چکیده پژوهش حاضر مطالعه ای است که در چارچوب دو رویکرد نظری? نقش گرایی هلیدی و برنام? کمینه گرای چامسکی صورت گرفته است و در آن سعی شده است که ویژگی های دستوری و اطلاعی سه مفهوم نقشی آغازگر، مبتدا و کانون و ابزارهای واژگانی که برای نشان دادن این مفاهیم در زبان فارسی استفاده می شود، مورد مطالعه قرار بگیرد. در واقع، تحقق این پژوهش تا حدی می¬تواند این مفاهیم ، نقاط اشتراک و افتراق و تطابق یا عدم تط...

هر جمله دارای یک عنصر آغازگر می باشد که عناصر دیگری به دنبال آن در جمله حضور پیدا می کنند. این عنصر مبتدا و بعد از مبتدا بلافاصله خبر قرار می گیرد. هلیدی مبتدا را نقطه ی عزیمت پیام تعریف می کند. وظیفه ی مبتدا آگاه کردن خواننده از موضوع پیام است. مبتدا در جمله می تواند به صورت نشان دار یا بی نشان، ساده و یا مرک باشد، پردازش مبتدای نشان دار برای خواننده به مراتب سخت تر از پردازش مبتدای بی نشان می...

مقالة حاضر درصدد یافتن پاسخی برای این پرسش است که آیا نظام حالت غالب در گویش هورامی متأثر از ویژگی های کلامی است یا نه؟ دوبوا (1987, 2003) معتقد است که تعیین نظام حالت در هر زبان را تنها می توان در پرتو ملاحظات کلامی و فرانحوی به صورت کامل تحلیل کرد. وی نشان داده است که برخی ویژگی های کلامی سبب به وجود آمدن گرایش کلامی ویژه ای به نام «ساخت موضوعی ارجح» می شود که ویژگی های آن منطبق با ویژگی های ...

هر جمله‌ دارای یک عنصر آغازگر می‌باشد که عناصر دیگری به دنبال آن در جمله حضور پیدا می‌کنند. این عنصر مبتدا و بعد از مبتدا بلافاصله خبر قرار می‌گیرد. هلیدی مبتدا را نقطه‌ی عزیمت پیام تعریف می‌کند. وظیفه‌ی مبتدا آگاه کردن خواننده از موضوع پیام است. مبتدا در جمله می‌تواند به صورت نشان‌دار یا بی‌نشان، ساده و یا مرک باشد، پردازش مبتدای نشان‌دار برای خواننده به مراتب سخت‌تر از پردازش مبتدای بی‌نشان م...

پژوهش حاضر که بر اساس آرای نظری و روش شناسیِ به کاررفته در آثار دوبوآ (1980، 1987، 2003 و 2006) شکل گرفته، تلاشی است در جهت بررسی پدیدۀ نحویِ کنایی و ارتباط آن با الگوهای دستوری و جریان اطلاع در کلام. پرسش پژوهش این است که آیا زبان فارسی در کلام، الگوی نحویِ خاصی را ترجیح می دهد؟ با اشاره به مطالعات دوبوآ، فرض شده است که الگوی کلامیِ زبان فارسی، الگوی کنایی-مطلق است. پیکرۀ مورد بررسیِ این پژوهش، روا...

در این مقاله دو دیدگاه­ هگمن و گوئرون (1999) و کریمی (2005) در مورد انشقاق گروه متمم ساز (cp) و فرافکن های تحت تسلط آن را در ارتباط با جایگاه سازه مبتدا در زبان فارسی مورد بحث قرار می­­دهیم. درحالی که هر دو رویکرد قائل به وجود دو فرافکن بیشینه نقشی تأکید (focp) و مبتدا (topp) بین دو گروه متمم­ساز و گروه فعلی اند، اما از دو جهت نیز با ی ک دیگر متفاوت هستند. تفاوت نخست آن که کریمی جایگاه شاخص گرو...

لمبرکت (1994) در چارچوب نظریه ی ساخت اطلاعی مقیاس پذیرفتگی مبتداها را ارائه می کند که البته برای مبتداسازی نیز عمل می کند، بدین صورت که هر چه از بالای مقیاس به سمت پایین حرکت می کنیم، امکان مبتدا واقع شدن کمتر و کمتر می شود. او مبتدا را براساس مفهوم «دربارگی» تعریف می کند و شرط مبتدا بودن را این می داند که سازه ی مورد نظر جزء پیش انگاره ی موضوعیت جمله باشد یا به­ عبارتی، این سازه باید موضوع بحث...

نوشتۀ حاضر به بررسی شعری از الیاس علوی، شاعر معاصر و فارسی زبان افغانستان می پردازد. شیوۀ این بررسی استفاده از آموزه­های زبان­شناسی نقشگراست که زبان را نظامی طبیعی و حاصل اجتماع و متناسب با نیازهای جامعه و انسان می­داند. در این بررسی به سه فرانقش متنی، بینافردی و اندیشگانی زبان در تولید معنا توجه شده و شعر از لحاظ، شیوه­های انسجام متن، ساخت مبتدا-­­­­­خبری و نظام گذرایی زبان بررسی شده­است. بررس...

  در این مقاله دو دیدگاه­ هگمن و گوئرون (1999) و کریمی (2005) در مورد انشقاق گروه متمم‌ساز (CP) و فرافکن‌های تحت تسلط آن را در ارتباط با جایگاه سازه مبتدا در زبان فارسی مورد بحث قرار می­­دهیم. درحالی‌که هر دو رویکرد قائل به وجود دو فرافکن بیشینه نقشی تأکید (FocP) و مبتدا (TopP) بین دو گروه متمم­ساز و گروه فعلی‌اند، اما از دو جهت نیز با ی ک دیگر متفاوت هستند. تفاوت نخست آن که کریمی جایگاه شاخص گ...

چکیده این پژوهش به بررسی دو فرایند نحوی زبان فارسی می پردازد که از انواع قلب نحوی به شمار می روند و تحت عناوین مبتدا سازی و کانونی سازی شناخته می شوند. چارچوب نظری این پژوهش آخرین صورت تحول یافت? نظری? حاکمیت و مرجع گزینی (اصول و پارامتر ها)، نحو کمینه گرا در دستور زایشی است. جابجایی سازه ها در زبان فارسی تحت تاثیر دو عامل کلامی مبتدا و کانون صورت می گیرد. از آنجایی که بحث مربوط به ساختار اطلا...