رباعی اصیل ترین قالب شعر فارسی است، که ریشه آن را به اشعار هجایی پیش از اسلام نسبت می دهند. رباعی از زمان شکل گیری تاکنون دوره های پرفراز و نشیبی را پشت سر نهاده است. شاعران بسیاری در این قالب طبع آزمایی کرده اند که شناخته ترین آنها خیام نیشابوری است، اندیشه هایی که وی رباعی هایش را حول آنها سرود بخش جدایی ناپذیر رباعی همه دوره هاست. رباعی سرایان دوره های مختلف اشعارشان را یا در همان مفهوم های ...

رباعی از کهن ترین قالب های شعر فارسی است که تقریباً در همه ی موضوعات شعر از مدح ، سوگ، و هجو، و... مورد توجه شاعران بوده است . یعنی آنچه در رباعی ها آمده ، چکیده ای از همه مضامینی است که در کل ادب فارسی جاری است و از این بابت می توان با بررسی موضوعی رباعیات شاعران هر سده نتایجی ارزشمند یافت. این پژوهش به شیوه ی توصیفی- تحلیلی در نظر دارد، موضوع رباعیات سه شاعر قرن ششم ، افضل الدین خاقانی ، انوری...

به ویژه به یمن ترجمه ی معروف فیتزجرالد، رباعی های خیّامی از جمله ی شناخته شده ترین و شاید محبوبترین رباعی های فارسی در سراسر دنیاست. شاید تعیین دلایل دقیق این شهرت و محبوبیت جهانی و چه بسا روزافزون مستلزم پژوهشی جداگانه باشد؛ امّا دلمشغولی غاطبه ی گویندگان این رباعی ها به مضامین فلسفی و دغدغه های جهانشمول و بنیادینِ بشر با زبان و تصاویری همه فهم و گویا از جمله ی دلایل این امر می تواند باشد. یکی از...

مثنوی قالب اصلی داستان‌گویی در ادبیات منظوم فارسی شمرده شده‌است و معمولاً از توانش قالب‌های دیگر شعری مانند غزل و رباعی غفلت شده‌است. با بررسی رباعیات شعرایی مانند سنایی، عطار، مولانا... در می‌یابیم که در حدود 10% رباعیات خود (عطار 302 و مولانا 203 رباعی- قصه) به داستان‌پردازی پرداخته‌اند. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی گونه‌های مختلف قصه در رباعی‌های روایی این شعرای عرفانی پرداختیم...

استعاره‌ی مفهومی (Conceptual metaphor) پنجره‌ای برای شناختِ نظام فکری نویسنده است. بر اساس این نظریّه تمرکز یک نگاشتِ (mapping) استعاری در ذهن، موجب گسترش ذهنیّت فرد، آفرینش استعاره‌های مشابه و در نهایت اصالت سبک فردی می‌شود. از سوی دیگر در انتساب بسیاری از رباعیّات به خیّام، هم‌چنان ابهام وجود دارد. نگارندگان این پژوهش برآنند تا از این نظریّه در شناخت اصالتِ رباعیّاتی که محمّدعلی فروغی و قاسم غنی در کتا...

استعاره ی مفهومی (conceptual metaphor) پنجره ای برای شناختِ نظام فکری نویسنده است. بر اساس این نظریّه تمرکز یک نگاشتِ (mapping) استعاری در ذهن، موجب گسترش ذهنیّت فرد، آفرینش استعاره های مشابه و در نهایت اصالت سبک فردی می شود. از سوی دیگر در انتساب بسیاری از رباعیّات به خیّام، هم چنان ابهام وجود دارد. نگارندگان این پژوهش برآنند تا از این نظریّه در شناخت اصالتِ رباعیّاتی که محمّدعلی فروغی و قاسم غنی در کتا...

نگاهی مختصر به دیوان شاعران نشان می‌دهد که گاه یک رباعی به چندین شاعر منسوب شده‌است. به همین دلیل، تشخیص رباعیات هر شاعر از دشوارترین بخش‌های تصحیح متون است. تدوین مجموعه‌ها و جُنگ‌های رباعی هم، اگرچه در شناخت سرایندگان برخی رباعی‌ها گره‌گشاست، به دلیل موضوعی بودن،کتابت‌های فراوان، تک‌نسخه‌ای بودن، و استنساخ از روی یکدیگر، مشکلاتی دیگر در شناخت سرایندگان اشعار به‌وجود آورده‌است. از طرف دیگر، کما...

چکیده ندارد.

مجالس‏المومنین قاضی نورالله شوشتری( ف. 1019)، از مهم‏ترین کتاب‏های رجال شیعی است که به دلیل در برداشتن ابیات منتسب به شاعران سده‏های نخستین، در پژوهش‏های ادبی نیز اهمیت دارد. بسیاری از پژوهشگران معاصر درباره‏ی این اشعار، به دیده‏ی تردید نگریسته‏اند؛ اما تاکنون پژوهشی در تحلیل تبارشناسانه‏ی این ابیات صورت نگرفته‏است. یکی از این اشعار، رباعی‏ای در ستایش امام علی(ع) و منسوب به ابن سیناست که نخستین...

چکیده رباعی یکی از قالب‌های کوتاه ادبیات فارسی است که با وزنی مشخص و ساختاری ویژه، سروده می-شود و دست شاعر را برای دیگرگونه بودن در زمینه‌ی وزن و ساختار می‌بندد. گرچه در زمینه‌های گفته شده بستری مناسب برای نوآوری وجود ندارد، شاعران معاصر فارس هم‌گام با نوآوری در قالب‌های دیگر در پی پیداکردن راهی برای خارج شدن از این چارچوب بسته برآمدند که تا حدودی در این راه موفق بودند، تعداد قابل توجهی ا...