متن منقحی ازین کتاب بر پایه معتبرترین دستنویسهای موجود آن به دست داده شده است؛ روش اتخاذ شده در تصحیح این متن انتقادی است. چنانکه می دانیم بر اساس متون معتبر و مصحَح بلاغی است که می توان تاریخ تطور علوم بلاغی در زبان فارسی را بررسید و این تصحیح در این زمینه راه گشا تواند بود؛ به ویژه اینکه صورت نویافته ای از این متن برای نخستین بار عرضه شده است. در تصحیح این متن از شش دستنویس دقایق الشعر استفاده...

در قرآن کریم، آیات بسیاری در قالب قصر بیان شده که اسلوب قصر و حصر از باب‌های مهم علم معانی در میان اقسام علم بلاغت است. قرآن کریم این آرایة ادبی را با روش‌های گوناگون به‌کار گرفته‌است. این پژوهش با روش بلاغی به بررسی شیوه‌های مهم قصر و راه‌های آن و تقسیم‌های مختلف آن، اعمّ از قصر موصوف، صفت بر حقیقتی و اضافی و بالعکس و نیز تقسیم آن بر اساس مقتضای حال مخاطب، یعنی افراد، تعیین و قلب به استناد کتب ...

غزل از قرن ششم حضور جدّی و چشمگیر در ادب فارسی می‌یابد. این نوع شعر، با آن‌که از کیفیّت زبانی و معنایی خاصّی برخوردار است که آن را از انواع دیگر شعر متمایز می‌سازد، نمی‌تواند خود را از تأثیر عناصر زبانی دوره‌های پیشین – که عمدتاً عناصر تصویرآفرین هستند- دور نگه دارد. البته طرز نگرش شاعر و جغرافیای فرهنگی که وی در آن پرورش یافته است، نحوة استفاده از این عناصر را دچار دگرگونی می‌سازد. از میان عناصر گ...

نظربه اینکه هرگونه پژوهش در زمینه علوم بلاغی علاوه بر شناخت ویژگیهای درونی بیرونی سخن، راهگشای بسیاری از دقایق و رموز نابگشوده در راستای دانش بشری است و آگاهی کامل درآن خاصه پس از سیر وعبور از گذرگاههای دیگر علوم لازم و معتنابه ادبی که درحکم مقدمات و مجوزی برای ورود به این پهنه گشاده اند، در ایفای مقاصد و دریافت مفاهیم عاملی بس موثر است و یاوری بس مدبر . همچنین از آنجا شناخت معجزگی قرآن کریم و ...

چکیده قرآن که سرشار از معارف عالیه و حقایق والا برای هدایت جامعه¬ی بشریت است از جهات گوناگون دارای اعجاز می¬باشد. یکی از وجوه اعجاز آن، فصاحت و بلاغت بی¬نظیر آن می¬باشد. جهت دستیابی به معارف و حقایق والای قرآن باید به تفسیر آیات آن پرداخت. مفسران برای تفسیر آیات قرآن به علومی مانند: ادبیات عرب، علوم بلاغت و صرف و نحو نیازمندند تا بتوانند به ظرایف و دقایق آیات پی ¬ببرند و معارف و حقایق آن را ...

موضوع اصلی در این تحقیق، «تنوّع و تحرّک» و عواملِ آن ها در «گلستان» است. برای این مقصود، مباحث اساسی پژوهش را با دو مشخّصه ی مهمِ «راه های پرورش معانی» و «دقایق بلاغی» طرح کرده و در بخش راه های پرورش معانی به عنوان قسمی از عوامل تنوّع و تحرّک در گلستان گفته ایم که سعدی از راهِ «توصیف»، تجربیّات، دیده ها و شنیده ها ی خود را با مهارت و مشاهده ای قوی به تصویر می کشد و با موضوع «مناظره»، به نکته ها و فنونی ...

دقایق الشّعر یکی از اهّم متون بلاغی است که در سد? هشتم هجری قمری به رشت? تألیف درآمده-است. این اثر بواسط? تصحیح غیر قابل اعتمادی که از آن به چاپ رسیده کمتر مورد توجّه قرار گرفته است. در نوشتهء حاضر براساس ویرایش جدیدی که بر پایه چند دست نویس معتبر از این کتاب انجام یافته اطّلاعات نو یافته ای دربارهء مؤلّف اثر تاج الحلوانی و محل تألیف کتاب و نیز زندگانی و آثار و اشعار رجال مهم مذکور در آن چون بهاءالد...