موضوع این رساله بررسی صفت و نقش آن در زبان فارسی امروز است که براساس صفات استخراج شده از کتابهای "حاجی آقا" نوشته صادق هدایت و "نسیم" نوشته حجازی بدست آمده است . در این پژوهش بیشتر به جنبه صوری و ساختمانی صفت توجه شده و میزان تشخیص صفت از اسم و قید، ملاک های نحوی و نه صرفی می باشد. طبق این بررسی صفت عنصری است که قبل یا بعد از اسم واقع شده و آنرا مشخص و محدود می سازد. صفت در زبان فارسی از نظر سا...

گویشی که در این رساله مورد بررسی قرار گرفته از لحاظ منطقه بندی جغرافیایی یک گویش مرکزی و متعلق به دهکده 400 نفری باغگل از توابع ده زفره از بخش 19 استان اصفهان می باشد.

در این پژوهش، به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی، جنبه های خاصّ واژگان و توسّعاً زبان سهراب سپهری کاویده شده است؛ از جمله بررسی واژگان از دیدگاه نوع و ساختمان با تأکید بر نوآوری و ابداع، انحراف صفت مانند سکوت سبز چمنزار، بررسی واژگان آرکائیک، واژه گردانی یا تغییر طبقۀ دستوری واژه شامل صفت گردانی مانند سیاهِ پردۀ توری و اسم گردانی مانند سرپنجه های سیم و قیدگردانی مانند با بدنی از همیشه های جراحت، بررسی ترکیب ه...

هدف از پژوهش حاضر به دست دادن فهرست کاملی از مشتقات و ترکیبات زبان فارسی امروز است تا در برنامه ریزی ماشین های حسابگر فرهنگستان مورد استفاده قرار گیرند. بدین منظور چهار مقوله اسم + فعل + صفت و قید با ملاکهای آوایی، صرفی، نحوی و قاموسی دسته بندی شده و با معیارهای زبانشناسی دستورزبان زایشی و دگرسازی [زایشی - گشتاری] مورد ارزشیابی قرار گرفته اند. مهمترین ملاک آوایی واژه تکیه و مکث است . ملاکهای صر...

هنجارگریزی از زبان معیار، انحراف از قوانین حاکم بر همنشینی واژه‌ها، افزودن قاعده‌هایی به برونۀ زبان معیار، به‌هم‌ریختن نحو جمله‌ها و دخل‌وتصرّف در ساختمان دستوری زبان معمول و متعارف، مجموعۀ روش‌هایی است که اغلب شاعران برای برجسته‌سازی زبان از آن بهره می‌برند. این برجسته‌سازی‌ها به‌شکل هنجارگریزی‌هایی صورت می‌گیرد که خود انواع گوناگونی دارد؛ چون هنجارگریزی نحوی، که کاربردهای خاصّ صفت، زیرمجموعۀ آن...

در کتاب­های دستور زبان فارسی و مطالعات زبانی ساختمان فعل فارسی را در زمان‌های کامل مرکب از صفت مفعولی (یا اسم مفعول) بعلاوة فعل کمکی و یا فعل ربطی معرفی‌ می‌کنند که این نظر به دلایل متعدد غیرقابل پذیرش است. در این پژوهش با ذکر دلایل متعددِ زبانی به تجزیه و تحلیل ساختمان صرفی فعل فارسی در زمان‌های کامل ‌پرداخته‌ایم. در فارسی معاصر شناسه جزء لاینفک فعل است و نیز در زمان‌های کامل یک عنصر دستوری لاز...

افزودة صفت به آن دسته از وابسته های صفت اطلاق می ِ ظرفیتیِ این جزءِیعنی جزو متمم های آن نیست. افزوده ها پس از بیرون آمدنِِ آنها در ساخت های نحویِ گوناگون، به آنها افزوده می شوند. هدف ما در مقالة حاضر ای براساس نظریة وابستگی به این سؤالها پاسخ دهییا صفتهای فارسی نیز همچون افعال و اسمها دارای افزودههایی هستند، و اگر هستند این افزودهدیگر ای افزوده های صفت به چه صورت هایی بیان می شوند و جایگاه آنها، نحوة...

موضوع این پژوهش "صفت و قید و اقسام آنها در دیوان عمعق بخارایی" می باشد. این پژوهش به دو بخش کلی صفت و قید تقسیم می شود. سعی شده است با مراجعه به منابع مختلف تمام ابیات دیوان از نظر دستوری بررسی گردد و ضمن شناسایی صفت ها و قیدهای موجود طبق تقسیم بندی های دستوری مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. این تالیف شامل نه فصل می باشد : فصل اول به تعریف اصطلاحات صفت می پردازد. در فصل دوم انواع صفت از نظر جای آ...

ساختارشکنی زبانی، چه ازنظر ساختمان و چه ازنظر کاربرد، کمتر در دستورهای زبان فارسی موردتوجّه قرارگرفته است. الگوهای ساخت و قواعد دستورمند زبان، غالباً در کتاب‌های مطرح دستور، تکراری و ایستاست، درحالی‌که زبان همیشه در بستری از تحوّلات قراردارد و در این مسیر با دگرگونی‌هایی گاه اندک و گاه فراوان مواجه می‌شود. پژوهشگران این مقاله با نشان‌دادن پاره‌ای از ساختارشکنی‌ها (در سیزده مورد) این تفکّر را به خوا...