آنچه در این نوشتار مدّ نظر است، تأمل کوتاهی در شیوه نگارش عاشقانه های ایرانی است که در 4 جلد از سوی نشر افق، روانۀ بازار شده است؛ تأملی از لحاظ به کارگیری واژگان و بررسی نحو جملات و نیز نگاهی بر وحدت رسم الخط آنها. این بررسی صرفاً با هدف ویراستن و پیراستن بخش هایی از این مجموعه انجام گرفته است، امید است در چاپ های مجدد و نیز مجموعه های تازه تر، به کار آید.

موقعیت جغرافیایی، حاکمیت سلاجقه، یورش و تحرکات ایلات ماوراء النهر از عوامل اثر گذار بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی بلخ در قرون پنجم و ششم بودند. حاکمیت سلاجقه و استقرار ایلات در بلخ و نواحی آن تأثیرات مثبت و منفی بر وضع اجتماعی- اقتصادی بلخ داشته است. از سویی حمایت ترکان از دربار خلافت به اعتبار علماء و علوم شرعی انجامید که در پی این سیاست علوم عقلی منحط گردید و تجارت با اقلیت ها کاهش یافت و از سوی...

منطقه «بلخ» از جمله مناطقی است که حدیث شیعه مدتی از حیات خویش را در آن سپری کرده است، ولی پژوهشی مستقل در بازخوانی تلاش محدثان شیعه در این منطقه شکل نگرفته است.  این منطقه بخشی از خراسان بزرگ در قدیم بوده و اکنون شامل استان­هایی در ازبکستان و افغانستان شود. حضور محدثان بلخی در این منطقه و بلخیان مهاجر به دیگر حوزه های حدیثی شیعه از یک سو و اقبال دانشیان شیعی به حضور در این مناطق سبب شد که حوزه ...

خراسان به عنوان یکی از مهم­ترین حوزه­های تمدنی ایران در دوران قبل و بعد اسلام جایگاه ویژه ای را دارا بود. اهمیت این سرزمین برای مسلمانان نیز به دنبال فتح این ناحیه به سرعت درک گردید. آرزوی ابومسلم در کسب حکومت خراسان اگرچه محقق نگردید اما طاهر بن حسین توانست اولین حکومت ایرانی را در این سرزمین بزرگ برقرار سازد. قلمرو حکومت طاهریان در خراسان چنان گسترده بود که از نظر مأمون این سرزمین یک کشور به ...

از جمله یافته‌های بسیار مهم در فعالیت‌های میدانی شهر تاریخی سیمره، مسجد آن و تزیینات گچبری این بنا است. براساس تاریخگذاری ارائه شده این مسجد متعلق به اواخر دوران اموی و اوایل دوران عباسی و به لحاظ آرایه‌های تزیین بسیار مشابه نمونه‌های مسجد نه‌گنبد بلخ و سامرا است. اهداف اصلی پژوهش، شناسایی و معرفی بهتر تزیینات گچبری مسجد سیمره، معرفی پیشینۀ برخی تزیینات گچبری مسجدنه‌گنبدبلخ در آن و نیز تأثیر هن...

این مقاله به معرّفی احمد خضرویه از مشایخ تصوّف در قرن سوم هجری می‌پردازد. بدین‌منظور با استفاده از منابع کهن، به روش تحلیل تاریخی دربارة نام، زادگاه، خانواده، تاریخ وفات، آثار و مصاحبان او آگاهی‌هایی به دست داده می‌شود.

منطقه «بلخ» از جمله مناطقی است که حدیث شیعه مدتی از حیات خویش را در آن سپری کرده است، ولی پژوهشی مستقل در بازخوانی تلاش محدثان شیعه در این منطقه شکل نگرفته است.  این منطقه بخشی از خراسان بزرگ در قدیم بوده و اکنون شامل استان­هایی در ازبکستان و افغانستان شود. حضور محدثان بلخی در این منطقه و بلخیان مهاجر به دیگر حوزه‌های حدیثی شیعه از یک سو و اقبال دانشیان شیعی به حضور در این مناطق سبب شد که حوزه ...

چکیده: از دوران باستان تا بخش اعظمی از دوران اسلامی، گچبری یکی از مهمترین ارکان تزیینات بنا در ایران بوده است که با توجه به غنای طرح های بکاررفته در آنها، به عنوان یکی از مهمترین حوزه های پژوهشی، شناخته شده است. در زمان حاضر و در راستای پرداختن به این مسائل، هنر گچبری شکل گرفته در پایتخت نوپای عباسی سامرا، در قرن سوم هجری قمری، به عنوان نقطه آغازین این هنر در دوران اسلامی معرفی شده است، به طو...

این مقاله به معرّفی احمد خضرویه از مشایخ تصوّف در قرن سوم هجری می پردازد. بدین منظور با استفاده از منابع کهن، به روش تحلیل تاریخی دربارة نام، زادگاه، خانواده، تاریخ وفات، آثار و مصاحبان او آگاهی هایی به دست داده می شود.