هدف پژوهش حاضر، بررسی نگارههایی از شاهنامه تهماسبی است که به شیوه زندگی زنان و موسیقی در این دوره می‌پردازد.این پژوهش، بنیادی و روش، توصیفی–تاریخی بوده و با استفاده از تحلیل اجتماعی به مطالعه نگاره‌هایی از عصر صفوی و نقش و جایگاه زن و موسیقی در این دوره پرداخته است. جمع‌آوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای است. تجزیه و تحلیل سه نگاره از شاهنامه تهماسبی نشان از مهارت نوازندگی زنان هنرمند در عصر صفوی ...

نسخه شاهنامه شاه تهماسبی پیشتر در مجموعه بارون ادموند دو رو چیلد در پاریس بود و بعدها از کتابخانه آرتور هوتون پسر سردرآورد، هوتون 78 تابلو از 258 تابلوی آن را به موزه هنری متروپولتین نیویورک اهدا کرد. (کاتب این شاهنامه معلوم نبوده و به احتمال زیاد کار آن در سال 928 هـ.ق به فرمان شاه اسماعیل شروع شده تا به فرزندش تهماسب میرزا اهدا شود، از جمله کسانی که در این شاهنامه در تصویر نگاری ها همکاری داش...

نماد نام یا نمایهای است که افزون بر معنای قراردادیاش دارای معانی متناقضی باشد و چیزی ناشناخته و گنگ را بنمایاند. برخی از نمادها از تجربیات شخصی فرد ناشی میشوند اما برخی دیگر در بین تمام انسانها در تمام دوران مشترکاند. از نظر کارل گوستاو یونگ این مفاهیم مشترک بین انسانها زادهی ناخودآگاه جمعی بشراست وکهنالگو نامیده میشود. در بسیاری موارد یک انگاره یا نمایه از ناخودآگاه به خودآگاه راه مییابد و هنر...

چکیده شاهنامه ی حکیم ابوالقاسم فردوسی، از مشهورترین میراث گران بهای ادب فارسی است. این اثر ارزشمند که روح جوان مردی و غیرت ملّی و دینی ایرانیان را مورد ستایش قرار می دهد، همواره مورد توجّه حکام ایرانی و بالتبع هنرمندان نگارگر درباری بوده است و داستان های آن، بیش از هر اثر ادبی دیگر در ایران به تصویر درآمده است. در میان داستان ها و روایات بسیارِ شاهنامه، داستان سیاوش، به دلیل دارا بودن ارزش های ...

چکیده استفاده از فضاسازی¬های دوبُعدی، بازنمایی و خلق پیکره¬هایی با خطوط شکل¬ساز قوی، سطح¬های رنگی تخت و آرایه¬ها و تزیینات گیاهی، حیوانی و هندسی مشخصه¬های بارز نگاره¬های ایرانی است، که در دو شاهنامه¬¬ی بایسنقری و شاهنامه¬ی¬ شاه تهماسبی می¬توان بازنمایی¬شان را شاهد بود. نگاره-های این دو شاهنامه¬ی مصوّر، بازتاب¬دهنده¬ی روایت¬های اساطیری، پهلوانی- حماسی و تاریخی هستند که برگرفته از فرهنگ و تمدن مرد...

پژوهش حاضر به مطالعه تطبیقی زیباشناسی تصویر رستم در شاهنامه های فردوسی مصور عهد صفوی خاصه شاهنامه های شاه تهماسبی، قوام بن محمد شیرازی و رشیدا می پردازد. ایرانیان در طول تاریخ نگارگری بیش از هر نسخه ای شاهنامه را به زیور نگاره ها آراسته اند و در شاهنامه نیز رستم شخصیتی بی بدیل است نه تنها در شاهنامه، که اساسا در فرهنگ ایران رستم قهرمانی بلا منازع است. به همین دلیل تصویر رستم در شاهنامه های مصور...

این رساله عناصر تأثیرگذار بر کیفیت دو شاهنامه ی بایسنغری و تهماسبی را از دو زاویه ی عوامل بیرونی و عوامل درونی بررسی کرده است. ساختار ادبی شاهنامه ی فردوسی و نوع تعامل هنرمند با آن در محدوده ی عوامل درونی قرار گرفته است. هدف تحقیق در این بخش، شناسایی و دسته بندی شاخصه های ادبی شاهنامه فردوسی است که بر ساختار و بیان هنری دو نسخه ی بایسنغری و تهماسبی موثر بوده است. تفاوت های مذهبی و فرهنگی و حکوم...

تاریخ هر فرهنگی پیوسته ردی از دیگری را در خود دارد و تقابل دوگانه خود - دیگری همواره از جمله محورهای مطالعات فرهنگی بوده است. عناوینی همچون چگونگی مواجهه یک فرهنگ با دیگری و علل دامن زدن دولت ها به دیگری هراسی در این زمینه قابل طرح هستند. در این مقاله الگوی نشانه شناسی فرهنگی برای مطالعۀ چگونگی بازنمایی دیگری فرهنگی در دو نگاره از شاهنامه های مصوّر عهد صفوی (شاهنامه شاه تهماسبی و شاهنامه شاه اسم...

درفش ها در شاهنامه عناصری هنری و قابل تأمل هستند که مطالعه و تحلیل آن ها می تواند واسطه ادراک عمیق تر ما از مفاهیم بنیادی شاهنامه شود. در این راستا، نشانه شناسی به عنوان شیوه ای از تحلیل، با در کنار هم قرار دادن عناصر مرتبط در شبکه ای از عوامل همنشین و جانشین به خوانش نشانه های مرتبط با درفش می پردازد. تکمیل فرایند نشانه شناسی به فراخور متن، نیازمند علم بر نمادها و اسطوره ها نیز هست. شناخت لایه...

مسأله هویت در هر ملتی از اهمیت زیادی برخوردار است و هنر و ادبیات هر ملتی بیانگر پیشینه فرهنگی و هویت مردمان آن کشور است. شاهنامه یکی از آثار جاودانی است که گذشته از دلاوریها و قهرمانی ها، تصویر زنده از افسانه و عقاید ایران باستان نیز می باشد. وابستگی بین ادبیات و نگارگری باعث شده همواره شاهنامه مورد توجه هنرمندان نگارگر قرار گیرد و نگارگریها خود نیز می توانند بیانگر هنرهای مختلف باشند شاهنامه ش...