پژوهش حاضر به موضوع تحلیل نشانه?شناختی تایپوگرافی فارسی می?پردازد. تایپوگرافی، موضوعی دو وجهی است؛ یکی وجه زبانی و دیگری وجه بصری. وجه بصری آن را به حیطه?ی هنرهای تصویری و وجه زبانی آن را به علوم حوزه?ی زبانشناسی مربوط می?سازد. این قابلیت باعث شد تا روشی میان?رشته?ای برای پژوهش انتخاب شود که ترکیبی از طراحی گرافیک و نشانه?شناسی است. نشانه?شناسی در این پژوهش حکم روش را دارد و توسط آن نحوه?ی عملک...

زبان­شناسان قدیم مسلمان به مقولة بافت، اعم از زبانی و غیرزبانی توجه داشته­اند. با بررسی و جمع­بندی نگرش حازم قرطاجنی الگوی نسبتاً جامعی برای این مقوله می­توان ارائه داد. البته به طور کلی نگاه قدما در این خصوص یکدست و ثابت نیست و میان نگرش اجتماعی به زبان، یعنی توجه به مؤلفه­های غیرزبانی و محدود شدن به ساختار زبانی محض در نوسان است، از این­رو باید به زبان شناسی قدیم به عنوان یک کلیت واحد نگریست ت...

چکیده: تصویرسازی های قرآن از قرآن، تصویری از معرفی خود قرآن کریم به عنوان یک پدیده که درعلم پدیدارشناسی مورد بحث قرار می گیرد. عنوان تصویر و تصویرسازی؛ جزء عناوینی است که به تازگی مطرح شده اند و در میان محققان علوم دینی معاصر اولین شخصی که به طوری واضح و روشن به این مسئله پرداخته است «سید قطب» درکتاب التصویرالفنی فی القرآن است. این پژوهش به گونه های مختلفی از این تصویرسازی ها در نظام کامل و ...

هدف از این پژوهش، بررسی ارزش گذاری تکنیکی و فنی آثار خوشنویسی نیست، اگرچه به عنوان یک روش برای ارزشگذاری تکنیکی بهتر می توان از آن بهره برد، بلکه این آثار در حکم متن بررسی می شوند و چگونگی عملکرد دلالتگر در آنها مورد بررسی قرار می گیرد. از جمله ویژگی های خاص این هنرمی توان به چند نظامی بودن آن در نظام نشانه شناختی اشاره کرد . بنابراین هر اثری از خوشنویسی به مثابه یک متن در نظر گرفته می شود که د...

تبیین وحی از منظرهای مختلف قابل بررسی و پی‌گری است، زیرا تحلیل وحی مورد توجه متکلمان، فلاسفه، عرفا و مفسران قرآن بوده است. آنان با گرایش‌های کلامی، فلسفی، عرفانی و تفسیری خود، دست به تبیین وحی زده و به این ترتیب، نظریه‌های کلامی، فلسفی، عرفانی و قرآنی وحی را در تحلیل وحی پدید آورده‌اند. ما در این نوشتار به نظریه‌های متکلمان خواهیم پرداخت و تبیین‌های آنان را از وحی ارائه خواهیم داد. به طور کلی، ...

تبیین وحی از منظرهای مختلف قابل بررسی و پی گری است، زیرا تحلیل وحی مورد توجه متکلمان، فلاسفه، عرفا و مفسران قرآن بوده است. آنان با گرایش های کلامی، فلسفی، عرفانی و تفسیری خود، دست به تبیین وحی زده و به این ترتیب، نظریه های کلامی، فلسفی، عرفانی و قرآنی وحی را در تحلیل وحی پدید آورده اند. ما در این نوشتار به نظریه های متکلمان خواهیم پرداخت و تبیین های آنان را از وحی ارائه خواهیم داد. به طور کلی، ...

بررسی های معنا شناختی شاخه ای از زبانشناسی جدید است که به بررسی معانی کلمات، أنواع و ریشه آنها و رابطه بین لفظ و معنا و تحول معنایی کلمات می پردازد. قصیده ابن رومی در رثای فرزندش از شاهکارهای قصائد رثای ادبیات عربی قدیم است که به خاطر سرشار بودن از احساسات و عواطف صادق، دارای ظرفیت های بالایی برای نقد معناشناختی است. این مقاله می کوشد تا با بررسی چهار سطح واژگانی، آوائی، نحوی و صرفی، دلالت های ...

دلالت سیاقی دلالتی است که از سیاق کلام فهمیده می شود و لازمه کلام است ولی مستقیماً در کلام گوینده بیان نمی شود. اقسام دلالت سیاقی عبارتند از: دلالت اشاره، دلالت ایماء یا تنبیه و دلالت اقتضاء. در خصوص جایگاه این دلالت که مفهوم یا منطوق است و یا خود شق سومی از دلالت است سه دیدگاه در بین اصولیون وجود دارد. عده ای این دلالت را مفهوم می دانند، گروهی آن را منطوق غیر صریح نامیده اند و برخی از اصولیون ن...

در صرف تکواژبنیاد، تکواژ صفر به تکواژی گفته می شود که بار معنایی دارد، اما هیچ گونه تظاهر صوری ندارد؛ یعنی نه صورت آوایی دارد و نه صورت نوشتاری؛ به عنوان نمونه،  کلمة «رفت» در زبان فارسی، فعل گذشتة سوم شخص مفرد است، اما در این کلمه هیچ نشانة صوری ای برای نشان دادن مشخصه های شخص و شمار وجود ندارد. گروهی از زبان شناسان کلمة «رفت» را به صورت [رفت-ø]فعل تحلیل می کنند و مشخصه های شخص و شمار را به تک...

در پدیدآیی نگاره ها، همانند تمام آثار فرهنگی دیگر، ساخت ها، زیرساخت ها و روساخت های مختلفی دخیل اند. از آنجا که این سه اصطلاح برخاسته از ایدئولوژی های مدرن هستند، قصد پژوهش گران، لزوما ًدرک اینها از طریق رمزگشایی اثر فرهنگی نیست، بلکه نگاهی طبقه بندی شده تر، روشن تر و عینی تر است. در این نوشته سعی شده تا از طریق مطالعه عوامل ایجادکنندة اثر فرهنگی، پاسخی مقتضی به شرایط دوگانه تقابل فرمی و مضمونی ...