در دهه ی1990، سرمایه ی اجتماعی ـ به معنای هنجارها و شبکه هایی که مردم را قادر به کنش جمعی می سازد ـ جایگاهی رفیع در بین تمام رشته های دانش اجتماعی یافت؛ و همچنین استفاده از مفهوم سرمایه ی اجتماعی با توجّه به روند جهانی شدن و تضعیف نقش دولت های ملی، به عنوان راه حلّی اجرا شدنی در سطح اجتماعات محلی برای مشکلات توسعه، مورد توجه سیاست گذاران و مسولان سیاست اجتماعی قرار گرفت. بر این اساس، توسعه از پای...

در فرایند کنونی برنامه ریزی و مدیریت توسعه شهری، استفاده از راهبردهای مشارکتی و رویکرد برنامه ریزی از پایین به بالا به تدر یج مورد اجماع نظر برنامه ریزان قرار گرفته است . تحقق این رویکرد، را به عنوان واحد پایه و محور « محله » نیازمند تعریف نظام تقسیمات فضایی خردتری است که می توان برنامه ریزی مشارکتی در عرصه همگانی در شهرها قلمداد کرد . این مقاله م ی کوشد با توجه به برداشت های گونا گون از مح...

هدف این مقاله کوشش و آزمون ارائه سازوکار و فرآیندی برای برنامه ریزی توسعه اجتماع پایدار در سطح یک اجتماع محلی (محله امیرآباد شهر تهران)، به عنوان شیوه ای مبتنی بر گزینه و متمایز از شیوه های رایج برنامه ریزی در سطوح خُرد شهری در تهران است. مقاله با بررسی پایه های نظری دو انگاشت «پایداری» و «برنامه ریزی توسعه اجتماع»، زیربنای نظری تعریف برنامه ریزی توسعه اجتماع پایدار را ردیابی نموده و سپس با بررس...

هدف این مقاله کوشش و آزمون ارائه سازوکار و فرآیندی برای برنامه ریزی توسعه اجتماع پایدار در سطح یک اجتماع محلی (محله امیرآباد شهر تهران)، به عنوان شیوه ای مبتنی بر گزینه و متمایز از شیوه های رایج برنامه ریزی در سطوح خُرد شهری در تهران است. مقاله با بررسی پایه های نظری دو انگاشت «پایداری» و «برنامه ریزی توسعه اجتماع»، زیربنای نظری تعریف برنامه ریزی توسعه اجتماع پایدار را ردیابی نموده و سپس با بررس...

چکیده: یکی از مهم ترین نتایج شهرنشینی معاصر، پیدایش و گسترش محلات آسیب پذیر در متن یا حاشیه شهرها است که از مشکلات فراروی شهرهای امروزی خاصه در سطوح محلی به شمار می رود.بر این اساس، نوع، ماهیت و فرآیند مداخلاتی و نحوه برخورد با آنها از جمله مفاهیمی است که جایگاه ویژه در برنامه ریزی شهری دارد. جدا از رویکردها و روش های مداخله و برخورد با این محلات لحاظ کردن دیدگاه و نگرش ساکنین محلی از مهمترین...

لزوم رویارویی با چالش های جدید شهرنشینی، موجب دگرگونی اساسی در دیدگاه های مدیریت شهری شده است. در این زمینه می توان رویکردی فراگیر را شناسایی کرد که با تأکید بیش از پیش بر سطوح پایین و ابعاد ملموس زندگی شهری، به دنبال روش هایی است که اداره فرایند توسعه را به محله ها واگذار کند. با مطالعه مبانی نظری این رویکرد، به نظر می رسد که مفهوم اجتماع محلی و دیدگاه های مشارکتی، دارایی مبنا و سرمایه اجتماعی...

عنوان «اجتماع پایدار»، برای اولین بار در قالب چهارچوب مفهومی توسعه پایدار و به عنوان هدف غاییِ بعد اجتماعی توسعه پایدار طرح شد. تا کنون پژوهش های زیادی به این مهم پرداخته اند که یک اجتماع پایدار چه مشخصات و ویژگی‎هایی دارد و شهرسازی چگونه می تواند به خلق یک اجتماع پایدار کمک کند. اما در این میان آن چه مغفول مانده است بازروایی محلی این مشخصات در پرتو جهان بینی غالب و بستر فرهنگی جامعه ماست. پر وا...

نگاهی به سیر تحول رویکردهای اداره و مدیریت شهری نشان می دهد که دیگر نمی شود همچون گذشته بدون توجه به رویکردهای مشارکتی و توجه به مقیاس محلی به برنامه ریزی پرداخت. در این میان حکمروایی اجتماع محلی به مثابه الگوی مؤثر و کارآمد نحوه ی اداره ی امور مطرح می شود. اجتماع محلی پایه گذار تعاملات انسان امروزی تلقی می شود و حکمروایی اجتماع محلی پتانسیل بالایی را به منظور مشارکت اجتماعات محلی در تصمیم گیری...

تفکر برنامه ریزی خرد در شهرسازی از زمان هیپوداموس تا به امروز همواره به عنوان یکی از مهم ترین دیدگاه های مطرح در راستای پاسخگویی به مسائل شهری بوده است. اما پیچیدگی های شهر امروز و مسائل مربوط به آن، لزوم برنامه ریزی محله-مبنا را دوچندان کرده است. تا دهه 1960 نوعی نگاه تک بعدی اقتصادی بر مسائل موبوط به شهرها حاکم بود، اما با تعریف مفاهیم جدید در چارچوب پایداری در دهه 1970، انتقادهای گسترده ای ع...

در این مقاله دیدگاه هایی در مورد رویکرد دارایی- مبنا برای توسعه اجتماع محلی در برابر رویکرد مرسوم نیاز – مبنا مورد بررسی قرار گرفته اند. دررویکرد دارایی- مبنا، مجموع دارایی هایی اجتماع محلی، اساس توسعه را تشکیل می دهد، در حالی که رویکرد نیاز-مبنا، نیازهای اجتماع محلی مبنای توسعه قرار می گیرد. رویکرد دارایی – مبنا سه ویژگی دارد: 1) بر ظرفیت سازی تأکید دارد و لذا فرایندگر است؛ 2) همچنین به دلیل ب...