این پژو هش بر آن است تا نشان دهد دستور نقش گرا روش مناسبی برای تحلیل آثار ادبی است؛لذا پس از تبیین ارتباط میان زبان شناسی و ادبیات، معرفی چند مکتب زبان شناسی مشهور و از جمله مکتب نقش گرای هلیدی و شرح مبسوطی از اصول ارائه شده در دستور نقش گرا به بررسی مجموع? شعر «از این اوستا» اثر «مهدی اخوان ثالث» پرداخته است.به منظور تحلیل بهتر ده شعر از این مجموعه برگزیده شد و باز هم برای رسیدن به نتیج? بهتر،...

نوشتۀ حاضر به بررسی شعری از الیاس علوی، شاعر معاصر و فارسی زبان افغانستان می پردازد. شیوۀ این بررسی استفاده از آموزه­های زبان­شناسی نقشگراست که زبان را نظامی طبیعی و حاصل اجتماع و متناسب با نیازهای جامعه و انسان می­داند. در این بررسی به سه فرانقش متنی، بینافردی و اندیشگانی زبان در تولید معنا توجه شده و شعر از لحاظ، شیوه­های انسجام متن، ساخت مبتدا-­­­­­خبری و نظام گذرایی زبان بررسی شده­است. بررس...

این مقالة دو بخشی، کارکرد و هدفمندی تصریف در بیان را در سوره های ناظر به داستان قرآنی آفرینش در پرتو فراکارکرد متنی هلیدی بررسی و تحلیل می کند. در ابتدا، تصریف در بیان به منزلة گستره ای از علم المعانی است و همبستگی آن با زبان شناسی نقش گرای هلیدی مرور می شود. سپس، در اشاره به پیشینة نظری بحث، از الگوی آشنایی، میزان همدلی، زاویة دید و حفظ و تغییر موضوع نیز سخن به میان می آید. آنگاه ضمن اشاره به ...

در این مقاله شیوه های تدوین و ساخت اصطلاحنامه های پیوسته (آنلاین) از دو رویکرد کلی ـ ساخت اصطلاحنامه به کمک رایانه، و ساخت رایانه ای اصطلاحنامه ـ مورد بررسی قرار گرفته است. در بحث مربوط به ساخت اصطلاحنامه پیوسته به کمک رایانه، استفاده از موتور استدلال گر برای تعیین روابط اصطلاحنامه ای و نیز رویکرد ذهنی برای ساخت اصطلاحنامه های پیوسته مورد مطالعه قرار گرفته و مراحل عمل گرایانه برای ساخت اصطلاحنا...

یکی از مباحثی که همواره در بحث از ساختار غزل مطرح می شود، موضوعِ بود یا نبود انسجام در غزل است. در همین راستا، مقاله پیش رو در پیِ آن است که با به کارگیری رویکرد زبان شناسی نقش گرا و استخدامِ الگویِ انسجامِ ساختاری، ساختارِ تماتیکِ غزلی از حافظ را بررسی کند. بنابراین هدف از انجام این پژوهش آن است که با تحلیلِ ساختارِ تماتیک «بند» و نحوۀ ساز مان دهی عناصرِ درونی آن چگونگی، بروز و ظهورِ انسجام ساختاری را در...

گوینده یا نویسنده هنگام تولید یک متن، با توجه به معرفت زمینه‌‌‌‌ای و اطلاعاتی که ظاهراً بین او و خواننده مشترک است، از قالب خاصی برای ارائۀ مطلب استفاده می‌‌‌‌کند. علامه اقبال لاهوری (1938-1877م) در مجموعۀ شعر ارمغان حجاز برای بیان دیدگاه‌‌‌‌های سیاسی و اجتماعی و دینی خویش از قالب دوبیتی بهره برده که جلوه‌‌‌‌گاهی از اندیشه و احساس لطیف شاعر است؛ بنابراین در این نوشتار به‌‌منظور دست‌‌‌‌یابی به بر...

در مقاله حاضر به بررسی شیوه بیان و ویژگی های متنی یکی از کتاب های علمی دانشگاهی از منظر زبان شناسی سازگانی پرداخته شده است.جامعه آماری پژوهش مربوط به کتاب بیوشیمی عمومی (اثر ملک نیا و شهباززاده) است و تحقیق به روش تحلیلی انجام شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در متن کتاب مورد بررسی، ویژگی های متنی به گونه ای است که در جایگاه آغازگر، سازه های متفاوتی برای بیان معانی مختلف به کار رفته است. ...