تصوف و آموزه­های عرفانی، جایگاه ویژه­ای در ادبیات فارسی به خود اختصاص داده است. دیوان غزلیات بیدل دهلوی، به عنوان نماینده سبک هندی، یکی از متون ادبی است که حاوی معانی عمیق و ژرف آموزه­های عرفانی است. مقاله­ی حاضر، با روش توصیفی – تحلیلی و با تکیه بر دیوان غزلیات بیدل، به بررسی جایگاه عرفان عملی و مقامات و احوال در اشعار بیدل پرداخته است. مقامات و احوال در سیروسلوک عملی، بسیار حائز اهمیت است...

میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی (1054- 1133 هجری) بزرگ ترین شاعر فارسی زبان شبه قاره هند محسوب می شود. با توجه به جایگاه بیدل در ادبیات عرفانی، بررسی اندیشه های عرفانی او قابل توجه و تامل است. بیدل از همان دوران نوجوانی و جوانی با مسایل عرفانی آشنا می گردد و این مباحث تاثیر عمیقی بر روح و جان او بر جای می گذارد. او در طول حیاتش از محضر اساتید و مشایخ بزرگی درس اخلاق و عرفان و طریقت می آموزد. بیدل نه...

یکی از موضوع­های مورد توجه در دیوان میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی، موضوع عشق است. واژه عشق در دیوان بیدل بسامد بالایی دارد. در این مقاله سعی برآن است که مفهوم عشق عرفانی از دیدگاه بیدل مورد بررسی قرار گیرد. بیدل برای رسیدن به خداوند راه عشق را اختیار می­کند و آن را بر راه زهد ترجیح می­دهد و عشق را ازلی و منشاء پیدایش عا­لم و آدم می­داند. بیدل مذهب و آیین خویش را عشق معرفی می­کند و این عشق را خارج ...

ابتدا ابیات را خوانده و تمام ابیاتی که یک کلمه مرکب در آن وجود داشت فیش کردم و پس از اتمام این کار وقت گیر، هم فیشها را با کمک فرهنگهای متعدد معنی نمودم. البته گاهی معانی بسیار واضح بود، ولی اینکه کار علمی و متقن باشد، آنها را هم با کمک فرهنگها معنی کردم، که این کار نیز وقت زیادی را می طلبید. البته معانی همه ترکیبات پیدا نشد. برای اینکه معنی آنها هم دقیقتر باشد، با رجوع مجدد به فرهنگها، معانی د...

یکی از موضوع­های مورد توجه در دیوان میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی، موضوع عشق است. واژه عشق در دیوان بیدل بسامد بالایی دارد. در این مقاله سعی برآن است که مفهوم عشق عرفانی از دیدگاه بیدل مورد بررسی قرار گیرد. بیدل برای رسیدن به خداوند راه عشق را اختیار می­کند و آن را بر راه زهد ترجیح می­دهد و عشق را ازلی و منشاء پیدایش عا­لم و آدم می­داند. بیدل مذهب و آیین خویش را عشق معرفی می­کند و این عشق را خارج ...

بیدل دهلوی بزرگترین شاعر فارسی‌گوی هند است که دشواری و دیریابی را از مشخّصات اصلی سبک او به حساب آورده‌اند. از جمله بحث‌های تخصصی پیرامون سبک بیدل و دشواری‌های کلام او، پاره‌ای توجّهات نحوی اوست که کمتر مورد بررسی محقّقان شعرش قرار گرفته است. یکی از مسائل نحوی و دستوری در زبان شاعر، کاربرد فراوان صفت شمارشی مرکب و ممیز خاص به گونه‌ای ویژه و منحصرد به فرد است که آن را به مشخصه ممتاز و برجسته سبک بی...

از هنـــر آیینة مقدار هرکس روشن است   رشتة شمع است بیـدل موج جوهر تیغ را تصحیح متون همواره از اهمیت خاصی برخوردار بوده است و محققان و مصححان توجه ویژه ای به آن مبذول داشته اند. بدیهی است که امر تصحیح، همانند دیگر علوم، دانش هایی را می طلبد که بدون دست یابی بدان ها، نیل به تصحیحی علمی متعذر می نماید. در این مجال، سعی بر آن است که به شیوه ای علمی، تصحیح دیوان بیدل دهلوی از اکبر بهداروند را نقد و ...

میرزا عبدالقادر بیدل(1054-1133) از شاعران نامدار هندوستان و در ردیف امیرخسرو دهلوی و غالب دهلوی است. شاید در گوشه و کنار کتابخانه ها، موزه ها و کتابخانه های شخصی هند، بیش از هزار نسخه ی خطی از آثار منظوم و منثور بیدل وجود داشته باشد. در این مقاله سعی خواهد شد گوشه ای از این نسخ که در کتابخانه و موزه ی علوم شرقی شهر حیدرآباد نگهداری می شود، به اختصار معرفی شود. لازم به ذکر است که در همین کتابخان...

در مطالعات سبک شناسی، بودن یا نبودن یک عنصر یا چند عنصر، آن قدر اهمیت ندارد که بسامد آن عنصر یا عناصر. لذا برای تعیین بسامد مختصات سبکی بیدل در این مقاله تحلیل آماری در نظر گرفته شده است که ابتدا تمامی مؤلفه های سبکی به سه بخش اصلی یعنی مختصات ادبی، زبانی و فکری تقسیم شده و در جدولی به عنوان طرح پایه های پژوهش در نظر گرفته شده است. در ادامه هر یک از ویژگی های سبکی بیدل در 380 بیت به عنوان نمونه...

پایان نامه حاضر تصویرهای پارادوکسی و حسامیزی را در "دیوان غزلیات بیدل دهلوی" بر اساس " دیوان بیدل دهلوی" به "تصحیح اکبر بهداروند" مورد بررسی قرار داده است. این پایان نامه در دو فصل تنظیم شده است. فصل اول مربوط به پارادوکسی است و منظور از تصویر پارادوکسی تصویری است که دو روی ترکیب آن، به لحاظ مفهوم، یکدیگر را نقض کنند. مثل : " سلطنت فقر" ، "موج گوهر" انواع مختلفی از پارادوکس نظیر عرض جوهر، ر...