بسیاری از ابیات حافظ، بدون آنکه به لحاظ واژگان و ترکیبات دشواریی داشته باشد محل شبهه و نزاع است. این شبهه انگیزی جزء ذات غزلیات حافظ است و مربوط به رندانه سخن گفتن اوست؛ این روش درحقیقت بخشی از رندی حافظ است ما برای فهم رندی حافظ، ناگزیریم روشی به کار ببریم که آن شبهات را برطرف کند. با توجه به تبحّر حافظ در حوزة بلاغت اسلامی بویژه دانش معانی، شاید یکی از ابزارهای کارآمد در فهم رندی حافظ و حلّ اخت...

بسیاری از ابیات حافظ، بدون آنکه به لحاظ واژگان و ترکیبات دشواریی داشته باشد محل شبهه و نزاع است. این شبهه انگیزی جزء ذات غزلیات حافظ است و مربوط به رندانه سخن گفتن اوست؛ این روش درحقیقت بخشی از رندی حافظ است ما برای فهم رندی حافظ، ‌ناگزیریم روشی به‌ کار ببریم که آن شبهات را برطرف کند. با توجه به تبحّر حافظ در حوزة بلاغت اسلامی بویژه دانش معانی، شاید یکی از ابزارهای کارآمد در فهم رندی حافظ و حلّ ا...

حافظ شیرازی در زبان فارسی، شاعری صاحب سبک و تأثیرگذار است؛ درباره¬ی شعر او از زمان¬های نزدیک به دوره¬ی حیات او و پس از آن، به تفصیل و گاه با اختلاف نظر بسیار سخن گفته¬اند. ولی هنوز هم این شبهات برطرف نشده، در پژوهش حاضر، غزلیات رندانه حافظ که در آن¬ها عناصر عاشقانه مطرح شده است ، بر اساس روش تحلیلی- توصیفی بررسی شده است. این غزل¬ها بدون در نظر گرفتن رندی حافظ و همچنین اعتقاد به عد م انسجام غزل¬...

مهم ترین مشخّصه ی حافظ را رندی شمرده اند امّا در این که رند چه ویژگی هایی دارد و کیفیّت رند چگونه است اختلاف نظرها بسیار است، یک راه و شیوه ی مناسب برای کم کردن این اختلاف نظرها، تکیه بر دانش معانی است. در پژوهش حاضر، با توجّه به دانش معانی به تحلیل رندی حافظ پرداخته ایم و سعی کرده ایم مشخّص کنیم که حافظ تا چه اندازه از دانش معانی بهره برده است. برای تبیین بهتر اندیشه ی حافظ، غزل ها را در ذیل شش عنو...

یکی از خصایص اشعار عرفانی- رمزی کاربرد باژنما یا تعبیر باژگونه است که در دسته ها و طبقات بزرگ و متعدد قابل مطالعه و تحقیق است. فسق و گناه و مترادفات گوناگون آنها یکی از این دسته باژنماهاست که در دیوان حافظ بیش از دیگر باژنماها به کار رفته است. این نوع باژنماها که از تیره الفاظ و تعابیر حرام و مذموم اند، نشانه ها و رموزی اند، برای حالات و مستیهای قلبی و عاشقانه که باعث حرکتهای جوهری در ذات آدمی ...

دوران ما، دوران سیاست‌های معطوف به زندگی روزمره (میکروپلیتیک) از یک سو و سیاست متفاوت و متمایز ‌از سوی دیگر است. دوران ما هم‌چنین دوران تکثیر جهان ـ زیست (life-worlds) یا جهان اجتماعی مردم است. به بیان دیگر، جهان ـ زیست آدمیان عصر ما، به طور فزاینده‌ای در مسیر قطعه‌قطعه شدن یا تکثر قرار گرفته است. این شرایط، بستری برای تولد «خود اکپسرسیونیستی» و «هویت‌های موزاییکی» فراهم آورده است. زیست ـ جهان ...

یکی از بحث های اساسی در سامانه حافظ شناسی، معانی چندپهلو و گونه گون ابیات یا واژگان است که از زمان حافظ تا امروز محل نزاعِ حافظ شناسان و دوستداران خواجه بوده است. در این مقال برآنیم تا حدودی به این مسأله بپردازیم و نشان دهیم که بسیاری از اختلاف نظر ها در برداشت معنی و مفهوم شعر حافظ پایه و اساس درستِ علمی و نظری ندارند و به قول خواجه: جنگ هفتاد و دو ملّت همه را عذر بنه   چون ندیدند حقیقت ره افسانه...

این پژوهش با هدف بیان مفهوم رندی در تعلیم وتربیت نگاشته شده است.یکی از محوری ترین شخصیت های شعر حافظ رنداست. او برجوهر اندیشه گری عارفانه شاعرانه ی خود ، نام رند را می نهد و این بنیادی ترین مفهومی است که حافظ برای بازگفت انسانشناسی عارفانه –شاعرانه ی خویش بکار می گیرد .در واقع رند یک اثر هنری خود آفریده است که همچون هر اثر هنری دیگر ،چیزی تعریف ناپذیر و ناگفتنی در خود دارد.از آنجایی که حافظ در ...

هویت احساس بودن، شدن و عنایت ذاتی آدمی به حقیقت وجودی خویش به منزله انسان است و تعیین کننده روح جمعی است که نمادی از تاریخ انسانی است و کوشش برای کشف، یا احیای هویت؛ یعنی تلاش برای یافتن آنچه در فطرت انسانی مندرج است، در مفهومی خاص مورد توجه جدی اندیشمند بزرگ ایرانی حافظ شیرازی قرار گرفته است. او با توجه به جایگاه معرفتی و اندیشه‌ای والایش و با عنایت به درکی که از زمانه بحرانی جامعه ایرانی بدست...

این تحقیق با عنوان «طنز در عاشقانه های حافظ» به معرّفی برخی ظرافت های هنری و شگرد های حافظانه در آفرینش طنز عاشقانه پرداخته و با نگاهی متفاوت نسبت به طنز، آن را به عنوان یکی از جدّی ترین، تأثیرگذارترین و هنرمندانه ترین عناصر آرایه ی کلام ناب معرّفی کرده و سعی داشته است که با بحث و فحص در متن و بطن شعر حافظ، به واگویی ترفندهای رندانه و حافظانه بپردازد و عوامل دخیل در جریان طنز پردازی و تحلیل گفتمان...