زبور مانوی یکی از زیباترین سروده های مانی است. بررسی درون مایة آن ما را با جهان بینی دین مانوی: دو جهان تاریکی و روشنی و پاره های نور رهایی یافته از دنیای مادی، آشنا می کند. تا پیش از بررسی دست نوشته های منحصر به فرد این اثر به سه زبان فارسی میانه، پهلوی اشکانی و سغدی به دست آمده از ناحیة تورفان، زبور قبطی تنها منبع موجود به شمار می رفت. از جملة این قطعه ها، قطعة m78 است که در بردارندۀ متنی به ...

خلاصه: مانی در سده سوم میلادی در بابل زاده شد او بنیان گذار کیش و آیینی بود که از تلفیق ادیانی چون زرتشتی، گنوسی، مسیحی ، و بودایی بوجود آمده بود . دین مانی بر پایه دوبن نگری بود؛ یکی نور و دیگری تاریکی که این جهان به خاطر تلفیق این دو بوجود آمده بود ا نسان درجامعه مانی تنها وطیفه داشت با انجام اصولی به جدایی هر چه سریع تر ذرات نور از تاریکی کمک کند تا رستگار شود، مانویان اولین کسانی بودند که ه...

مانویت دینی است که آثار نوشتاری نسبتا فراوان، اما آثار منابع تصویری یا هنری معدودی از آن به جا مانده است. آثار هنری مانوی، با وجود کم‌تعداد بودن، آثاری مهم و در خور توجه به شمار می‌آیند. با داشتن شناخت نسبت به باورها و آموزه‌های مانوی و با بررسی تحلیلی آثار هنری مانوی، می‌توان بازتاب اندیشه‌های اصلی این دین را در هنری که تحت عنوان آن شکل گرفته است، مشاهده نمود. برخی عناصر اصلی باورهای مانوی ...

دین مانوی در زمان ساسانیان، که در ایران حکومتی دینی برپا کرده بودند، گسترش یافت. امّا بزرگان دین زردشتی، که حکومت پادشاهان ساسانی را نیز تحت تأثیر خود قرار داده بودند، با این دین سر به مخالفت برداشتند و سرانجام مانی را محاکمه و اعدام کردند و دینش را از ایران برانداختند. این مخالفت ها و ضدیّت ها در پاره ای از متن های پهلوی و پازند، ازجمله متن پازند شکند گمانیک، کتیبه های کردیر و متن پهلوی دینکرد س...

مانویت دینی است که آثار نوشتاری نسبتا فراوان، اما آثار منابع تصویری یا هنری معدودی از آن به جا مانده است. آثار هنری مانوی، با وجود کم تعداد بودن، آثاری مهم و در خور توجه به شمار می آیند. با داشتن شناخت نسبت به باورها و آموزه های مانوی و با بررسی تحلیلی آثار هنری مانوی، می توان بازتاب اندیشه های اصلی این دین را در هنری که تحت عنوان آن شکل گرفته است، مشاهده نمود. برخی عناصر اصلی باورهای مانوی در ...

مانی و مانویان به فراست دریافتند که بهترین وسیله ترویج و تبلیغ دین، نگارش و بهره‌وری از هنرهای کلامی و تصویری است. از این رو، حجم عظیمی از گنجینه‌های تصویری آثار مانی و پیروان او بازمانده است. سنت دیرپای نگارگریِ دست‌نویس‌های مانوی، خود نشان از توجه کاتبان مانوی به زیبایی و فاخر بودن نوشته‌هایشان دارد. از طرفی دیگر، جزئیاتی ناب پیرامون شخصیت‌ها و اشیاء موجود در این نگاره‌ها، در خور توجه است. در ...

جهان‌شناسی یکی از مهم‌ترین مقولات مطرح در هر دین و نظام فکری است. چگونگی نگاه به جهان و تبیین آن نشان‌دهنده بسیاری از زوایای پنهان و آشکار هر اندیشه‌ای است. دین مانوی از جهان‌شناسی اسطوره‌ای و پیچیده‌ای برخوردار است که اغلب نشان‌دهنده دیدگاه عرفانی این دین به عالم است. این مقوله ترکیبی از جهان‌شناسی گنوسی است که در ساختاری ایرانی گنجانده شده است. از ویژگی‌های نظام جهان‌شناختی مانوی می‌توان به ث...

مانی و مانویان به فراست دریافتند که بهترین وسیله ترویج و تبلیغ دین، نگارش و بهره وری از هنرهای کلامی و تصویری است. از این رو، حجم عظیمی از گنجینه های تصویری آثار مانی و پیروان او بازمانده است. سنت دیرپای نگارگریِ دست نویس های مانوی، خود نشان از توجه کاتبان مانوی به زیبایی و فاخر بودن نوشته هایشان دارد. از طرفی دیگر، جزئیاتی ناب پیرامون شخصیت ها و اشیاء موجود در این نگاره ها، در خور توجه است. در ...

یکی از نکته هایی که ابوریحان بیرونی در کتاب تحقیق ماللهند مطرح کرده، گرایش یا اعتقاد عبدالله ابن مقفّع به مانی و سنّت مانوی و راه یافتن باورهای مانویان، از راه ترجمه کلیله و دمنه، به باب برزویه طبیب و دیگر بخش های این کتاب است. سخن ابوریحان، سرآغاز پژوهش های گسترده ای در این زمینه شد که اغلب ناظر بر عوامل متنی است. امّا بررسی عوامل فرامتنی، نتایج دیگری به دست خواهد داد؛ عواملی مانند: پیوند کسانی ک...

زبور مانوی یکی از زیباترین سروده‌های مانی است. بررسی درون‌مایة‌ آن ما را با جهان‌بینی دین مانوی: دو جهان تاریکی و روشنی و پاره‌های نور رهایی‌یافته از دنیای مادی، آشنا می‌کند. تا پیش از بررسی دست‌نوشته‌های منحصر‌به‌فرد این اثر به سه زبان فارسی میانه، پهلوی اشکانی و سغدی به‌دست آمده از ناحیة تورفان، زبور قبطی تنها منبع موجود به‌شمار می‌رفت. از جملة این قطعه‌ها، قطعة M78 است که در بردارندۀ متنی به...