حاج میرزا حبیب خراسانی، یکی از بزرگترین شاعران دوره قاجار است که اشعارعرفانی او حاصل تجربه های عرفانی اوست . وی علاوه بر اشعار عرفانی، اشعاری در وعظ، و مدح نیز دارد. اشعار مدحی او بیشتر در مدح امام علی (ع) است. دراین پایان نامه، سعی بر آن بوده است که در ابتدا، شناخت کاملی از میرزا حبیب داده شود. سپس به بررسی سطح زبانی که شامل بررسی آوایی و موسیقایی، لغوی و نحوی اشعار است، پرداخته شود. دیوان ...

رمان­های اجتماعیِ پس از مشروطه، محصول جامعۀ دورۀ گذر از سنت به تجدد و میل به رهایی مطلق از سنت­های گذشته بود. در غالب این رمان­ها دین به عنوان شالودۀ سنن گذشته، آماج بیشترین انتقادها قرار گرفت. رمان­نویسان این دوره در پی آن­ بودند که فرد را در جامعه، نزدیک به آنچه در عالم واقع اتفاق می­افتد، به تصویر بکشند؛ اقتضای واقع­گرایی ارائه تصویری است که خوبی­ها و هنجارها را نیز در کنار ناروایی­ها و پلشتی...

غزل قلندری که با محور مبازره با ریا در ادب فارسی ظاهر شد، در شعر حافظ با شگردها و ظرایف هنری خاصی همراه می شود. در این دسته از غزلیات با درهم ریختن ارزش های معمول و عرف پسند، گونه های ارزشی متفاوتی شکل می گیرد. نظر به اهمیت نظام ارزشی حاکم بر این دسته از اشعار و جایگاه برجسته آن در تولید و تحول معنا، این پژوهش به بررسی و تحلیل این جنبه از گفتمان نظر دارد. نتایج این بررسی نشان می دهد حافظ با دنب...

هجو یکی از گونه‌های پویای ادبی است که در شعر برخی از شاعران عصر اندلس فراوان دیده شده است. پس از ظهور اسلام شعر هجو از حوزۀ فردی و قبیلگی خارج و در عرصۀ دین و سیاست داخل شد.گاه شاعران اندلس در هجویه‌های خود از ابزار طنز برای بیان اغراض و اهداف خود استفاده کرده‌اند و بدین‌وسیله در مقام منتقد اجتماعی و سیاسی در برابر قدرت‌های سیاسی ایستاده‌اند. آنچه در این مقاله مورد پژوهش قرار گرفته، آشکار کردن ...

قاضیان از موقعیت مهمی در نظام قضایی و اداری ایران در قرن هشتم قمری برخوردار بودند. آنان زیر نظر قاضی‌القضات و کارگزاران سیاسی به‌ فعالیت می‌پرداختند. وظیفۀ آنها رسیدگی به‌ دعاوی و مشکلات قضایی مردم بود. در این قرن، ایران برخلاف گذشته تمرکز و یکپارچگی سیاسی نداشت و گرفتار بی‌ثباتی شده ‌بود. جدالِ همیشگیِ سلسله‌های محلی با یکدیگر، باعث گسترش ناامنی شده بود. شریان‌های اقتصادی از کار افتاده و ناهنجار...

سنّت،اساس بنای استوار شعر است و هر شاعری متأثر از سنّت ادبی و اشعار پیشینیان است.این تأثیرپذیری در شعر برخی شاعران کم و در شعر برخی،پررنگ است.شفیعی از شاعرانی است که اشعار پیشینیان و جلوه‌های آن در شعر او پر‌رنگ‌تر از اغلب شاعران معاصر است.او به سبب دلبستگی به میراث کهن ادب فارسی،از شاعران پیشین متأثر شده است.در این میان،حافظ نقشی برجسته در ذهن و زبان شفیعی‌کدکنی دارد.شفیعی،شیفتة‌ حافظ است و این ...

حرمت شراب و باده در فرهنگ اسلامی موجب شده بحث‌های حافظ‌شناسان دربارۀ این پدیده در غزل حافظ به حوزۀ فقهی محدود شود و عمدتاً از دقت‌ در تعابیر هنری جایگزین آن غفلت شود. در این مقاله، تعابیر متعدد حافظ از شراب، متناسب با ساختار غزلیات وی، استخراج شده‌است. در تعابیر حافظ، عمدتاً طنزهایی نهفته‌است که علت کاربرد شراب را در غزل نشان می‌دهد. حافظ به اعتبار رازگشایی شراب، از تعابیر استعاری «پیش‌بین» و «سر...