آریاییان باستان به دو نیروی راستی و نظم، و دروغ و بی نظمی باور داشتند و بعدها این اندیشه در آیین زردشتی گسترده تر شد و همه هستی و اجزا و حوادث آن را دربرگرفت. نواندیشی ها و نوآورده های زردشت و آیینش عاملی بس مهم در سقوط خدایان کهن آریایی و رانده شدن بسیاری شان به حوزه بدی و بی نظمی بود. گروهی از خدایانِ بیرون آمده از جهان خدایی به حماسه ها وارد شدند و نقش ضدقهرمانان و گاه قهرمانان را بر عهده گرف...

چکیده شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی پرمایه ترین دفتر شعر فارسی و سند هویت و فرهنگ ایرانیان است. فرزانه توس در اثر ارجمند خویش تاریخ ایران را از آغاز تا پایان دوره ساسانیان به نظم کشیده است. داستان های اساطیری بخش اعظمی از شاهنامه را تشکیل می دهند. فردوسی در این قصه ها، اندیشه ها و اعمال مردم باستان را به تصویر می کشد. در کنار انسان ها موجوداتی غیر واقعی چون دیو و سیمرغ وجود دارند. علاوه بر این...

چکیده خاوران نامه یکی از کتابهای شاخه ی حماسی دینی،نگاشته شده در قرن نهم هجری قمری است. قسمتهایی از این اثر بر اساس زندگی واقعی حضرت علی ( ع ) وقسمت اعظم آن بر اساس افسانه و تخیل نویسنده میباشد.این کتاب به رقم فرهاد تصویرگری شده است و سادگی و افق های بلند نگاره های مکتب شیراز را دارا است. این پژوهش پس ازبررسی اوضاع سیاسی مذهبی وهنری زمان تیموریان و ترکمانان و بررسی مقوله فانتزی در حماسه، به...

اساطیر از دیدگاهی، روایت‌هایی مقدّس دربارة مبدأ و مقصد جهان و توجیه امور مهم هستی‌اند. در اساطیر ملل با آنکه دیدگاه‌های ظاهراً متفاوتی دربارة چگونگی و مبدأ و مادّة آفرینش وجود دارد امّا این دیدگاه‌ها در ژرف‌ساخت، بسیار مشابه و حتی یکسان‌اند. این داستان‌ها بر مبنای الگویی کهن پرداخته شده‌اند؛ بدین گونه که قبل از آفرینش، فقط آشوب و نابسامانی است و دیگر هیچ. از دلِ این آشوب، نخستین موجود پیدا می‌شود و ...

نقش مایۀ درخت سخنگو یا درخت واق واق، که در داستان ها و افسانه های سرزمین های گوناگون ریشه دارد، به اشکال مختلفی بر آثار هنری نمایان شده است. این نقش سرچشمۀ پیدایش نقوش تزیینی واق است که ترکیبی از سر جانداران طبیعی یا تخیلی با ساقه ها و گل های اسلیمی و ختایی است و به عنوان یکی از نقش مایه های اصلی قالی بافی ایران مطرح می شود و در طرح های مختلفی چون لچک ترنج و درختی جلوه گر می شود. این نقوش گونه ...

دنیا یکی از عناصر مضمون ساز شعر فارسی است که با بررسی تعابیر و تصاویر آن می توان تا حدود زیادی با تفکرات ، نحوه زندگی ، اوضاع اجتماعی و اقتصادی مردم در ادوار مختلف آگاه شد. گرچه از دنیا تعریف مشخصی نشده و حدود آن تعیین نگردیده است ولی گروهی آن را فریبنده ، پوچ و زودگذر می دانند و بعضی آن را مفید و پر از نعمت و حتی ، مزرعه و ابزاری جهت وصول به آخرت قلمداد می کند. در شعر از دنیا تعابیر مختلف وتصا...

ضحاک (آژی دهاک) همواره اسطوره­ای شگفت در میان شخصیت­های اساطیری در ادبیات پیش از اسلام بوده است، آیا می­توان دورة مشخص تاریخی برای او جست و یا آنچنان که اوستا تصویر می­کند او همچنان شخصیتی نیمه اهریمنی، نیمه انسانی است که هویت واقعی­اش در غبار زمانهای دوردست ناپیداست؟ این مقاله سعی دارد پرتوی بر تندیس این اسطوره کهن بیفکند و از خلال یک مقایسه دقیق نشان دهد که مشابهتهای شگفتی میان آژی دهاک و دیو...

در این پژوهش، داستان هفت خوان رستم از منظر ساختارگرایان، تحلیل و بررسی شده است. در بررسی ساختار روایت و داستان، ضمن پژوهش روابط حاکم میان اجزای روایت، به شناخت سازه های داستانی و دریافت الگوی مشترک و محدود می توان دست یافت. در این مقاله، داستان هفت خوان رستم از منظر سه تن از روایت شناسان ساختارگرا؛ یعنی پراپ، گرماس و تودوروف بررسی شده است. در روش پراپ جستجوی خویشکاری ها و حوزه های عمل اشخاص برج...

در این پژوهش، داستان هفت خوان رستم از منظر ساختارگرایان، تحلیل و بررسی شده است. در بررسی ساختار روایت و داستان، ضمن پژوهشِ روابط حاکم میان اجزای روایت، به شناخت سازه‌های داستانی و دریافت الگوی مشترک و محدود می توان دست یافت. در این مقاله، داستان هفت خوان رستم از منظر سه تن از روایت شناسان ساختارگرا؛ یعنی پراپ، گرماس و تودوروف بررسی شده است. در روش پراپ جستجوی خویشکاری‌ها و حوزه‌های عمل اشخاص برج...