مشروعیت، تبدیل قدرت عریان به اقتدار پذیرفته‌شده نزد افراد جامعه است. در هر جامعه‌ای، منابع مشروعیت با توجه به فرهنگ و سنن حاکم بر آن جامعه تعریف و توجیه می‌شود. در تاریخ ایران اغلب، نیروی نظامی طرف پیروز و دارای حق حکومت را مشخص می‌کرد؛ اما پس از تأسیس حکومت، هر خاندانی سعی می‌کرد با توسل به سنن تاریخی، به حکومت خود مشروعیت ببخشد. آقامحمدخان به‌عنوان مؤسس حکومت قاجار در ایران، فرصت چندانی برای ...

در تاریخ ایران علی‌رغم آن که اغلب نیروی نظامی طرف پیروز و دارای حق حکومت را مشخص می کرد، اما هر حکومتی تلاش داشت، قدرت عریان و نظامی را به اقتدار مورد پذیرش افراد جامعه تبدیل کند. حکومت آقامحمدخان قاجار اگرچه در نگاه اول صبغۀ نظامی و خشنی دارد، اما او و درباریانش تلاش داشتند تا با بهره‌گیری از سنن رایج در سپهر سیاسی ایران، به حکومت او مشروعیت ببخشند. مسألۀ اساسی این پژوهش که با روش توصیفی- تحلی...

سنن الهی همان قوانین الهی است که در آنها تبدیل و تحویل و تغییرپذیری راه ندارد، سنتهای خداوند انواع مختلف دارد نظیر سنت امداد، امهال، استدراج، استیصال و ...، استیصال از باب استفعال و از اصل گرفته شده است، سنت استیصال به مجازاتهایی اطلاق می شود که اقوام سرکش غیرقابل اصلاح را ریشه کن می کند، واژه ی «استیصال» در قرآن بکار نرفته ولی واژه های دیگری در قرآن مانند: «هلاک»، «اخذ»، «حیق»، «تدمیر»، «رجز» ...

برخی کارشناسان درخصوص دلبستگی اشکانیان به فرهنگ و سنن ایرانی تردیدهایی روا داشته اند با این حال در تحقیقات اخیر شواهدی علیه این رویکرد ارائه شده است. گذشته از پیوندهای کهن فرهنگی و هنری ساتراپی پارتیا با سنن و فرهنگ ایرانی باید نمودهای فرهنگی، سیاسی، و اجتماعی سنن ایرانی، در دوران طولانی اشکانی، را به مثابۀ شواهدی علیه این رویکرد تلقی کرد. در این جستار، با بررسی برخی از این شواهد، سعی می شود خط...

اندرزنامه نویسی، یکی از نمودهای خرد سیاسی و از عوامل تداوم میراث سیاسی ایرانی بود. محور اساسی اندرزنامه ها، اندیشۀ شاهی و کارکردهای این نهاد در ادارۀ جامعۀ ایرانی بود. کارگزاری اهورامزدا در زمین، حفاظت از مرزها، دینیاری، عمران و آبادسازی و دادگری، از کارکردهای نهاد شاهی به شمار می آمد. با ترجمۀ متون ایرانی به عربی، مضامین اندرزنامه ها به دورۀ اسلامی انتقال یافت و البته بستر تازه، تغییراتی در جه...

برخی کارشناسان درخصوص دلبستگی اشکانیان به فرهنگ و سنن ایرانی تردیدهایی روا داشته‌اند با این حال در تحقیقات اخیر شواهدی علیه این رویکرد ارائه شده است. گذشته از پیوندهای کهن فرهنگی و هنری ساتراپی پارتیا با سنن و فرهنگ ایرانی باید نمودهای فرهنگی، سیاسی، و اجتماعی سنن ایرانی، در دوران طولانی اشکانی، را به‌مثابۀ شواهدی علیه این رویکرد تلقی کرد. در این جستار، با بررسی برخی از این شواهد، سعی می‌‌شود خ...

اندرزنامه‌نویسی، یکی از نمودهای خرد سیاسی و از عوامل تداوم میراث سیاسی ایرانی بود. محور اساسی اندرزنامه‌ها، اندیشۀ شاهی و کارکردهای این نهاد در ادارۀ جامعۀ ایرانی بود. کارگزاری اهورامزدا در زمین، حفاظت از مرزها، دینیاری، عمران و آبادسازی و دادگری، از کارکردهای نهاد شاهی به شمار می‌آمد. با ترجمۀ متون ایرانی به عربی، مضامین اندرزنامه‌ها به دورۀ اسلامی انتقال یافت و البته بستر تازه، تغییراتی در جه...

با شکل گیری شاهنشاهی هخامنشی (559 تا 331 ق.م)، مناطق وسیعی با مردمان و آداب و سنن مختلف تحت فرمان ایران قرار گرفتند. اداره این مناطق مختلف نیازمند راه های ارتباطی مجهز و فراوانی بود تا دسترسی به همه قلمرو شاهنشاهی را آسان کند. به دنبال تثبیت اوضاع داخلی و برای دستیابی به این هدف، هخامنشیان راه های پیشین را بازسازی و راه های جدیدی نیز تأسیس کردند. با احداث پل های موقتی و دائمی، رودخانه ها و تنگه...