در این نو شتار، تحقیقات خود را در دو فصل و یک خاتمه تنظیم کرده ام: فصل اول: در مورد بررسی کلیات و تعاریف است، در این فصل به پیشینه و تاریخچه تجرد نفس و اعتقاد به موجود مجرد در بعضی ادیان پرداخته بعد مفهوم نفس و تعاریف نفس از نظر فلاسفه اسلامی آورده شده سپس مفهوم مادی و مجرد و احکام آنها بررسی شده و در ادامه فصل اول سخن ازجوهریّت نفس و همچنین اثبات آن با ادلّه در میان آمد. فصل دوم: که اصل پایان...

روح آدمی یا به تعبیر فلاسفه ، نفس ناطقه انسانی از مخلوقات شگفت خداوندی است که از صفات وویژگی های خاص برخوردار می باشد . از جمله این صفات ، ویژگی تجرد است . که در واقع زیر بنای اثبات معاد وزندگی ابدی را تشکیل می دهد. هدف اصلی این تحقیق بیان دلایل و براهین تجرد نفس از دیدگاه(ابن سینا،سهروردی،ملاصدرا)ومقایسه دیدگاه های این سه فیلسوف در باب نفس وبیان رابطه بین آنها می باشد که در آغاز پس از نگاهی گذ...

بحث از تجرد نفس انسانی یکی از مهم‌ترین مباحث در انسان‌شناسی است. در این نوشتار، این مقوله از دیدگاه مؤسس حکمت متعالیه، صدرالمتألهین، و یکی از پیروان مکتب فلسفی او، امام خمینی، مورد بحث قرار گرفته است. نویسنده پس از ذکر مباحث مقدماتی، براهین تجرد نفس را در دو حوزة «براهین عقلی» (در هشت برهان) و «براهین نقلی» (در 5 برهان) مورد بحث قرار داده است. امام خمینی در براهین عقلی بیشتر بر نظ...

تلاش در جهت کسب معرفت نفس چه در اندیشه بشری و چه در اندیشه دینی از ارزش و اهمیّت والایی برخوردار است، در نگاه بشر، انسان شناسی و علم به احوال روح و روان انسانی در تبیین مفاهیم اخلاقی و معنادار بودن زندگی بسیار موْثر و سودمند می باشد و در نگاه دین: شناخت و دریافت حقیقی نفس علاوه بر تقویت و اصلاح قوه ی نظر و عمل در انسان سعادت و رستگاری او را رقم می زند. لذا به دلیل اهمیّت بسیار این موضوع، آیات و رو...

مجردبودن نفس ناطقه یکی از مباحث بسیار مهم در فلسفه ابن‌سینا و انسان‌شناسی او است. ابن‌سینا براهین متعددی بر اثبات این مطلب اقامه می‌کند. او با استفاده از وضع و محاذات‌نداشتن صور معقول، قدرت نامتناهی نفس در ادراک این‌گونه صور و بی‌نیازی نفس ناطقه در برخی از ادراکات خویش ...

فخر رازی، متکلم - فیلسوف و مفسر بلندآوازه سدۀ ششم - در برخی آثار خود دلائل قرآنی در اثبات جسمانینبودن و تجرّد نفس آورده است که مبتنی بر تفسیر خاص او از برخی آیات شریفۀ قرآن کریم اند. در این مقاله، ضمن اشارۀ اجمالی به دیدگاه های فخر رازی در باب تجرّد نفس انسانی، دلائل قرآنی او بر تمایز نفس و بدن و تجرّد نفس ناطقه پرداخته می شود. همچنین ضمن مقایسۀ دیدگاه های فخر رازی با آرای دیگر مفسران نشان داده خو...

نفس انسان مهم ترین بخش وجود بشری است که در طول تاریخ همواره مورد بحث و گفتگو بوده است. مادی انگارانِ نفس انسانی به انگیزه های مختلف سعی دارند یا وجود نفس را انکار نمایند یا آن را مادی و خارج از عالم مجردات بشمارند. علامه طباطبایی(ره) با استدلال های مزجی، هم وجود نفس و هم تجرد آن را به اثبات می رساند. ایشان نفس را موجودی مجرد می داند که موطنی غیر از عالم طبیعت دارد. نفس مجرد در نگاه ایشان با ابزا...

یافته‏ها حاکی است که نظریه‏ی حرکت جوهری، از جمله ابتکارات اندیشه‏ی ملاصدرا است که برخلاف آراء ارسطو و ابن‏سینا که تغییر را تنها درچهار مقوله‏ی کم، کیف، أین(مکان) و وضع(موقعیت) ممکن می‏دانستند، بر تغییر در جوهر نیز اصرار می‏ورزد و به اثبات آن می‏پردازد. از مهم‏ترین مباحث مندرج در این پژوهش این است که بر اساس حرکت جوهری، نظام طبیعت، یکپارچه حرکت است و با شوق ذاتی به سمت غایت حرکت خویش، در تلاش و ...

با توجه به اهمیت« فلسفه ذهن » در عصر حاضر و تقویت گرایش های  مادی گرایانه - که مهمترین دلیل آن  ناکارآمدی براهین و نارسایی مفاهیم در باب رابطه نفس و بدن است-  نویسندگان در این مقاله کوشیده اند این مساله را ، با توجه به مبانی حکمت متعالیه  ملاصدرا،  بررسی نمایند و نشان دهند که از نگاه حکیم ملاصدرا ، انسان یک حقیقت وجودی است که هر چند منشأ مادی دارد و جسمانیةالحدوث است اما در بستر حرکت جوهری اشتد...

آنچه نفس این موجود بی همتای الهی را از دیگرموجودات متمایزمی سازد، صفت بقا و جاودانگی است. این نوشته سعی دارد مسأله خلود نفس ـ که یکی ازمسایل مشکل و بنیادین درعلم النفس است ـ را از دیدگاه ابن سینا بعنوان نمایند? فلسفه ی مشاء و ملاهادی سبزواری بعنوان نماینده ی حکمت متعالیه مورد بررسی قراردهد. در آغازپس ازنگاهی گذرا به مسائل بنیادین نفس، به دلیل رابطه ی تنگاتنگ میان تجرد و بقاء به دلایل اثبات تجرد...