علی‌رغم وسعت زیاد کشور ایران، رصدخانه ژئومغناطیسی تهران تنها رصدخانه در کشور می‌باشد که در دهه گذشته، به‌دلیل قدیمی بودن دستگاه‌های موجود در این رصدخانه و نیز گسترش شهر و قرارگیری این مرکز در معرض منابع نوفه‌ای متعدد، متاسفانه داده‌های آن مورد اعتماد نبوده و از لیست رصدخانه‌های ژئومغناطیسی استاندارد دنیا حذف شده است. با توجه به مزایای متعدد ثبت پیوسته میدان مغناطیسی و مؤلفه‌های آن در رصدخانه‌ها...

تغییرات روزانه آرام ژئومغناطیسی دامنه ای حدود ده گاما دارند. این تغییرات درنتیجه جریان های دینامو ناحیه e یون سپهر به وجود می آیند. تأثیر فعالیت خورشید روی میدانsq با برآورد رابطه بین دامنه sq با میدان الکتریکی یون سپهر، جریان الکتریکی یون سپهر و رسانایی تجمعی ارتفاعی مستقیم، هال و پدرسن مطالعه شده است. داده ها از پنج رصدخانه کانبرا، کانوزان، ممامبتسو، تاکسون و هوآنکایو اخذ شده است. میدان sq ا...

در بررسی آرایه های آشکار ساز پرتوهای کیهانی که در یک ارتفاع قرار دارند و بهمن هایی با انرژی اولیه یکسان دریافت می کنند، مشاهده شده است که قابلیت آشکارسازی آرایه های مختلف متفاوت است، یعنی هر کدام تعداد متفاوتی از بهمن ها را گزارش می دهند. این امر نشانگر این است که بازده آرایه ها، یعنی نسبت تعداد بهمن های آشکار سازی شده به کل بهمن های رسیده به آشکار ساز، برای آرایه های مختلف متفاوت است. اگر چه ب...

پس از کاوش در سایت ویران رصدخانۀ مراغه، غیر از شالوده­هایی با پلان­های مدور، چیز دیگری از ساختارمعماری آن یافت نشد. با گذشت حدود 40 سال، طرح و شکل برخی از واحدهای نجومی رصدخانه، مشخص نبود. حفار رصدخانه در بارۀ شکل و عملکرد آنها به حدس و گمان پرداخت و امیدوار بود که پژوهشگران در آینده بتوانند گره­گشای معمای آنها باشند. این موضوع که کاربری یا عملکرد واحدهای معماری نجومی رصدخانه­ چگونه بوده است و ...

زلزله ها رفتاری ناشناخته و غیرخطی دارند و با توجه به بزرگای زلزله، شاهد تغییراتی در لیتوسفر، اتمسفر و یونسفر خواهیم بود. پارامتر های یونسفر در برابر زلزله های بزرگ بسیار حساس اند و تحت تاًثیر قرار می گیرند. علاوه بر تغییرات یونسفری به وجود آمده بر اثر فعالیت های خورشیدی، تغییرات کوتاه مدت قابل توجهی در یونسفر دیده می شود که ناشی از تغییرات سریع در فعالیت های ژئومغناطیسی است. بنابراین، تشخیص تغیی...

یکی از شاخصه­ های اصلی آثار صخره­ای شهرستان مراغه مجموعۀ معماری صخره­­ای دامنة­ غربی تپة رصدخانه است که با وجود ثبت در فهرست آثار ملی تا به امروز پژوهش جامع و کاملی دربارۀ ماهیت کاربری آن صورت نگرفته است. این ساختار صخره­ای در انتهای خیابان پاسداران (دارایی سابق) و در زیر بافت تاریخی تپۀ رصدخانه واقع شده است. این مجموعة ارزشمند شامل تعدادی فضای دست کند بوده که با پوشـش­ جناغی و طاقی­شکل در بستر...

حرکت جسم شناور در دریا باعث القای یک بی‌هنجاری ژئومغناطیسی در میدان مغناطیسی زمین می‌گردد. در این مطالعه یک مدل ریاضی جهت بررسی تغییرات این بی‌هنجاری ژئومغناطیسی در آب‌های با عمق محدود ارائه می‌شود که رابطه‌ی این بی‌هنجاری را با پارامترهای محیطی و فیزیک جسم شناور بیان می‌کند. آنالیز فرکانسی روی مدل ریاضی مذکور، نشان می‌دهد که بی‌هنجاری ژئومغناطیسی ناشی از حرکت جسم شناور، دارای مولفه‌های فرکان...

زلزله‌ها رفتاری ناشناخته و غیرخطی دارند و با توجه به بزرگای زلزله، شاهد تغییراتی در لیتوسفر، اتمسفر و یونسفر خواهیم بود. پارامتر‌های یونسفر در برابر زلزله‌های بزرگ بسیار حساس‌اند و تحت تاًثیر قرار می‌گیرند. علاوه بر تغییرات یونسفری به‌وجود‌آمده بر اثر فعالیت‌های خورشیدی، تغییرات کوتاه‌مدت قابل توجهی در یونسفر دیده می‌شود که ناشی از تغییرات سریع در فعالیت‌های ژئومغناطیسی است. بنابراین، تشخیص تغیی...

با پیشرفت و مدرنیزه شدن علم نجوم و افزایش حجم و تنوع داده های نجومی، دسترسی و استفاده از این داده ها بسیار دشوار است و نیاز به اشتراک گذاری علم و داده های بدست آمده برای پیش برد این علم ضروری است. بدین ترتیب ایده ی ساخت رصدخانه های مجازی، که خود چارچوبی عملی برای دسترسی به دنیای عظیم سرویس ها و داده های نجومی است، برای منجمان و محققان مطرح شد. من در این رساله مفهوم رصدخانه ی مجازی، ابزار و سر...

این پژوهش با هدف اصلی ارزیابی و تحلیل ضرورت ها، زیرساخت ها و ملزومات ایجاد و توسعه ی رصدخانه های علم، فناوری و نوآوری در جمهوری اسلامی ایران و مقایسه ی آن با رصدخانه های کشورهای منتخب و ارائه ی یک مدل برای ایجاد و فعالیت این رصدخانه ها در جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. با روش های اسنادی، مطالعه تطبیقی، تحلیل محتوا و پیمایش دلفی اطلاعاتی در مورد نقش، اهمیت، اهداف، ضروت، فعالیت، قوانین، شاخص،...