ازجمله پیامدهای عمدة شهرنشینی شتابان، گسترش فضایی شهرها و خورندگی روستاها و اراضی پیرامونی آنهاست که در مادرشهرهای منطقه ای نمود گسترده ای داشته است. این پدیده در ایران طی نیم قرن اخیر با برجستگی زیادی همراه بوده است. شهر سنندج، که مادرشهری منطقه ای است، طی سه دهه اخیر رشد شتابانی در افزایش جمعیت و همچنین در گسترش سطح داشته، به گونه ای که خزش پیوسته این شهر طی دوره مذکور هشت روستا را با تمام زم...

رشد کلان‌شهر تهران در محیط پیرامونی، تحولات گسترد‌ه‌ای را در نظام اسکان جمعیت و استقرار فعالیت در نقاط روستایی و محیط طبیعی آن به‌همراه د‌ارد. با برون‌فکنی جمعیت و فعالیت به خارج از مرزهای رسمی تهران، روستاهای پیرامونی از لحاظ اقتصاد‌ی، اجتماعی و کالبد‌ی به‌تدریج ویژگی‌های شهری کسب می‌نمایند و از این روستاهای تبد‌یل شد‌ه به شهر با عنوان نقاط پیراشهری یاد می‌شود. بنابراین مسئله اساسی، روند سریع ...

رشد کلان شهر تهران در محیط پیرامونی، تحولات گسترد ه ای را در نظام اسکان جمعیت و استقرار فعالیت در نقاط روستایی و محیط طبیعی آن به همراه د ارد. با برون فکنی جمعیت و فعالیت به خارج از مرزهای رسمی تهران، روستاهای پیرامونی از لحاظ اقتصاد ی، اجتماعی و کالبد ی به تدریج ویژگی های شهری کسب می نمایند و از این روستاهای تبد یل شد ه به شهر با عنوان نقاط پیراشهری یاد می شود. بنابراین مسئله اساسی، روند سریع ...

مناطق پیراشهری به عنوان فضاهای احاطه کننده پیرامون شهر و طی فرآیند شهر گرایی ؛ تکوین یافته و توسعه مناطق کلانشهری را تحت تأثیر قرار داده اند. از این رو ضروری است با اتکا به مفاهیم و روشهای ناظر بر مدیریت شهری یکپارچه فضایی – عملکردی به عنوان الگوی مناسب و مؤثر، در جهت مدیریت توسعه پایدار مناطق پیراشهری گام برداشت . بر همین اساس این مقاله ضمن مطالعه و بررسی مفهوم پیراشهری و پیامد های آن ؛ به برر...

تحولات اقتصاد فضا و اثرات فضایی آن در عرصه­های روستایی واقع در پیرامون شهر­ها بیشتر ماهیت ساختاری یا فضایی دارند. این تحولات در نظام­های سرمایه­داری نامولد متکی بر درآمدهای نفتی متاثر از برنامه­ها، سیاستگذاری­ها در ساختار اقتصاد سیاسی کشور و همچنین ویژگی­های خاص نواحی مختلف جغرافیایی است و در نهایت منجر به شکل گیری چشم اندازهای مختلف جغرافیایی می­گردد. این چشم اندازها، نه تنها بیانگر سطوح متفاو...

یکی از مسائل مهم در حوزه برنامه­ریزی شهری، چگونگی رشد و توسعه فضایی شهر و الگوی حاصل از آن می­باشد. الگوی حاصله از توزیع فضایی فعالیت­های انسان شهری که از آن به فرم یا شکل شهر یاد می­شود، بنابر ماهیت پویا و متغیر شهرها همیشه در حال تغییر و دگرگونی بوده است. اما ناپایدارترین و نامطلوب­ترین شکلی که شهرها تاکنون به­خود دیده­اند، شکل گسترده یا گسترش افقی شهری می­باشد. شهر مشهد دومین کلانشهر کشور که...

یکی از چالش های اساسی در مباحث شهرسازی امروز، موضوع برخورد با تغییرات گسترده کلانشهرها است. بررسی تغییرات شهری در نظام های شهرهای مختلف جهان بیانگر این موضوع است که روند تغییرات شهری، از اواسط قرن بیستم میلادی، از شدت و سرعت بالایی برخوردار بوده و تغییرات تدریجی جای خود را به تغییرات ناگهانی، پیش بینی نشده و بدون بازگشت داده است. یکی از پدیده هایی که شهرهای امروز جهان به ویژه شهرهای بزرگ با آن ...

سکونت‌گاه‎های روستایی همواره در گذر زمان دچار تغییر و تحولات از ابعاد گوناگون هستند، این تحولات می‎تواند قابلیت‎های زیست‎پذیری و کیفیت زندگی این سکونت‌گاه‎ها را ارتقاء بخشد. در دهه‏های اخیر یکی از تحولاتی که روستاهای پیراشهری با آن روبرو بوده‎اند این است که با گسترش فیزیکی شهرها در شهر ادغام شده‌اند. این ادغام باعث تحولات چشم‏گیری در ابعاد مختلف روستاها شده است و می‎تواند در ارتقاء یا تنزل زیست...

پراکنش افقی یا همان رشد و گسترش کالبدی سریع شهرها در فضای پیرامون، پدیده‌ای است که امروزه بسیاری از شهرهای ایران آن را تجربه می‌کنند. مؤلفه‌ها و علل مختلفی در بروز این پدیده تأثیر دارند. در این پژوهش مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر گسترش افقی شهر سنندج، به‌ویژه نقش محله‌های حاشیه‌ای و روستاهای نزدیک این شهر به‌دلیل جمعیت‌پذیری زیاد مهاجرین، مطالعه شده است. هدف از این پژوهش نمایان‌کردن نقش تحولات اج...