این پایان نامه به بررسی رهبری در جنگ و سپاهیگری هخامنشیان می پردازد. مقصود از رهبری در جنگ، تکنیک های برگزیده پادشاهان در مهمترین جنگ های این دوره و سرنوشت نهایی این پیکارها بوده است. این فصل بیشتر حالت توصیفی دارد و پس از بررسی سیستم دفاعی در زمان مادها به موضوع هخامنشیان می پردازد. برای حفظ پیوستگی مطالب تاریخ مختصری اززمان به سلطنت رسیدن و پایان یافتن دوره سلطنت هر پادشاه بیان شده است. در مو...

مقایسة­ عیون الأخبار ابن قتیبه و شاهنامه فردوسی نشان می­دهد که فنون نبرد در ایران پیش از اسلام از مبانی نظری خاصی برخوردار بوده است. از جمله آن مبانی نظری می­توان به آرایش سپاه اشاره کرد که مواردی مانند استقرار پیاده­گان، سوار­ان، فیل­سواران، جنگجویان چپ دست، قلب، میمنه، میسره، مقدّمه و ساقة لشگر را در برمی­گیرد. ایرانیان پیش از اسلام، روانشناسی جنگ و تاکتیک­های نظامی آن را به خوبی می­دانسته و ب...

مقایسه­ عیون الأخبار ابن قتیبه و شاهنامه فردوسی نشان می­دهد که فنون نبرد در ایران پیش از اسلام از مبانی نظری خاصی برخوردار بوده است. از جمله آن مبانی نظری می­توان به آرایش سپاه اشاره کرد که مواردی مانند استقرار پیاده­گان، سوار­ان، فیل­سواران، جنگجویان چپ دست، قلب، میمنه، میسره، مقدّمه و ساقه لشگر را در برمی­گیرد. ایرانیان پیش از اسلام، روانشناسی جنگ و تاکتیک­های نظامی آن را به خوبی می­دانسته و ب...

آداب الحرب و الشجاعه، از متون مشهور نیمۀ اوّل قرن هفتم و نوشتۀ فخر مدبّر است. این کتاب از جهات گوناگون در میان متون فارسی ممتاز و حائز اهمّیّت است؛ از جمله آنکه در موضوع خود (آیین کشورداری و سپاهیگری، اسب‌شناسی و تعریف و توصیف ابزار جنگی) در میان آثار پیش از دورۀ مغول، منبعی کم‌نظیر است. بسیاری از اسامی آلات جنگ و طرز تعبیه و آرایش لشکر و شیوه‌های مقابله و رویارویی با دشمن در این کتاب آمده است. انو...

      آن بخش از شعر جاهلی که از شائبة ساختگی بودن به دور باشد، آینه­ای شفاف و روشن از جامعة زنگار­گرفتة دوران پیش از اسلام و رفتار، اندیشه و آرمانهای نا­بخردانة مردمانش است. تصویر راستین این جامعه را تنها بایست در سروده­های گروه­های معترض و رانده­شدة آن زمان مانند شاعران سیاه، موالی، بردگان و صعالیک و البته در میان آیات قرآن جستجو کرد. سروده­های عنترﺓ بن شداد، شاعر سیه­چرده و ح...

      آن بخش از شعر جاهلی که از شائبة ساختگی بودن به دور باشد، آینه­ای شفاف و روشن از جامعة زنگار­گرفتة دوران پیش از اسلام و رفتار، اندیشه و آرمانهای نا­بخردانة مردمانش است. تصویر راستین این جامعه را تنها بایست در سروده­های گروه­های معترض و رانده­شدة آن زمان مانند شاعران سیاه، موالی، بردگان و صعالیک و البته در میان آیات قرآن جستجو کرد. سروده­های عنترﺓ بن شداد، شاعر سیه­چرده و حبشی­الاصل جاهلی د...

موبدان و حوزه عملکرد آنان در شاهنامه فردوسی با ملاحظاتی بر منابع پهلوی و تاریخی یکی از مباحث مهم در سراسر شاهنامه فردوسی مبحث مؤبدان و حوزه های متنوع کاری آنان است. در این پژوهش کوشیده ایم با رجوع به منابع مرتبط، این موضوع را جامعتر بکاویم که حاصل تحقیق، طبقه بندی حوزه کاری موبدان با عناوین زیر است: الف) شاهنشاهی ب) وزارت ج) مشاورت د) کاردانی هـ) آموزگاری و) خوابگزاری ز) ستاره شناسی ح) غی...

در دولت سامانی تا زمانی که قدرت در دست پادشاه و رجال و خاندانهای ایرانی قرار داشت رونق و شکوه پادشاهی و وزارت برقرار بود و نهاد وزارت مانند نهاد پادشاهی تا حدودی از ثبات و استحکام پایداری در جامعه برقرار بود، ولی از زمانی که امرای نظامی و سپهسالاران در این دولت قدرت گرفتند به همان میزان که سلطن تحت سلطه و استیلای ایشان قرار گرفت و رونق و شکوه آن از میان رفت، وزارت و وزیران نیز تحت اختیار سردارا...

ملکشاه سلجوقی جمعی از بزرگان را مأمور ساخت تا در زمینه کشورداری کتابی بنویسند تا وی رفتارهای اداری و سیاسی و حکومتی خود را برآن استوار سازد. از میان کسانی که سیاست نامه نوشتند اثر و تألیف خواجه نظام الملک برجسته تر بود انتخاب گردید تا حدی که سلطان سلجوقی اظهار داشت: من این کتاب را امام خویش کرده و بر این خواهم رفت ، این کتاب ساختار و روح و اساس حکومت سلجوقی را بیان می­کند و آن­را بر پنج نهاد قر...