با گسترش زبان و ادب پارسی و آشنایی دیگر کشورها با آثار شعرا و نویسندگان ایرانی و اشتیاق به درک و دریافت مفاهیم آن، از ابتدای قرن هفتم، برخی بزرگان در داخل و عدّه ای بیرون از مرزها، به شرح و تفسیر آثار مشهور ادبی ایران پرداختند.یکی از شارحان مشهور دیوان انوری، محمد بن داوود علوی شادی آبادی از فضلای هند است، وی در نیمه دوم قرن نهم و ابتدای قرن دهم می زیسته، به امر ناصرالدّین خلجی جهت فهم و دریافت آ...

با گسترش زبان و ادب پارسی و آشنایی دیگر کشورها با آثار شعرا و نویسندگان ایرانی و اشتیاق به درک و دریافت مفاهیم آن، از ابتدای قرن هفتم، برخی بزرگان در داخل و عدّه ای بیرون از مرزها، به شرح و تفسیر آثار مشهور ادبی ایران پرداختند.یکی از شارحان مشهور دیوان انوری، محمد بن داوود علوی شادی‌آبادی از فضلای هند است، وی در نیمة دوم قرن نهم و ابتدای قرن دهم می‌زیسته، به امر ناصرالدّین خلجی جهت فهم و دریافت آ...

موضوع پژوهش حاضر بررسی مسایل اجتماعی در دیوان انوری است. در این تحقیق ابتدا کلّیاتی در مورد جامعه شناسی ادبیات ، رابطه ادبیات و جامعه آمده است. سپس انوری، شاعر قرن ششم ایران، معرفی شده و اوضاع اجتماعی عصر انوری بیان شده است. در ادامه ی تحقیق مباحث اجتماعی موجود در دیوان انوری شامل آداب و تشریفات ، ارزش ها ی اجتماعی ، عدالت ، امنیّت ، تصویر زن در دیوان انوری ، جایگاه تصوّف ، طنز و هجو و هزل ، انتقا...

چکیده:مناظره ی کدو بن و چنار یکی از زیباترین، دلنشین ترین و مشهورترین مناظره های ادب فارسی است که از قرن پنجم هجری به بعد حکم مثل سایر را در زبان فارسی پیدا کرده است. موضوع این مناظره، بحث و گفتگوی میان بوته ی کدویی چند روزه، پر مدعا و خام با چناری پر سن ، استوار و مجرب است که در قالب قطعه و در پنج بیت در بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف سروده شده است. این قطعه با اندک تفاوتی در دیوان ناصر خسرو...

در این جستار، بیست و یک بیت از دیوان انوری بر اساس یکی از کهن­ترین دست نویس های دیوان وی، یعنی نسخه کتابخانه مجلس که تاریخ تحریر آن (680 هـ.ق.) است، تصحیح شده است. مصححان پیشین در تصحیح دیوان انوری، این دست نویس کهن و معتبر را در اختیار نداشته­اند؛ لاجرم از بسیاری ضبط­های اصیل و صواب آن نیز بی­بهره بوده­اند. به همین سبب در این جستار سعی شده است برخی اشکالات و تصحیفاتی که معنای متن اصلی را به نو...

در بررسی دیوان شاعران و تذکره­­های شعری گاه با ابیات و اشعاری مواجه می­شویم که به دو یا چند شاعر منتسب شده­اند. به عنوان مثال در متن­های مختلفی چون عرفات­العاشقین و مجمع­الفصحا، اشعاری را که صحّت انتساب آن ­ها به انوری قطعی­تر به نظر می­آید، به تاج­الدّین نسبت داده­اند. سعی ما در این نوشتار بر این است که با استناد به تذکره ی خطّی بتخانه، اشعاری را که به انوری منتسب شده و در متون دیگر به نام تاج ا...

چهل پنجاه سالی از دو چاپ دیوان انوری، یکی با ویرایش سعید نفیسی و دیگری با ویرایش مدرّس رضوی، می‌گذرد. با پیدا شدن دستنویس‌های دیگری که در اختیار آن دو استاد فقید نبوده، پاره‌ای از کاستی‌ها و سهوهای دو ویرایش یاد شده آشکار شده است و بنابراین لازم می‌نماید که بر اساس نسخ معتبر تازه‌یاب، تصحیح مجددی از دیوان انوری صورت گیرد و ابیات مبهم و مشکل آن که تا کنون شرح نشده یا به نادرست شرح شده، توضیح داده...

این مقاله به بررسی موازنه و انواع آن در دیوان انوری می پردازد. موازنه ‏یکی از صنایع لفظی در علم بدیع است که باعث ایجاد موسیقی بیشتر در شعر و در ‏نتیجه جذابیت و گیرایی آن می شود. موازنه از تقابل سجع های متوازن و گاه متوازی ‏شکل می گیرد. در این پژوهش ما انواع دیگری از موازنه را در دیوان انوری مشاهده ‏می کنیم که در کمتر کتاب بدیعی به آن پرداخته شده است؛ و آن وجود موازنه در ‏دو بیت متوالی است، به ا...

در مقاله‌ی حاضر، نگارنده، نخست جنبه‌های نشانه‌شناسی چارلز سندرس پیرس را تبیین می‌کند، آن‌گاه بر پایه‌ی آرای وی به نشانه‌شناسی نگرش‌های الفبایی انوری می‌پردازد و همه-ی سروده‌های حروفی او را گزارش و تحلیل می‌کند. نظریّه‌ی نشانه‌شناسی پیرس با دانش نقد بلاغی رایج در زبان فارسی پیوند تنگاتنگی دارد، امّا از توانش تفسیری بالاتری در مقایسه با آن برخوردار است و رسیدن به نتیجه‌ای علمی‌تر را میسّر می‌کند. در...

دیوان انوری - شاعر نامدار سده ششم- از متون ارزشمند تاریخ ادبیات فارسی است که بیش از پنجاه سال پیش، یک بار به همت سعید نفیسی و بار دیگر به کوشش محمدتقی مدرس رضوی تصحیح و منتشر شده است. علی رغم کوشش مصححان و گام­های بلندی که در این راه برداشته­اند، هنوز کاستی­های بسیاری در ضبط اشعار شاعر هست که بیشتر ناشی از نقص در قرائت نسخه­های استفاده شده و دسترسی نداشتن به برخی نسخه­های کهن است. در این پژوهش ...