این نوشتار به بررسی و معرفی رویکرد دستور کلام در زبان فارسی می پردازد. در این نظریه دستور جمله و دستور معترضه به عنوان دو جزء تشکیل دهند ه دستور کلام هستند. با بهره گیری از رویکرد دستور کلام به تحلیل واحدهای زبانی ای می پردازیم که پیش از آن محققان دستور زبان این واحدها را به عنوان عناصر حاشیه ای قلمداد می کردند و یا مورد اعتناء آن ها قرار نمی گرفت. در این مقاله نشان داده می شود که واحدهای معترض...

دستور کلام نظریه‌ای است که پردازش کلام را به دو حوزۀ مستقل ولی مرتبط به هم واگذار می‌کند: نخست حوزۀ دستور جمله که عهده‌دار ابعاد صورت و معنی جمله و چینش اجزای آن است، دوم حوزۀ دستور معترضه که مسئولیت سازمان‌دهی کلام در سطحی فراتر از جمله را به عهده دارد و بیشتر به ارتباط بین مطالب زبانی با موقعیت فرازبانی کلام می‌پردازد. عضوگیری یک فرایند شناختی است که به‌واسطۀ آن یک تکه از متن مانند یک بند، گر...

چکیده این تحقیق چگونگی انعکاس ایران و غرب در قبال مساله ی هسته ای ایران در خبرگزاری های بی بی سی و سی ان ان را نشان داده و این امر را در دوره ای بسیار حساس طی سالهای 2010 و 2011 میلادی مورد بررسی قرار می دهد. اهمیت این دوره ی زمانی در این است که در این مدت، گفتمان ها و مذاکرات هسته ای ایران و غرب اوج گرفته و همزمان با دور تازه ای از تحریم های سیاسی و اقتصادی غرب همراه می شود. علاوه بر این امر...

این پژوهش بر آن است تا مسئلة جابه‌جایی بندهای موصولی در زبان فارسی امروز را بر اساس دستور کلام توصیف و تبیین کند. در پدیدة مذکور، بند موصولی از مجاورت اسم ­هسته به جایگاهی در انتهای جمله جابه‌جا شده و ساختی  گسسته را به وجود می‌آورد. مشاهدة نمونه­های مختلف از گونه‌های موصولی در فارسی امروز نشان می­دهد که پدیدة جابه‌جایی ویژگی عام بندهای موصولی می‌باشد. بر اساس دستور کلام، عناصر متعلق به دستور م...

چامسکی و جرجانی در تعریف زبان بر لزوم اسناد و انطباق مجموعه واژگان بر قواعدنحوی تأکید می کنند. از سویی زبان در نظر هردو نه نظام صوری دستور زبان؛ بلکه قواعد تولید و درک گفتار در ذهن اهل زبان است؛ بنابراین توقع وجود رابطه میان خصوصیات ذاتی ذهن و مشخصه های زبانی بسیار طبیعی می نماید. این ارتباط در نظرات جرجانی به نحوه تولید و ادراک گفتار در ذهن محدود می شود؛ اما چامسکی به دنبال شناخت ماهیت ذهن به ...

علم معانی، یکی از شاخه‌های بلاغت اسلامی، در بسیاری از مباحث و زمینه‌ها با دانش زبان‌شناسی و به‌تبع آن نظریه‌های نقد ادبی معاصر به‌ویژه نقد زبان‌شناختی و سبک‌شناسیِ زبان‌شناختی مشابهت‌های فراوانی دارد. به‌طور کلی وجود مباحثی نظیر حال و مقام، خبر، انشا، اسناد خبری، اغراض و کاربردهای ثانوی کلام، تقدیم و تأخیر اجزای کلام در علم معانی، شباهت و همپوشانی بسیار زیاد این علم را با سه شاخه اصلی علم زبان‌ش...

مطالعه حاضر به بررسی بازتاب ایران و رودایدهای مربوط به ایران در روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در دو دوره زمانی قبل و بعد از باراک اوباما می پردازد. در این راستا با استفاده از ابزارهای تحلیلی تحلیل کلام انتقادی و نیز دستور زبان نقش گرای هالیدی سرخط های خبری و متن خبرها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند که نتایج این تحلیل حاکی از این است که همزمان با تغییر در سیاست های راهبردی دولت آمریکا در دو ...

علم معانی به‌عنوان یکی از شاخه‌های بلاغت یا ریطوریقا در ادب اسلامی، شباهت و ارتباط بسیار زیادی با دانش زبان‌شناسی و سه شاخه اصلی آن یعنی واج شناسی، نحو و معنی‌شناسی و به‌تبع آن نظریه‌های نقد ادبی نوین دارد. هلیدی یکی از پژوهشگران برجسته مکتب زبان‌شناسی انگلستان است که دیدگاه‌هایش در «دستور نقش‌گرا»، مشبابهت‌های فراوانی با مباحث «خبر»، «انشا» و «اغراض ثانوی کلام» در علم معانی دارد. مقاله حاضر با...