این پژوهش با فرض اینکه بسیاری از مضامین محتوایی پرده های درویشی با متون شیعی مطابقت دارد و نقاشان پرده های درویشی برای خلق آثارشان به مستندات تاریخی، متون شیعی، روایات شفاهی رایج در میان مردم متکی بوده اند و همچنین آن ها از اسلوب زیبایی شناختی و خلاقیت فردی در خلق آثارشان استفاده کرده اند، صورت گرفته است. روند شکل گیری پرده های درویشی، موضوعات آثار و اهداف هنرمندان در خلق آثار مورد بررسی قرار...

این مقاله به بررسی تاریخی روایات ترسیم شده در نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای با موضوع عاشورا می‌پردازد و طی یک مطالعه‌ی تطبیقی، آن‌ها را با مقتل روضه الشهدا مقایسه می‌کند. در نقاشی‌های قهوه خانه‌ای، شاهد تجمع تعداد زیادی از روایات در یک اثر هستیم؛ که در مورد منشاء و چگونگی پیدایش آن‌ها اطلاع دقیقی در دست نیست و به نظر می‌رسد که سرمنشاء بسیاری از آن‌ها را می‌توان در حوادث تاریخی، مرثیه‌ها و سوگواری‌ها‌...

تکیه معاون الملک جلوه گاه هنر مذهبی و حماسی و چهره های تاریخی ایران، یکی از بناهای مهم تاریخی شهر کرمانشاه است ،که از دوره ی قاجار به یادگار مانده است.این گفتار به بررسی تاریخی روایات ترسیم شده در نقاشی های تکیه معاون الملک کرمانشاه در قسمت زینبیه با موضوع عاشورا می پردازد و طی یک مطالعه ی تطبیقی، آنها را با کتاب های زمان خود مقایسه می کند.در نقاشی های تکیه معاون الملک، قسمت زینبیه، شاهد تجمع ت...

روضه خوانی و انعقاد مجالس روضه میان شیعیان ایران از جایگاه خاصی برخوردار است که در روزگار حکمرانی قاجاریان و به ویژه دوران زمامداری ناصرالدین شاه رونق به سزایی یافت و بیش از پیش مرسوم شد. از اوان مشروطیت بر اثر آشنایی با افکار نو و توجه بیشتر به امور سیاسی و اجتماعی از درون مجالس روضه خوانی, تشکل های مذهبی ـ سیاسی شکفته شد و پس از وقایع شهریور 1320 به بار نشست. با این همه به نقش اجتماعی روضه خو...

کتاب نوادرالحکایات و غرایب الروایات (بحرالنوادر) اثر منتشرنشد? عبدالنبی فخرالزمانی قزوینی از آثار قرن یازدهم هجری، یکی از نمونه های قصّه نویسی در شبه قاره هند است. بررسی و تحلیل 129 حکایت از کتاب، بر اساس نسخه مجلس شورای اسلامی به شماره 3171 موضوع این پایان نامه است. در این پژوهش پس از بیان قصّه پردازی در عصر صفویه، به بررسی و تحلیل ساختاری و محتوایی کتاب نوادرالحکایات از جنبه های گوناگون می پرد...

«روضه الانوار عباسی» یکی از برجسته ترین آثار اخلاقی است که در زمینة حکمت عملی و در ادامة سنت سیاست نامه نویسی فارسی در زمان شاه عباس دوم تالیف شده است. صاحب این اثر ملا محمد باقر سبزواری(م.1090ه.ق)، امام جمعه و شیخ الاسلام بزرگ عهد صفوی است که اثر خود را در تداوم سلسله تاریخی آثار به وجود آمده در زمینة حکمت عملی مدون کرده است."سیاست مدن" به عنوان بخشی از حکمت عملی و البته در انطباق با شریعت اسل...

«روضه الانوار عباسی» یکی از برجسته ترین آثار اخلاقی است که در زمینة حکمت عملی و در ادامة سنت سیاست نامه نویسی فارسی در زمان شاه عباس دوم تالیف شده است. صاحب این اثر ملا محمد باقر سبزواری(م.1090ه.ق)، امام جمعه و شیخ الاسلام بزرگ عهد صفوی است که اثر خود را در تداوم سلسله تاریخی آثار به وجود آمده در زمینة حکمت عملی مدون کرده است."سیاست مدن" به عنوان بخشی از حکمت عملی و البته در انطباق با شریعت اسل...

گردش تاریخ وضع عمومی، تعلیمات و پرورش روحی شیعه را به مجالس و محافل عزاداری امام حسین (ع) کشانیده است. تعلیمات عمومی مذهب شیعه همان مطالبی است که دراین محافل به عنوان روضه خوانی و سخنرانی دینی و سینه زنی به مردم تعلیم می شود و عموم مردم رغبتی وافر به حضور در این محافل دارند و این هم خود از کرامات حضرت ابی عبدالله الحسین (ع) محسوب است که جهان شیعه را شیفته و دلباخته خود کرده است. این محافل اساس ...

ده نامه عنوان عمومی گونه ای از منظومه های عاشقانه است که در آن ها وصف حالات عاشق و معشوق و احوال عشق از طریق نامه هایی که بین آن دو ردّ و بدل می گردد و معمولاً شمار این نامه ها به ده می رسد، بیان می شود. مجموع ابیات این ده نامه ها به 500 تا 800 و گاهی 1000 بیت نیز می رسد. ابن عماد خراسانی (م. 800 هـ .ق.) از شاعران خوب قرن هشتم هجری است. وی غیر از مثنوی، غزل های پسندیده ای نیز دارد. ده نامه ی او ...

جامی شاعر، نویسنده، عارف و دانشمند نامدار سده ی نهم هجری دارای آثار متعدّد در نظم و نثر فارسی است. یکی از کتاب های ارزشمند او به نثر، بهارستان است که نویسنده، آن را به شیوه ی گلستان سعدی نگاشته است. هرچند جامی مدّعی شده که حکایات بهارستان یا دستِ کم حکایات منظوم آن را از کسی نگرفته است و همگی آن ها ساخته و پرداخته ی قریحه ی اوست1، امّا تتبّع در آثار پیشینیان، به ویژه منابع عربی، سرچشمه های حکایات به...