بررسی های معنا شناختی شاخه ای از زبانشناسی جدید است که به بررسی معانی کلمات، أنواع و ریشه آنها و رابطه بین لفظ و معنا و تحول معنایی کلمات می پردازد. قصیده ابن رومی در رثای فرزندش از شاهکارهای قصائد رثای ادبیات عربی قدیم است که به خاطر سرشار بودن از احساسات و عواطف صادق، دارای ظرفیت های بالایی برای نقد معناشناختی است. این مقاله می کوشد تا با بررسی چهار سطح واژگانی، آوائی، نحوی و صرفی، دلالت های ...

دلالت سیاقی دلالتی است که از سیاق کلام فهمیده می شود و لازمه کلام است ولی مستقیماً در کلام گوینده بیان نمی شود. اقسام دلالت سیاقی عبارتند از: دلالت اشاره، دلالت ایماء یا تنبیه و دلالت اقتضاء. در خصوص جایگاه این دلالت که مفهوم یا منطوق است و یا خود شق سومی از دلالت است سه دیدگاه در بین اصولیون وجود دارد. عده ای این دلالت را مفهوم می دانند، گروهی آن را منطوق غیر صریح نامیده اند و برخی از اصولیون ن...

در پدیدآیی نگاره ها، همانند تمام آثار فرهنگی دیگر، ساخت ها، زیرساخت ها و روساخت های مختلفی دخیل اند. از آنجا که این سه اصطلاح برخاسته از ایدئولوژی های مدرن هستند، قصد پژوهش گران، لزوما ًدرک اینها از طریق رمزگشایی اثر فرهنگی نیست، بلکه نگاهی طبقه بندی شده تر، روشن تر و عینی تر است. در این نوشته سعی شده تا از طریق مطالعه عوامل ایجادکنندة اثر فرهنگی، پاسخی مقتضی به شرایط دوگانه تقابل فرمی و مضمونی ...

نظریۀ دلالت تصوّریِ اصول‌دانان از یک‌سو و دیدگاه فیلسوفان زبان در باب معناداریِ سمانتیکی از سوی دیگر، قابل مطالعۀ تطبیقی است. دلالت تصوّری، انتقال ذهن از لفظ به معنای آن به محض صدور لفظ از گوینده بدون توجّه به قصد و ارادۀ اوست. دلالت تصدیقی، دلالت لفظ بر معنای مقصود گوینده است. سمانتیک تقریباً به نظریۀ دلالت تصوّری نزدیک است؛ زیرا سمانتیک، مطالعۀ معنا به نحو مستقل از متکلّم یا مؤلّف است و پراگماتیک نیز ...

با بررسی برخی از آیات قرآن کریم می­توان جایگزینی هر یک از فعل­ های ماضی، مضارع و امر را به جای دیگری دید. در برخورد با این پدیده صرفی ـ بلاغی، برخی از صاحب نظران، وجود و در واقع عطف فعل مغایر به دیگر افعال موجود در کلام را جایز می­ دانند. برخی دیگر نیز به تأویل فعل جایگزین شده می­ پردازند تا با دیگر افعال موجود در کلام همسو و مطابق گردد. اما به نظر می­ رسد به کارگیری فعلی که با زمان دیگر افعال ...

پژوهش حاضر به موضوع تحلیل نشانه?شناختی تایپوگرافی فارسی می?پردازد. تایپوگرافی، موضوعی دو وجهی است؛ یکی وجه زبانی و دیگری وجه بصری. وجه بصری آن را به حیطه?ی هنرهای تصویری و وجه زبانی آن را به علوم حوزه?ی زبانشناسی مربوط می?سازد. این قابلیت باعث شد تا روشی میان?رشته?ای برای پژوهش انتخاب شود که ترکیبی از طراحی گرافیک و نشانه?شناسی است. نشانه?شناسی در این پژوهش حکم روش را دارد و توسط آن نحوه?ی عملک...

خانواده در ایران بر اثر مواجهه با مدرنیته دستخوش تحولات بنیادین شده است. ازجمله این تحولات، تغییر نوع رابطه فرد با این نهاد اجتماعی است. پژوهش حاضر می¬کوشد با تکیه بر سنت نظری هال و فیسک در خصوص بازنمایی رسانه ای و تلفیقی از ایده های جامعه شناختی درباره دگردیسی خانواده، با به کارگیری روش نشانه شناسی ساختارگرا، بازنمود وضعیت تعامل فرد و خانواده را در مجموعه شیدایی تحلیل کند. انتخاب مجموعه تلویزی...

رساله حاضر به بررسی یکی از مهمترین و پر فایده ترین مباحث اصولی با عنوان دلالت نهی بر فساد و تطور تاریخی آن پرداخته و در چهار فصل با عناوینی، چون تعریف کلیات و توضیح واژگان موضوع، مباحثی چون دلالت و اقسام دلالت، نهی، نهی مولوی، ارشادی، تحریمی، تنزیهی، مفهوم صحت، فساد، عبادات و معاملات بطور اعم و اخص مورد بررسی قرار گرفته است در فصل دوم به بیان نهی در عبادات و معاملات بطور اعم و اخص مورد بررسی قر...

برخی از منطق دانان بر این باورند که دلالت تابع اراده است و تا اراده ای محقق نشود، دلالتی صورت نمی گیرد. ابن سینا، خواجه نصیر طوسی و دبیران کاتبی از این دسته اند. برخی دیگر از بزرگان منطق نظیر قطب الدین رازی در این امر به مخالفت برخاسته و دلالت را تنها تابع علم به وضع دانسته اند. تتبعات تاریخی نشان می دهد که این مسئله از زمان ابن سینا و به توسط شخص وی مطرح شده است. از این رو تلاش کرده ایم که نظر...

معناشناسی یکی از گسترده ترین شاخه های زبان شناسی جدید معاصر است که به تحقیق و مطالعه تحلیلی درباره کلمات کلیدی زبان می پردازد و به عنوان یکی از روش های نوین تحقیق و پژوهش در حوزه حدیث (دانش جرح و تعدیل) قابل توجه است. پژوهش حاضر با نگاهی معناشناسانه و رویکردی حدیث پژوهانه، با بهره گیری از شیوه توصیفی- تحلیلی و روش کتابخانه ای و اسنادی به بررسی مبانی و راهکارهای علم معناشناسی در حوزه حدیث پردا...