قیس بن سعد بن عباده انصاری یکی از اصحاب پیامبر (ص) و از یاران امام علی (ع) و امام حسن (ع) است. تاریخی برای تولد وی ذکر نشده است ولی با توجه به قرائن و پژوهشهای موجود هنگام ورود پیامبر (ص) به مدینه در سن نوجوانی بوده است. این شخصیت در دوران پیامبر (ص) دارای افتخاراتی از جمله: خادم پیامبر (ص) رئیس انتظامات پیامبر (ص)و حامل پرچم انصار در بعضی از غزوه ها بوده است. این مناصب نشان از نزدیکی و همراهی ...

رجال­شناسان متقدم معمولاً در شمار کتاب‌های احمد بن محمد برقی از کتاب الرجال یاد می­کنند. با این‌همه ابن­ندیم از نخستین کسانی است که این انتساب را به پدر احمد، محمد بن خالد برقی بازمی‌گرداند و حتی کتاب دیگر احمد یعنی المحاسن را به پدر منسوب می­کند. پس از وی، معاصرانی چون آقابزرگ تهرانی این ادعا را به‌نوعی دیگر بازگو کردند. شوشتری با قرائنی چند، نهایی‌ترین دیدگاه را مطرح کرد و الرجال برقی را ب...

چکیده : سعد بن ابی وقّاص به عنوان یکی از صحابی و شخصیت های بارز صدر اسلام در طول زندگی دچار تغییر و تحولاتی شد، بطوریکه مراحل زندگی سعد نیز همانند زندگی هر انسانی فراز و نشیب هایی داشت و برخلاف داستانهای افسانه وار برخی مورخین ، چهره ای خالی از عیب و نقص نداشته و در پاره ای از مقاطع نیز رفتارهای بغض آمیز ودوگانه ای داشت که البته این جهت گیری ها در دوران خلافت حضرت علی (ع) بیشتر به چشم می آید. د...

برای مطالعۀ تاریخ فرهنگ و ‌معارف اسلامی، دسترسی به آثار کهن ضروری است. بسیاری از این آثار در گذر زمان از میان رفته‌اند و نسخه‌ای از آنها بر جا نمانده است. بازسازی این آثار با پی‌جویی نقل قول­­ها در آثار متأخرتر، در چنین شرایطی ضرورت پیدا می‌کند؛ البته، این روش با مشکلاتی متعدد روبه‌روست. این مطالعه به منظور بازسازی روشمند کتاب المزار سعد بن عبدالله اشعری، صورت گرفته است؛ اثری که ظاهرا حدود هزار...

برای مطالعۀ تاریخ فرهنگ و معارف اسلامی، دسترسی به آثار کهن ضروری است. بسیاری از این آثار در گذر زمان از میان رفته اند و نسخه ای از آنها بر جا نمانده است. بازسازی این آثار با پی جویی نقل قول­­ها در آثار متأخرتر، در چنین شرایطی ضرورت پیدا می کند؛ البته، این روش با مشکلاتی متعدد روبه روست. این مطالعه به منظور بازسازی روشمند کتاب المزار سعد بن عبدالله اشعری، صورت گرفته است؛ اثری که ظاهرا حدود هزار ...

در تحلیل آنچه در سقیفه رخ داد و به پیروزی مهاجران انجامید، سخنان و دلایلی مطرح شده است از جمله، دشمنی دیرینه و ریشه دار اوس و خزرج و رقابت و حسادت میان عشیره‌های هر یک از این دو قبیله، عاملی نیرومند برای پیروزی ابوبکر در سقیفه بوده است. موضع تدافعی و روحیه‌ی انفعالی انصار در کنار شخصیت ابوبکر و استدلالات ایشان از جمله استناد به حدیث الائمه من القریش از دیگر عوامل مؤثر در پیروزی مهاجران بود. اشت...

نقش سعد بن ابی‌و قاص در رخدادهای تاریخ صدراسلام[1] سیاوش یاری* آیت قبادی** چکیده شخصیت‌های صدر تاریخ اسلام بر پایه جایگاه خود، در روند شکل‌گیری روی‌دادها تأثیرگذار بوده‌اند. سعد بن ابی‌وقاص از کسانی بود که بر اثر جایگاه قبیله‌ای، سبقت در اسلام، آشنایی با امور نظامی، شرکتش در فتوحات و حضورش در شورای تعیین خلیفه، هویت سیاسی و اجتماعی تاثیرگذاری در جامعه اسلامی عصر خویش داشته است. برای شناخت درست ...

مطمئن‌ترین ابزار برای فهم کلام الهی، روایات تفسیری معصومان: است. این روایات را _ که عالمان و مفسران صحابه و تابعین از زمان صدور آن ارائه داده‌اند _ چه بسا بر اثر فهم گوناگون از روایات و همراهی عوامل مختلف، مکاتب و مدارس تفسیری مانند: مکه، مدینه، کوفه، بصره و شام پدید آمد. مکتب تفسیری کوفه را عبد الله بن مسعود، صحابی تأیید شدۀ پیامبر6 پایه‌گذاری کرد. ابن مسعود در نگاه امام علی7، «عالم به قرآن و ...

کتاب «تسمیه من قتل مع الحسین» در قرن دوم، توسط فضیل­ بن زبیر به نگارش درآمده و در آن نام 106 تن شهدای کربلا ضبط شده است. این کتاب به علت قدمت تاریخی، از جمله مهمترین منابعِ استخراج نام شهدای کربلا تلقی شده، اما از آنجا که در تسمیه نام تمام شهدای کربلا ذکر نشده و از طرف دیگر بر خی اسامی تنها در این کتاب نقل شده و مهمتر از همه آنکه فضیل نام برخی از دشمنان سیدالشهداء و افراد ابن سعد را همانند مهاجر...

کتاب «تسمیة من قتل مع الحسین» در قرن دوم، توسط فضیل­ بن زبیر به نگارش درآمده و در آن نام 106 تن شهدای کربلا ضبط شده است. این کتاب به علت قدمت تاریخی، از جمله مهمترین منابعِ استخراج نام شهدای کربلا تلقی شده، اما از آنجا که در تسمیة نام تمام شهدای کربلا ذکر نشده و از طرف دیگر بر خی اسامی تنها در این کتاب نقل شده و مهمتر از همه آنکه فضیل نام برخی از دشمنان سیدالشهداء و افراد ابن سعد را همانند مهاجر...