در رسالات آموزشی خوشنویسی یا آداب‌نامه‌های مشق، می‌توان وجوهی معنوی را در موضوعات مختلف یافت که تحلیل آن به فهم روشن‌تری از ساختار و کارکردهای این متون می‌انجامد. مقالۀ حاضر، با این هدف، به مطالعۀ سیزده رسالۀ فارسی (متعلق‌به سده‌های ۸ تا ۱۲ق) پرداخته است. در این مقاله، وجوه معنوی، با نظر به دو مؤلفۀ توصیفی و تجویزی، در دو مقولۀ «آراء» و «آداب» معنوی طبقه‌بندی و بررسی شده است. بر این ‌اساس، آراء...

پژوهش حاضر، بررسی نقطه در هنر خوشنویسی و مطالعه¬ی کارکرد آن در طراحی حروف فارسی می¬باشد. این مطالعه با این هدف انجام می¬شود که نقطه را از جنبه¬های مختلف و ابعادی فراتر از عنصر تجسمی صِرف، مورد مطالعه قرار داده و ارتباط میان آن و هنرهای نوشتاری را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد. این پژوهش با روش کتابخانه¬ای و با استفاده از آثار خوشنویسی و طراحی حروف انجام گرفته است. نقطه در کتب و رسالات خوشنویسی ...

خوشنویسی از مهمترین هنرهای اسلامی است و بی گمان در طول تاریخ تمدن اسلام شریف ترین و معنوی ترین هنری است که توسط مسلمانان به کار گرفته شده است . راز این عظمت و اعتبار درواقع چیزی جز پیوند خوشنویسی با کلام وحی و قرآن نیست. نگارش آیات قرآن با زیبایی تمام و عمل به آیات همواره دغدغه خوشنویسان بوده و لذا در سنت خوشنویسی اسلامی روند تعلیم و انتقال دستاوردهای هنرمندانه خوشنویسان با مولفه ها ، باورها و ...

دوره‌بندی عبارت است از تقسیم زمان به واحدهایی کوچک که در هر بخش از جهتی یکسانی و یکنواختی برقرار باشد. اکثر مورخانْ تاریخ خوشنویسی ایران را بر مبنای ادوار سیاسی یا گاه‌شماری طبقه‌بندی کرده‌اند. اما این روش‌ها به‌رغم فوایدی که دارند با تغییر و تحولات خوشنویسی منطبق نیستند. بنابراین به طرحی برای دوره‌بندی نیازمندیم که هم منطبق با تحولات خوشنویسی باشد و هم از مبانی بومی این سرزمین برآمده باشد. برای...

چکیده تاریخ روند مستمر رویدادهاست و ذهن انسان برای درک و ارزیابی بهتر آن را به اجزایی کوچک پیوسته و یکنواخت تقطیع و از یکدیگر متمایز می کند. در تاریخ هنر روشهای مختلفی برای طبقه بندی وجود دارد که دوره، سبک، مکتب، جنبش، و گرایش معروف ترین آنهاست. طبقه بندی به هر روشی که باشد نیازمند مرجع یا اعتباری مخصوص است. تاریخ بر اساس هر روش که طبقه بندی شود روایتش نیز متفاوت است. یکی از نکاتی که در طبقه ب...

متون و رسالات فارسی که درباره آموزش و قواعد و اصول کتابت،خوشنویسی و هنرهای وابسته به آن است از بهترین ابزارهای شناسایی سنت کتابت و خوشنویسی در ایران عهد صفوی به شمار می رود که هنرمندان کنونی بدان التفات و اهتمام نداشته اند و این خود از دلایل اصلی پیدایش شکاف و فاصله میان بخش نظری در هنر فاخر گذشته و امروز ماست.(قلیچ خانی،1373) این متن ها معمولاً به مباحث مهمی می پردازد که از جمله می توان به پید...

می دانیم که حکمت حاکی از علم با ارزش و مفهوم بسیار مهمی است که در فرهنگ های متفاوت مورد توجه بوده و انسان را در قالب های گوناگون فلسفی، دینی، عرفانی، هنری و . . . متوجه معانی غنی امور و حقیقت باطنی آن می کند. اما در این میان بیش از همه نسبت میان حکمت و هنر قابل توجه است. تا به حال از حکمت هنر سخن ها شنیده ایم. "حکمت هنر" یعنی پرسش از حقیقت هنر. به عبارتی حکمت زبان باطنی هنر و زبانی سمبلیک است ...

سه رسالۀ اول و دوم تیموتائوس و تیتوس در عهد جدید، منسوب به پولس، معروف به رسالات شبانی هستند. وثاقت این رسالات تا قرون‌وسطی موردپذیرش بود اما با شروع جریان نقد تاریخی کتاب مقدس همچون دیگر نوشته های کتاب مقدس، سندیت و محتوای این رسائل موردبررسی جدید قرار گرفتند. این مقاله درپی پاسخ به دو سؤال دربارۀ این رسالات است؛ نخست بررسی انتساب این رسالات به پولس و دوم تأثیر آموزه‌ها و الهیات این رسالات بعد...

موضوع این رساله با چهار هدف؛ ترسیم مسیر منظمی برای دسته بندی و شناخت بست ها، فراهم ساختن منبع آموزشی شناسایی بست نقاشی ایرانی، آزمون روش های پیشنهادی بر روی نمونه های تاریخی و بررسی رسالات فنی منتشر شده به عنوان منبع فن شناسی، تعریف شده است. فرضیات رساله عبارتند از اینکه؛ در نقاشی ایرانی ویژگی های خاص و متفاوتی از حیث مواد و روش ها وجود داردکه تنها از طریق متون فنی کهن می توان به آن پی برد و ای...

در حفاظت و مرمت آثار قدیمی همواره این مسئله مطرح می‌شود که ترکیبات اصلی سازندۀ این آثار کدام‌اند. طیف‌نگاری از شیوه‌ّهای مرسوم برای شناخت رنگیزه‌ها و اجزای سازندۀ آثار هنری است که در این تحقیق برای بررسی شیوۀ کاربرد زعفران در آراستن نسخه‌های خطی استفاده شده است. هدف از انجام تحقیق حاضر مطالعۀ شیوه‌های گوناگون استفاده از رنگ زعفران در هنر کتاب‌آرایی و تشخیص دورۀ زمانی آن است. روش تحقیق در این مطا...