آیه ی ذر از جمله آیات مشکل قرآن کریم است که نظریات مختلف تفسیری ارائه شده از سوی مفسران که گاه متضاد و مخالف با هم اند گویای این مطلب است. در میان مفسران ملاصدرا با پذیرش وجود عالم ذر به تفسیر و تبیین این عالم بر اساس دیدگاه های فلسفی خویش پرداخته و در آثار مختلف خود و به مناسبت مباحث فلسفی و حدیثی، عالم ذر را مورد اشاره قرار داده است. در این مقاله نویسنده تلاش کرده است با مراجعه به کتب فلسفی و...

  معرفت ما به خداوند متعال، ریشه در عوالم قبل از این دنیا دارد و آیات و روایات از معرفتی شهودی صحبت می‌کنند که ما در عالم ذر نسبت به خدا پیدا کردیم. چنین معرفتی در ما تثبیت شده است و با آن معرفت تثبیت‌شده، پا به دنیا گذاشتیم، اما نکتۀ مهم در ارتباط با معرفت توحیدی عالم ذر، فراموشی چنین حادثه‌ای از سوی انسان‌ها است. این معرفت فطری در حالت اضطرار، هنگام شداید و مواجهه با مرگ، ظهور می‌یابد. این مع...

بر اساس آیه 172-174 سوره اعراف که اصطلاحاً به آیه ذر معروف است، قرآن کریم به طور غیر صریح، به یک موطن و نشئه ای قبل از دنیا و تعلق نفس به بدن، اشاره می کند، که درآن موطن، خداوند از ذریه بنی آدم بر پرستش خود پیمان گرفته، تا در قیامت از ربوبیت خدا اظهار بی اطلاعی نکند، که درباره این عالم، نظرات مختلفی مطرح شده است. ائمه نیز در روایات به تبیین و توضیح این آیه پرداخته اند و برخی ویژگی های آن عالم را...

آیه‌ی ذر از جمله آیات مشکل قرآن‌کریم است که نظریات مختلف تفسیری ارائه شده از سوی مفسران که گاه متضاد و مخالف با هم‌اند گویای این مطلب است. در میان مفسران ملاصدرا با پذیرش وجود عالم ذر به تفسیر و تبیین این عالم بر اساس دیدگاه‌های فلسفی خویش پرداخته و در آثار مختلف خود و به مناسبت مباحث فلسفی و حدیثی، عالم ذر را مورد اشاره قرار داده است. در این مقاله نویسنده تلاش کرده است با مراجعه به کتب فلسفی ...

موضوع مقاله پیش رو، بررسی اشکالات علامه طباطبایی بر استفاده«عالم ذر» از «آیه میثاق» است. در مورد استفاده عالم ذر یا عدم استفاده آن از آیه 172-173 سوره اعراف که به «آیه میثاق» معروف است، بین اندیشمندان اسلامی اختلاف دیدگاه وجود دارد. برخی از مفسران و اندیشمندان اسلامی، دلالت آیه میثاق را بر وجود عالم ذر مورد انکار قرار داده و مبنای انکار آنان سلسله اشکالاتی است که بر استفاده عالم ذر از آیه میثاق...

روایات عالم ذر دو گونه هستند:روایات مفسره که در تفسیرآیه 172 سوره اعراف وارد شده اند وعدد آن ها به ده ها روایت می رسد وروایات فراوان دیگری که ناظر به آیه 172 سوره اعراف نیستند اما معارفی را از آن عالم بیان کرده اند. ارتباط این روایات با آیه ذر (آیه 172سوره اعراف)قابل انکار نیست واز ملاحظه ومطالعه آن ها به خوبی معلوم می شود که از ماجرایی سخن می گوید که آیه بدان اشاره دارد به ویژه آن که بسیاری از...

عالم ذر از جمله معارفی است که اعتقاد به آن ریشه در آیات و روایات دارد. آیاتی که در این باره وجود دارد بسیار کم است و همه به صورت غیر صریح و اشاره به آن پرداخته اند. در این آیات این عالم به عنوان ذرشناخته نشده بلکه این عنوان برای این عالم ریشه در روایات دارد. بحث از عالم ذر و شناخت آن و آثار و نتایجی که به دنبال دارد، امری شیرین و در عین حال بسیار دشوار است که همین باعث شده نظرات مختلفی در این ب...

مساله اخذ میثاق و پیمان از انسانها مبنی بر پذیرش ربوبیت یگانه خدای متعال پیش از آفرینش دنیوی ایشان یکی از مباحث مهم قرآنی است که در آیه ۱۷۲ از سوره اعراف- معروف به آیه پیمان الست- مطرح گردیده است. روایاتی که در جوامع روایی به " روایات عالم ذر" مشهور است به نوعی موید وجود عالم ذر در آیه مذکور است. مسئله این است که برخی از اندیشمندان این روایات را در عداد اخبار آخبار آحاد و برخی در زمره اخبار متو...

روح آدمیان قبل از ورود به عالم دنیا در مکانی مجرّد، حضور داشته است و با اقرار به ربوبیّت پروردگار با او پیمان بسته است. این رویداد در عالمی به نام «ذر» صورت گرفته است که ذهن بسیاری از اندیشمندان را به خود مشغول داشته است. مولانا از جملۀ عارفانی است که در مورد رجعت انسان به فطرت، و شکوفاسازی قوای ادراکی وی با پرداختن به حیات ذر، نکات و پیام‎های برجسته‌ای را مطرح نموده است؛ بنابراین پژوهش حاضر به ت...

دربار هی عهدی که خدا با بندگان خود بسته نظرات مختلفی وجود دارد. روایات را تأیید کرده؛ همچنین خروج ذری هی آدم در عالم ذر « عهد ألست » ،: معصومینو گرفتن پیمان از آنان توسط خداوند بر ربوبیت و نبوت و امامت مشخص شده است؛ حتی مکان آن در روایت نیز معین شده است. با اتکا به روایات متواتر و محکم به عنوانمسلمان تابع شریعت، هیچ شکی در صحت و اصالت عهد ألست وجود ندارد؛ اما گروهی بر این عقیده اند که آیه ی ألس...