سکونت گاه های دوره نوسنگی قدیم در منطقه دریاچه ارومیه آذربایجان مسئله ای است که تاکنون منابع منتشرشده درباره محوطه های باستانی این منطقه به آن اشاره ای نداشته اند. البته در پیرامون دریاچه ارومیه شماری از محوطه های باستانی عصر نوسنگی وجود دارند که از بررسی و کاوش آنها اطلاعات ارزشمندی منتشر شده است؛ مثل حاجی فیروز تپه، یانیق تپه و اهرنجان تپه. با این حال، برعکس آنچه تاکنون منتشر شده، داده ها و م...

قیر طبیعی ماده ای است که در خاور نزدیک بویژه در جنوب غربی ایران بوفور یافت می شود. مردم این ناحیه از دوره نوسنگی به شیوه های گوناگون همچون اندود کردن ظروف، کف و دیوار خانه ها و در ساخت ابزارهایی چون داس های ترکیبی ، کج بیلها و حتی درامور پزشکی جهت درمان بسیاری ازامراض عفونی و دردهای رماتیسمی استفاده می کردند. قیر طبیعی بعنوان یک ماده معدنی ، همانند ایسیدین و فیروزه سهم مهمی را در تجارت منطقه ای...

تا پیش از سال 1387 تنها یک محوطه مربوط به دوره ی نوسنگی در بخش های غربی استان چهارمحال و بختیاری شناسایی شده بود، بنابراین آگاهی ما از چگونگی یکجانشینی و توسعه ی معیشت کوچ نشینی در این منطقه بسیار اندک بود[1].  طی سالهای 1387 تا 1390 طی سه فصل بخش میان کوه در جنوب غرب شهرستان اردل که از کوهستانی ترین بخش های استان چهارمحال و بختیاری است، برای نخستین بار بررسی باستان شناختی شد که نتایج قابل توجه...

سکونت‌گاه‌های دوره نوسنگی قدیم در منطقه دریاچه ارومیه آذربایجان مسئله‌ای است که تاکنون منابع منتشرشده درباره محوطه‌های باستانی این منطقه به آن اشاره‌ای نداشته‌اند. البته در پیرامون دریاچه ارومیه شماری از محوطه‌های باستانی عصر نوسنگی وجود دارند که از بررسی و کاوش آنها اطلاعات ارزشمندی منتشر شده است؛ مثل حاجی‌فیروز‌ تپه، یانیق‌‌تپه و اهرنجان‌‌تپه. با این حال، برعکس آنچه تاکنون منتشر شده، داده‌ها ...

پیشینه ی کاربرد رنگ در مجسمه سازی قدمتی بس طولانی دارد. از نخستین تندیس های الهه های مزین به سنگ های قیمتی و رنگین و نقوش درون غارها با رنگ های طبیعی تا مجسمه های معاصر. پیکرک های مادینه و غالبآ در حالت نشسته، بیشترین پیکرک های دوره ی نوسنگی را تشکیل می دهند که در مواردی نه چندان زیاد به صورت رنگی دیده شده اند. در ایران این پیکرک های رنگی بیشتر در مناطقی چون تپه ی حاجی فیروز، یانیک تپه و شهر سو...

علی رغم پژوهش های گسترده ای که در بخش های مختلف نیمه شرقی زاگرس مرکزی انجام گرفته، شواهدی اندک و پراکنده ای از دوره نوسنگی و پیش از آن در این بخش به دست آمده است. این درحالی است که استقرارهای این دوره ها - نوسنگی، آغازنوسنگی و پیش از آن- در نیمه غربی و بخش های جنوبی زاگرس به مراتب بیشتر بوده و با بررسی ها و کاوش های صورت گرفته، چارچوب منظم گاهنگاری منطقه ای کامل تری را فراهم ساخته است. کاوش های...

محوطه ی باستانی پوکردوال گرگان یک محوطه ی شاخص دوره ی نوسنگی در استان گلستان و شمال شرق ایران می باشد که در بررسی های سال 1378 شناسادی شده و در پائیز 1386 مورد کاوش قرار گرفته است. مطالعه ی گونه شناختی سفال های نوسنگی این محوطه، با توجه به کمبود اطلاعات باستان شناختی در رابطه با دوره ی نوسنگی منطقه، ما را قادر می سازد تا دریچه های تازه ای را به سوی باستان شناسی دوره ی نوسنگی شمال شرق ایران بگشا...

تل آتشی استقراری دارای آثار فرهنگ نوسنگی پیش از سفال در جنوب شرق ایران است. این استقرار در حدود 30 کیلومتری شرق شهر جدید بم و در کناره غربی لوت جنوبی واقع شده است. امروزه لوت جنوبی یکی از خشک‌ترین کویرهای کره زمین است اما وجود آثار گسترده در این ناحیه نشان می‌دهد که احتمالاً چشم‌انداز طبیعی منطقه در پیش از تاریخ با زمان معاصر تفاوت داشته است. پژوهش باستان‌شناختی در تل آتشی طی چند مرحله شامل بازد...

روشن شدن وضعیت باستان شناسی و توالی استقراری مناطق مختلف فرهنگی- جغرافیایی و معرفی آن به جامعه ی باستان شناسی ضرورتی انکارناپذیر است. دره ی خرم آباد به سبب شرایط مناسب و موقعیت ویژه آن دارای توالی استقرار از دوره های مختلف پیش از تاریخ تا اسلامی است. تا پیش از این شواهد مربوط به دوره ی نوسنگی محدود به معرفی اشکفت سرخه لیزه بوده است. چرایی یافت نشدن استقرارهای فضای باز دوره ی نوسنگی در دره ی خرم...

در راستای مطالعات دوره نوسنگی در ایران، سهم جنوب شرق ایران از این مطالعات بسیار ناچیز بوده است. وجود شرایط ناپایدار محیطی، اقلیم نامساعد، عدم توسعه یافتگی منطقه و دورافتادگی آن از مراکز جغرافیایی- فرهنگی مطرح در تحولات دوره نوسنگی موجب نادیده گرفته شدن جنوب شرق ایران در فرآیند مطالعات این دوره شده است. از سویی دیگر تأکید نظریه ها و فرضیات دوره نوسنگی بر غرب خاورمیانه (هلال حاصلخیزی) به عنوان خا...