روش شناسی آینده پژوهی به دلیل تازگی، بداعت و خصلت بین‌رشته‌ای آن (تحت تأثیر سایر رشته‌های علمی بودن) دچار ضعفهایی است و زیست چند پایه‌ای این رشته نیز موجب شده که اتقان و یکپارچگی مناسبی در حوزه روش شناسی آن وجود نداشته باشد. به گونه ای که پژوهشگر آینده پژوهی برای انتخاب و ارزیابی روش های متناسب با پژوهش خود دچار مشکلات عدیده است. به دلیل وجود این ضعف جدی، پژوهش هایی برای شناسایی و معرفی معیارها...

معرفت علمی از سطوح و ابعاد مختلفی برخوردار است. روش و روش شناسی یکی از این ابعاد معرفتی است که در شکل گیری معرفت نقش اساسی دارد. از این منظر یکی از محورهای بنیادین درعلوم ، روش شناسی است. چراکه بهره گیری از این علوم، متضمن بهره گیری از روش های موجود در آنهاست. وتمامی نظریات و رویکردهای علمی، ناگزیر از یک روش بنیادین استخراج می شوند ودیگر این که روش کاربردی متناسب با خود را به همراه می آورند. رو...

شناخت و آگاهی نسبت به آینده، رویایی است که از دیرباز تلاش افراد بسیاری را در طول تاریخ به خود معطوف داشته است که با کوشش متفکران دوره جدید برای پیوند میان شناخت علمی با رویای شناخت آینده، حوزه دانشی جدیدی با عنوان «آینده پژوهی» شکل گرفت. امروزه نگاه به آینده روز به روز در حال تکامل است و آینده پژوهی به عنوان یک علم درجه دوم با نظریه ها، مکاتب و پارادایم های جدید نوعی رویکرد تکاملی را به مولفه ه...

آینده پژوهی، دانشی فرارشته ای برای درک بهتر تغییر و آینده به شمار می رود. مطالعه ی حاضر در عرصه ی روش­ شناسی فرا­رشته­ ای، با مروری بر پارادایم ‏شناسی‏ های مطالعات آینده با ارجاع به گونه ‏شناسی جوزف ووروس، پنج پارادایم پژوهشی در آینده ‏پژوهی شامل اثبات ‏گرایی، پسااثبات ‏گرایی، سنجش‏ گرایی، برساخت گرایی و مشارکتی را معرفی خواهد کرد.درباره ی تفاوت‏ها و شباهت ‏های این پارادایم ‏ها در سطوح هستی ‏شن...

آینده پژوهی دانش/ هنر معماری آینده است و سناریو خروجی آرمانی آن و به تعبیری از لحاظ متدولوژیک، وحدت بخش روش های متعدد مورد استفاده در فرآیند آن بوده و تنها حوزه آینده پژوهی است که در آن تعبیر «مکتب» بکار رفته است. مع الوصف تاکنون مطالعات تطبیقی کافی درباره مکاتب سناریونگاری صورت نگرفته است و اغلب تحقیقات در سطح متدولوژی متوقف مانده اند. هدف مقاله حاضر، بررسی تطبیقی دو مکتب بزرگ سناریونگاری آیند...

دلفی روشی برای پیش بینی، تصمیم گیری و تولید دانش تخصصی حاصل از اجماع متخصصان است. اگر چه این روش در ابتدا بر اساس حدس و قضاوت کارشناسان و به منظور بررسی علمی نظرات کارشناسان نظامی مطرح گردید، اما با رعایت اسلوب و قواعد علمی، به تدریج وارد حوزۀ روش شناسی علمی شد. در روش دلفی، متخصصان تلاش می کنند تا با استناد به نظرات شهودی و استفاده از روش های پرسشنامه ای، دادن بازخوردهای مکرر و حفظ اصل گمنامی،...

چکیده: پژوهش حاضر به بررسی لزوم توجه به آینده به عنوان یکی از مهارت های ضروری مدیران هزاره سومی پرداخته و 16 روش را برای مطالعات آینده در دو دسته کمی و کیفی نام برده است . روش های معرفی شده ، در "شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران" مورد مطالعه قرار گرفته است. این تحقیق با هدف تبیین لزوم آینده پژوهی در مدیریت،معرفی علوم کاربردی آینده شناسی و تشخیص این که از دیدگاه مدیران و کارشناسان ؛آشنایی با...

محیط سازمان به یک محیط آشفته مبدل شده و پیچیدگی تصمیم و تغییر و تحولات بنیادی در محیط سازمانی، آینده پژوهی را در مدیریت ضروری ساخته و بودجه ریزی به عنوان ابزار و عامل استراتژیک برای رویارویی با حوادث غیرقابل پیش بینی مورداستفاده قرارگرفته است. انحراف فرآیند بودجه ریزی از مسیر دستیابی به اهداف اصلی سازمان و بروز خطا و اشتباه در تعیین زمینه های صرف منابع مالی مسئله ای است که در بسیاری از سازمان ه...

مشکلات کنونی شهرسازی و معماری، ناشی از عدم شناخت دقیق آینده شهرها و معماری مربوط به آن است. اگر وضعیت امروز جامعه نتیجه آینده‌نگری زمان گذشته بوده پس اشکالات عدیده‌ای در شیوه برنامه ریزی و نحوه شناخت ما از آینده در گذشته برای شهرسازان و معماران آن زمان وجود داشته است. این موضوع نشان می دهد که آینده پژوهی در فرایند برنامه ریزی شهری و معماری جایگاه ویژه ای دارد که ضرورت تدوین چشم اندازهای آینده م...