این پژوهش به بررسی سیر تحول اشتقاق در زبان فارسی نو می پردازد. با مطالعه گزیده ای از متون منثور قرون چهار تا چهارده هجری سیر تحول اشتقاق را مورد بررسی قرار دادیم0 سعی بر آن بوده نسخ کتب منتخب حاوی کمترین اصلاحات و تنظیمات بوده و تقریبا برابر اصل باشند. توضیحاتی نیز در خصوص هر وند آورده شده است. فصل اول را به چارچوب پژوهش اختصاص دادیم. میزان زایش و در واقع توانایی زبان فارسی در خلق توده لغات خاص...

در این مقاله نمونه هایی از متغیرات سبکیِ خط مانوی در میان دست نویس های مانویِ تورفان بررسی شده است. برخی واژه ها از زبان عربی در دست نویس های متون فارسی نو به خط مخصوص مانوی به کار رفته و در این مقاله معرفی می شوند. یکی از دست نویس های مانوی همزمان با کهن ترین متونِ به اصطلاح فارسیِ کلاسیک مورد توجه قرار گرفته و بررسی دیگر قطعات همسو با آن، به شناسایی کهن ترین واژگان دخیل عربی ـ حدود 90 واژه ـ در ن...

پَژوهش یا پِژوهش  من در این نوشته کوشیده ام بنابر استدلال های موجود و شواهد زبانی، کاربرد یا استعمال واژه ی پژوهش را، از کهن ترین زمان تا عصر حاضر، تا آن جا که مقدور بوده است، بررسی و ارزیابی کنم. در این راه آن چه مسلم می نماید، این است که واژه ی پژوهش، در زبان فارسی باستان و فارسی میانه، به هیچ روی پِژوهش(pežohesh) نبوده است؛ اما در روند دگرگونی های آوایی، بنابر نشانی هایی که در برخی از فرهنگ ها،...

تحول آوایی پسوند «هر» از هند‏و‏اروپایی تا فارسی نو     بهزاد معینی سام [1]   مسعود بیانی [2]     تاریخ دریافت: 25/3/1390   تاریخ تصویب: 7/12/1390     چکیده   بسیاری از پسوندهای زبان فارسی در سیر تحول آوایی­شان از هند‏و‏اروپایی تا فارسی نو، شکل هایی مختلف یافته­اند و «هر» از جمله این پسوندهاست؛ از این روی، در این مقاله کوشیده ایم دگرگونی این پسوند را همراه با شکل کامل تحول یافته واژه­ها در هر سه...

      تحول آوایی پسوند «هر» از هند‏و‏اروپایی تا فارسی نو     بهزاد معینی سام [1]   مسعود بیانی [2]     تاریخ دریافت: 25/3/1390   تاریخ تصویب: 7/12/1390     چکیده   بسیاری از پسوندهای زبان فارسی در سیر تحول آوایی­شان از هند‏و‏اروپایی تا فارسی نو، شکل‌هایی مختلف یافته­اند و «هر» از‌جمله این پسوندهاست؛ از این روی، در این مقاله کوشیده‌ایم دگرگونی این پسوند را همراه‌با شکل کامل تحول‌یافته واژه­ها در...

متون فارسی- عبری متونی هستند که زبان آن ها فارسی است، ولی به خط عبری به نگارش درآمده اند. این متون در جوامع عبرانی ساکن ایران قدیم تألیف شده اند. سابقه تألیف این متون به قرن سوم هجری و پیش از آغاز تألیف متون فارسی به خط عربی بازمی گردد. به این دلیل و دلایل دیگر مانند دوری جوامع عبرانی از جوامع مسلمان، زبان متون فارسی- عبری کهن تر از متون فارسی دیگر است و بسیاری از ویژگی های آوایی، صرفی و نحوی د...

فرآیند های حرکتی از موارد پر بسامد در زبان فارسی هستند و از آنجایی که اعمال این فرآیند ها ( به صورت ساخت نشاندار ) معمولا به تغییر الگوی سازه ای ( بی نشان ) و البته جملات دستوری و قابل قبول می انجامد، نمی توان دلایل صرفا نحوی را در آن دخیل دانست و باید در جستجوی دلایل معنایی و کلامی بود. در این پژوهش سعی بر آن است تا در چهارچوب نظریه نقش گرایی هلیدی عواملی را که بر این فرآیند های حرکتی در ساخت ...