در این جستار، ضمن بیان عوامل پدیدآورندة سبک، به تحلیل روش و سبک هنری، ساختار، و ویژگی های زبانی آثار نویسندۀ معاصر، بیژن نجدی (1320- 1376)، می پردازیم. نجدی با فرم و محتوای ارزشمند و آمیختن شعر و داستان مبدع سبک خاصی شده است و با مهارت از عهدۀ ظرافت های آن بر آمده است. استعداد کم نظیری در ادبیات داستانی داشته است اما با مرگ زود هنگام فرصتی برای خلق آثاری بیش تر نیافت. تحقیق و بررسی در آثار نجدی...

خضر یکی از نام های آشنا در ادبیات فارسی است که در هیأت پیامبر، ممدوح، معشوق، پیر و ... در شعر فارسی ظاهر شد ه است. علیرغم تفاوت در رویکرد شاعران نسبت به داستان خضر، همه آنها در یک نکته مشترکند و آن دید مثبت آنها به خضر و زندگی جاوید اوست؛ اما این داستان در شعر صائب، مدخلی دیگر یافته است. صائب با دست بردن در این داستان، خضر را از هاله رازآمیز پیشین خود جدا کرده و با شگرد خاص خود در خدمت مضمون سا...

چکیده براعت استهلال سابقه ای به دیرپایی ادب فارسی دارد و در زبان پهلوی نیز شواهدی از آن وجود دارد، بلاغیون برای این صنعت تعاریف گوناگونی ذکر کرده اند، و از میان آنها عناصر مشترک زیر را می توان مشخص کرد: قرار گرفتن در ابتدای نوشته یا اثر، تناسب بین محتوای براعت استهلال با موضوع اثر، بیان موضوع یا محتوای اثر و مجمل و مختصر بودن. جوینی در تاریخ جهانگشا سعی کرده است با استفاده از صنایع گوناگون، زبا...

در داستان مدرن، استفاده از برخی ظرفیت های زبان به ویژه در خلق استعاره و ایجاد ابهام در روایت، به شاعرانه شدن متن کمک می کند. از جمله این ظرفیت ها سوق دادن زبان به سمت قطب استعاری- به تعبیر رومن یاکوبسن- است. هدف اصلی نگارندگان، این است که نشان دهند چگونه زبان در داستان های مندنی پور به قطب های استعاری گرایش پیدا کرده و شاعرانه شده است. برای این منظور، مجموعه داستان های مندنی پور در چهار سطح برر...

چکیده براعت استهلال سابقه‌ای به دیرپایی ادب فارسی دارد و در زبان پهلوی نیز شواهدی از آن وجود دارد، بلاغیون برای این صنعت تعاریف گوناگونی ذکر کرده‌اند، و از میان آنها عناصر مشترک زیر را می توان مشخص کرد: قرار گرفتن در ابتدای نوشته یا اثر، تناسب بین محتوای براعت استهلال با موضوع اثر، بیان موضوع یا محتوای اثر و مجمل و مختصر بودن. جوینی در تاریخ جهانگشا سعی کرده است با استفاده از صنایع گوناگون، زبا...

چکیده: در بررسی مختصات سبکی یک اثر معمولاً ویژگی های زبانی، ادبی، فکری و معنایی مدّنظر است. در بررسی ویژگی های زبانی به دلیل گستردگی این بخش آن را در سه سطح نحوی، آوایی و لغوی تقسیم‏بندی می‏نماییم.با آن که همه می‏‏دانیم زبان چیست امّا ارائه تعریفی جامع، مانع و علمی از آن به دلیل پیچیدگی، دشواری و گستردگی بیش از حدش کار آسانی نیست.گستردگی و پراکندگی جوامع از جهت جغرافیایی، تاریخی، تفاوت های شخصی،...

داستان لیلی و مجنون از داستان های عاشقانۀ پرآوازه در ادب پارسی و عربی است. نخستین بار در ادب فارسی، حکیم نظامی گنجوی این داستان را به نظم درآورد. در مقام جواب گویی و تقلید از او، شاعران بسیاری این داستان را منظوم ساخته اند. در میان این روایات، منظومۀ نوفل نامه یا نوفل و مجنون سرودۀ میرزاشفیع کُلیایی، شاعر کُردزبانِ سدۀ دوازدهم و اوایل سدۀ سیزدهم هجری، روایتی تازه است که ناشناخته مانده است. اهمیت ا...

استفاده از شیوه های جدید روایت در داستان مدرن باعث می شود زبان این داستان ها به سمت ابهام افکنی و رمزوارشدن پیش برود. نویسنده در این داستان ها چیزی می گوید و شیئی ماورای آن را مدّ نظر قرار می-دهد. از راه های ابهام افکنی در داستان مدرن، متمایل شدن زبان به قطب استعاری بنابر نظریه ی یاکوبسن است. زبان در این سبک داستان نویسی به تعبیر یاکوبسن شاعرانه می شود. نگارنده نیز بر آن بوده است تا نشان دهد زبا...

ا از دیرباز شاعران و نویسندگان برای اثرگذاری بیشتر بر ذهن و جان خوانندگان و نیز نشان دادن هنر کلامی خود به بیان اندیشه­های خود با بهره­گیری از تخیّلات شاعرانه پرداخته­اند. در میان شاعران عارف مولانا جلال­الدین در این راه توفیق نمایانی داشته است که راز ماندگاری آثارش – به­ویژه مثنوی- در این زمینه است. در این نوشتار به نحوه بیان شاعرانه مولانا در یکی از داستان­های مثنوی یعنی قصه دقوقی و کراماتش پ...