چکیده: در دوره معاصر فرهنگستان هنر به مناسبت بزرگداشت مقام فردوسی، اقدام به تصویرسازی 30 مضمون از مضامین و داستانهای شاهنامه شاه طهماسب نموده است. که 20 عدد از این نگاره ها از لحاظ مضمون با 20 عدد از نگاره های شاهنامه شاه تهماسب مشترک می باشند. در این رساله، به مقایسه تحلیلی این 20 جفت نگاره با یکدیگر پرداخته شده است . هدف این پایان نامه، بررسی تحولات جدید در نگارگری معاصر با مضامین حماسی در ن...

حماسه صورت هنری از مجموعه عواطف و احساسات مردمان یک سرزمین است که طی روزگاران دراز، در ادبیات ملل پدیدار شده است.اما ادبیات حماسی فراگیر و مشمول همه سرزمین ها نیست، حماسه در سرزمینی می جوشد و می خروشد که دارای اساطیر و تاریخی دیربا باشد و ایران کشوری است که این ویژگی ها را داراست.شعرای بسیاری، تا به امروز داستان ها و تاریخ این سرزمین را به نظم کشیده اند، اما هیچ یک از آنها نتوانسته است همانند ف...

پیشرفت سریع و تحول نوین نگارگری ایران که منجر به شکوفایی آن در سده نهم و دهم ه.ق گردید سبب شد که مقارن با دوران حکومت تیموریان و سالهای اوج اقتدار صفویان در ایران برترین نسخ خطی شعر فارسی در کارگاههای سلطنتی و به همت و یاری برجسته ترین هنرمندان سراسر کشور آفریده شوند. نفوذ عناصر نقاشی چینی به هنر نگارگری ایران در آغاز این دوره، نگرشی شاعرانه از طبیعت ، درکی تازه از مفهوم فضای معنوی و بلندپروازی...

ادبیّات و نقاشی ایرانی از دیرباز درکنارهم و مکمل یکدیگر بوده اند. ادبیّات ایران غنی ترین و پربارترین هنر تأثیرگذار بر نقاشی ایران است زیرا از آغاز روند نگارش کتابهای ادبی،¬¬ هنرمصوّرسازی و کتاب آرایی همگام با آن شروع به رشد و نمو نمود. ازمیان کتابهای ادبی، شاهنامه فردوسی برای هنرمندان نقاش ایران، گنجینه غنی و الهام بخش بوده است. پیوند نقاشی با شعر و بالندگی آن در عرصه هنر کتاب آرایی در یکی از بی ب...

رساله حاصر مطالعه ای تحلیلی-تفسیری به شیوه ی نشانه شناسی ساخت گرا است بر، گزیده ای از نگاره های شاهنامه ی طهماسبی، شاهکار هنرمندان مکتب تبریز صفوی این مطالعه با تمرکز بر تصاویر پهلوانی و شخصیت پهلوان، به عنوان کنش گر اصلی روایات تصویری شاهنامه، تنظیم یافته است و بر مبنای دو پیش فرض قرار دارد، نخست متنیت تصویر، که کاربرد شیوه های تحلیل زبانی را در مورد نگاره ها ممکن و مجاز می سازد، دوم تفاوت میا...

قزلباش‌ها از مهم‌ترین عوامل قدرت در دوره صفوی بوده‌اند که نزدیک به یک‌ قرن، مهم‌ترین مناصب نظامی و سیاسی ایران را دراختیار داشتند. آن‌ها نقش اصلی را در به‌‌قدرت رسیدن صفویان ایفا کردند. هم‌زمان با قدرت قزلباش‌ها، تصویرسازی شاهنامه طهماسبی به‌دستور شاه‌اسماعیل‌اول (905-930/1499-1523) آغاز شد و در زمان سلطنت شاه‌طهماسب‌اول (930-984/1523-1576) پایان پذیرفت و قزلباشان که مشخصه اصلی آن‌ها، کلاه‌های ...

آثار نگارگری ایران در دوره های گوناگون اغلب به صورت تک نگاره و غالباً مستقل از متن، مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این مقاله، سیزده نگارۀ متوالی از شاهنامۀ شاه طهماسبی مرتبط با داستان ضحاک از منظر تصویرسازی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف مقاله سنجیدن میزان وفاداری نگارگران در انتقال اندیشۀ بنیادین متن به تصویر، ترتیب و توالی آثار بوده است. این داستان توسط چندین نقاش به تصویر درآمده که چگونگی عم...

چکیده: آسمان از مهمترین تجلیات قداست و در واقع جلوه گاه ساحت اقدس و حوزه ی اقتدار الهی تلقی می شده است. آثار ادبی و هنری و مذهبی اقوام و ملل مختلف، جلوه گاه باورهایی اند که آشکار و نهان از گذشته های دور تا به حال زنده اند. بررسی جایگاه و مفهوم آسمان از مناظر مختلف در ایران، در واقع می تواند به شناخت نقش باورهای مربوط به آن و تأثیر آن در خلق آثار هنری، ادبی، عرفانی و... توسط مردمی که با این با...

در آغاز قرن دهم هجری، با قدرت یافتن صفویان، مذهب تشیع در ایران رسمی شد. در طول تاریخ، مذهب به عنوان عاملی مهم در روند اندیشه‌ها و افکار ملت‌ها مطرح بوده‌است. از این‌رو در هر دوره تأثیرات عمیقی بر فرهنگ و هنر جوامع داشته است. در دورۀ صفویه نیز هنر از نهضت مذهبی ایجادشده در این عصر بی‌بهره نماند و هنرمندان این دوره توانستند با تأثیرپذیری از مذهب تشیع، افکار و عقاید خود را در آثار هنری و صنعتی تول...

گرچه نسخه برگردان کردن بخش های هنری یک نسخه خطی، سال هاست در خارج از ایران رواج دارد، در سال های اخیر شاهد طبع این گونه آثار در ایران هستیم. از نمونه خارجی این گونه کتاب ها می توان به نسخه برگردان نگاره های شاهنامه لنینگراد (1985م.) و نمونه های داخلی می توان به نسخه برگردان نگاره های خاوران نامه (1383ش.) اشاره کرد. نگاره های نسخه خطی شاهنامه طهماسبی، قبلاً معروف به شاهنامه هوتون، از خوش اقبال تر...