البته روح حماسی و دلاوری با شاهنامۀ فردوسی اشتراکات دارند. بررسی­ها نشان می­دهد که داستان های ر...

ایرانیان از دیرباز برای انجام کارهای گوناگون، آیین­­ها و روش های ویژه ای داشته­اند که امروزه بیشتر آن ها فراموش شده ­است. نشانی از این آیین­های فراموش شده را می­توان در برخی از روستاها و شهرهایی که هنوز بر پایه ی شیوه­های کهن زندگی می­کنند، بازیافت. پرسش بنیادین این نوشتار آن است که آیا می توان هم سانی ای میان آیین های شاهنامه با آنچه امروز در استان کرمانشاه برگزار می شود، بازجُست؟ بر این پایه ب...

چکیده شناخت و تبیین هر چه بیشتر زبانهای زنده ایرانی و آثار ادبی آنها به عنوان میراثهای گرانبها مهم و انکار ناپذیر است. زبان کردی با توجه به تنوع گویشها و گونه های آن و نیز سابقه کهن ادبی می تواند مواد غنی در اختیار محققان و زبان شناسان قرار دهد. سرهنگ الماس خان کندوله ایی از شاعران کردی سرای قرن سیزدهم و از طلایه داران حماسه سرای زبان کردی می باشد. آثار متعددی در زمینه حماسی و غنایی از ایشا...

میرزا الماس خان کندوله ای(ت1118- م1190-1200)، شاعر حماسه سرای کرد، پس از گذراندن دوران نظامی گری در سپاه نادرشاه و تبعیدش به منطقه کندوله، به نظم شاهنامه کردی، به لهجه اورامی- گورانی پرداخت که هم اکنون، قسمت هایی از شاهنامه او باقی مانده و بسیاری از افراد کهن سال، داستان هایی از آن را در سینه هایشان حفظ کرده اند. یکی از این داستان ها، داستان بهمن و فرامرز است که حماسه ای است منظوم در قالب مثنوی...

مجموعه ای که ابوالمجد محمد بن مسعود تبریزی در فاصله ی سال های 720-723ق، به خط خود، از زندگی و آثار شاعران و عالمان نام آشنا یا گمنامِ پیش ازسده ی هشتم،گردآورده و به «سفینه ی تبریز» نامبُرداراست، دارای مطالب ارزشمند و دست اول بسیاری می باشد. این مجموعه، گزیده ای از شاهنامه ی فردوسی را نیز، شامل 1245 بیت، در خود جای داده که در کار ویرایش شاهنامه، شایسته ی اعتنای فراوان است.از آن جا که ابوالمجد تبری...