موضوع اصلی این مقاله بررسی رجز و رجزخوانی در شاهنامه ‌فردوسی است. در بخش نخست، پس از بحث از معنای لغوی و اصطلاحی رجز و رجزخوانی، به اختصار پیشینه تاریخی آن در ادبیات یونان، عرب و ایران باستان و ادبیات سده‌های چهار و پنج هجری بیان شده است. در بخش دوم، هنر فردوسی در پرداخت فن رجزخوانی پهلوانان شاهنامه‌ بررسی شده است و کارکردها و ارزش بلاغی رجز در داستانسرایی فردوسی مورد ارزیابی قرار گرفته است.

در این پژوهش سعی شده است پس از نشان دادن جایگاه رجز در ادبیّات عربی و ادبیّات فارسی، به بررسی رجزهای شهدای کربلا، شهدای بنی¬هاشم و سایر یاران امام در منابع دست اوّل و دوم و تحلیل محتوایی آنها پرداخته و بعد از آن با معرّفی منظومه¬های حماسی- مذهبی فارسی، که در آنها به رجزخوانی شهدای کربلا اشاره شده است، اشعاری را که در این منظومه¬ها عیناً به رجز شهدای کربلا پرداخته¬اند، از دل این مجموعه بیرون کشیده و ...

در ادبیّات پایداری ملل مختلف، حماسه ، از جایگاه ویژه ای برخوردارند؛ که به شرح اعمال قهرمانان و پهلوانان و رشادت ها و دلیری های آنان می پردازند. نخستین مضمون و جان مایۀ اشعار حماسی، رجز است. خواندن رجز، جهت برانگیختن روح حماسی تهییج به جنگ، از عصر جاهلیت در اعراب، مرسوم بوده است جنگجویان در میدان نبرد، در مقام بیان فخروشرافت خود و اظهار شجاعت و برتری نسبت به دشمن، به رجزخوانی می پرداخته اند. رج...

ادبیات و به تبع آن شعر همواره دوشادوش ملّت حرکت کرده و همچون آیینه‌ای بازتاب دهنده و منعکس کننده اوضاع جامعه بوده است. با شکل گیری انقلاب اسلامی ایران و به دنبال آن بروز جنگ تحمیلی، شاهد حضور شاعرانی متعهد و دلسوز در جامعه هستیم. پدیده جنگ، سبب تحوّل فضای ایرانِ پس از انقلاب اسلامی شده و نیز تغییر جوّ مبارزاتی و تظاهراتی و اشعار شعارگونه و تهییجی بر ضد ستمشاهی، به سمت و سوی دفاع مقدس و شاعران ذهن خ...

ادبیات و به تبع آن شعر همواره دوشادوش ملّت حرکت کرده و همچون آیینه‌ای بازتاب دهنده و منعکس کننده اوضاع جامعه بوده است. با شکل گیری انقلاب اسلامی ایران و به دنبال آن بروز جنگ تحمیلی، شاهد حضور شاعرانی متعهد و دلسوز در جامعه هستیم. پدیده جنگ، سبب تحوّل فضای ایرانِ پس از انقلاب اسلامی شده و نیز تغییر جوّ مبارزاتی و تظاهراتی و اشعار شعارگونه و تهییجی بر ضد ستمشاهی، به سمت و سوی دفاع مقدس و شاعران ذهن خ...

رجز به‌عنوان تاکتیکِ جنگی، سخنانی است که از دیرباز در میدانِ مبارزه برای تضعیفِ دشمن و تقویتِ روحیه­ خود بیان می­شده است. از جمله موضوعات مشترک در شاهنامه و شعرِ دفاع مقدّس رجز و رجزخوانی است که برجسته­ترین مشخصه آثار حماسی و قهرمانی محسوب می­شود. در این نوشتار به مطالعه­ تطبیقیِ موضوعِ رجز در شاهنامه و شعرِ دفاع مقدّس پرداخته­ایم تا مشخّص شود که در چه جنبه­هایی با هم شباهت دارند و تفاوتِ آنها نیز به چه جن...

ادبیات و به تبع آن شعر همواره دوشادوش ملّت حرکت کرده و همچون آیینه ای بازتاب دهنده و منعکس کننده اوضاع جامعه بوده است. با شکل گیری انقلاب اسلامی ایران و به دنبال آن بروز جنگ تحمیلی، شاهد حضور شاعرانی متعهد و دلسوز در جامعه هستیم. پدیده جنگ، سبب تحوّل فضای ایرانِ پس از انقلاب اسلامی شده و نیز تغییر جوّ مبارزاتی و تظاهراتی و اشعار شعارگونه و تهییجی بر ضد ستمشاهی، به سمت و سوی دفاع مقدس و شاعران ذهن خ...

مالک اشتر نخعی (م39ق) یکی از شخصیت های اثرگذار در حوادث عصر خلافت اسلامی و به ویژه در وقایع دوران خلافت امیرالمؤمنین علی(ع) است که مورخان به دلاوری، شجاعت، سخنوری و عظمت او تصریح کرده اند. مالک پس از گرویدن به اسلام، از همان آغاز از جمله مریدان و یاران حضرت علی(ع) بود که در حوادث منجر به خلافت آن حضرت، به صورت مؤثر نقش داشت و در جنگ های زمان ایشان، به ویژه در جنگ صفین، با برانگیختن کوفیان برای ...

رجز در لغت به معنی مباهات، فخرفروشی و لاف زنی است. در اصطلاحِ حماسه نیز به گفت وگوی دو پهلوان گفته می شود که با زبانی تهاجمی به خودستایی، بیان افتخارات خود و تحقیر دشمن می پردازد. مطمئناً دست یابی به تمامی فضاهای روانی حاکم در رجزها ، فقط با تکیه بر معنای ظاهری واژگان آن بدون دخالت دیگر علوم امکان پذیر نیست. امروزه رویکردهای بینا رشته ای در سیاست گذاری های علمی، آموزشی و پژوهشی مورد توجه و اشتیاق...

رجز در لغت به معنی مباهات، فخرفروشی و لاف‌زنی است. در اصطلاحِ حماسه‌ نیز به گفت‌وگوی دو پهلوان گفته می‌شود که با زبانی تهاجمی به خودستایی، بیان افتخارات خود و تحقیر دشمن می‌پردازد. مطمئناً دست‌یابی به تمامی فضاهای روانی حاکم در رجزها ، فقط با تکیه بر معنای ظاهری واژگان آن بدون دخالت دیگر علوم امکان پذیر نیست. امروزه رویکردهای بینا‌رشته‌ای در سیاست‌گذاری‌های علمی، آموزشی و پژوهشی مورد توجه و اشتیا...