این مقاله بر آن است تا نشان دهد تکوین ساخت دولت مطلقه شبه مدرن در ایران در دوره پهلوی اول و الزامات نوسازی اقتصادی و اجتماعی از یکسو و تقویت و گسترش فرهنگ سیاسی امریت-تابعیت در اثر سیاست های اقتدارطلبانه دولت پهلوی از سوی دیگر و نقشی که هر یک از این دو مولفه در باز تولید و استمرار دیگری داشته است، به عنوان عمده ترین موانع در شکل گیری یک ارتباط عقلانی و قانونی در رابطه میان دولت و طبقات اجتماعی،...

از زمان پیدایش دولت مدرن در ایران توسط رضاشاه تاکنون، روی کردهای مختلفی دربارۀ چگونگی شکل گیری یا ماهیت آن مطرح شده است. اما از میان آن ها، دو روی کرد برجسته تر و مهم تر است که به نوعی در مقابل هم قرار می گیرند: یکی روی کرد «سلطانیسم» است که مدافعان آن به پیروی از ماکس وبر، دولت رضاشاه را حالت خاص و افراطی از پاتریمونیالیسم (پدرسالاری) می دانند و نگاهی نخبه گرایانه (کارگزارمحور) دارند؛ دیگری رو...

بنیاد دولت مطلقه در ایران با کودتای 1299 شکل گرفت. پس از سقوط دولت رضاشاه وقفه ای چند ساله در این نوع از دولت پدید آمد. با وقوع کودتای 28 مرداد 1332، دولت مطلقه به شیوه ای متفاوت بازتولید شد و دستاوردهای آن را به بستری متفاوت هدایت کرد. اهمیت اصلیِ دو کودتا، در همین شکل دهی به دو نوع متفاوت از دولت بوده است. دولت مطلقه نوساز، زاده ی کودتای 1299 و دولت مطلقه ثبات ساز، مولود کودتای 1332 بوده است. ...

اکتشاف نفت در آغاز سده بیستم در ایران، عایدات جدیدی را برای دولت ایران فراهم آورد، لیکن تنها از اواسط دهه 1330/1950 به این سو بود که دولت ایران خصلتهای یک دولت رانتیر را-که بخش عمده درآمدهای خود را از محل عایدات نفت کسب می نمود و دولت تنها توزیع کننده آن بود-یافت. این عایدات، توانایی دولت را برای اجرای برنامه های نوسازی در کشور افزایش داد اما از جهت دیگر در نوع روابط دولت و جامعه تغییرات بسیاری...

سرشت دولت پهلوی اول، همواره مورد بررسی و مجادلۀ کلامی از سوی پژوهشگران قرار داشته، اما اجماعی دربارۀ صفت قطعی یا صفت اعظم این دولت حاصل نشده است . در این پژوهش نیز تلاش شده است با ارائۀ یک الگوی مطالعاتی و فقط از طریق کنکاش در یکی از سیاست های کلان دولت، یعنی سیاست عشایری به فهم و توصیف درون مایه و ماهیت دولت پهلوی اول پرداخته شود . پرسش اصلی این تحقیق این است که با توجه به برنامه ریزی دولت پهل...

هرمنوتیک زمینه گرای کوئینتن اسکینر از جمله روش های نوینی است که در فهم اندیشه های سیاسی مورد استفاده قرار می گیرد. پژوهش حاضر در صدد است با استفاده از این روش چگونگی شکل گیری ساخت دولت مطلقه در ایران را مورد بررسی قرار دهد. بر مبنای این روش ساخت دولت مطلقه در ایران بر اساس زمینه ایدئولوژیک، زمینه عملی، رابطه بین ایدئولوژی و کنش سیاسی و تحول و تکون ایدئولوژی سیاسی شکل گرفت. بر این اساس زمینه اید...

دولت مدرن یا دولت ـ ملت، از نظر بسیاری از جامعه شناسان معاصر پدیده ی کاملاً جدیدی است که مقدمات نظری آن در نیمه دوم قرون وسطا و در حوزه فرهنگی مذهب کاتولیک فراهم آمد و زمینه های عینی آن در دو قرن پایانی قرون وسطا در پرتو استراتژیهای متضاد بازیگران سیاسی شکل گرفت و اولین جلوه ی آن در قالب دولتهای مطلقه از قرن شانزدهم به تدریج نمایان شد و از قرن نوزدهم به بعد در همه ی نقاط جهان جای اشکال دیگر نظام...