در دنیای امروز، اندیشمندان و صاحبان نظریه های گوناگون در پی آنند تا به شیوه های متعدد، اندیشه های مورد نظر خویش را ترویج نمایند. در میان این شیوه ها، هنر و ادبیات، بویژه ادبیات داستانی کارآئی و تاثیر فراوان دارد. نجیب کلانی، ادیب و داستان نویس برجسته اسلامی در دوره معاصر (1995-1931) بر این باور است که دستاوردهای تکنولوژی، هنر و ادبیات باید در جهت اعتلای فرهنگ اسلامی به کار گرفته شود. از همین رو...

از داستانهای مشهور در بارۀ خاستگاه بشر و سرآغاز زندگی انسان بر زمین، حکایت خلقت و هبوط آدم و حوا و گسترش نسل آنها ست. هم در عهد عتیق و دیگر آثار کهن دین یهود، و هم در قرآن کریم تحریرهای مختلف این داستان دیده می شود. به تناسب ذکر آن در قرآن، بحثهای مفصلی در بارۀ جزئیات حکایت را می توان در تفاسیر اسلامی نیز بازجست؛ جزئیاتی که هر یک برخوردار از خاستگاهی متفاوتند. پیشینۀ این داستان در ادبیات کتاب م...

داستان آفرینش نخستین انسان عنصر مهمّی در فرهنگ و دین بیشتر ملّتهای جهان بوده است. این داستان در فرهنگ و طرز تفکّر بشر معاصر نیز نقش مهمی ایفا می کند. در این مقاله یک پژوهش تطبیقی درباره یکی از اجزای این داستان، یعنی مکانی که خاک آدم از آن برداشته و آدم در آن خلق شد میان متون اسلامی و متون یهودی انجام شده است. بدین منظور تعدادی از متون یهودی و اسلامی با هم مقایسه شده اند، تا مشخّص شود این متون چه شب...

ادبیات با اسلام پیوندی محکم و دیرینه دارد؛ بلکه اسلام خود یک نهضت ادبی علیه نظام های جاهلی بوده و هست. بنابراین ادبیات که با گوهر وجودی قرآن و سنت گره خورده است، قابلیت آن را دارد که رنگ و بوی دینی به خود گیرد و برای تبیین ارزش های اسلامی مورد استفاده واقع شود. این پژوهش سعی دارد تا نقش ادبیات زنان در پدیده ی بیداری اسلامی را مورد بررسی قرار دهد. در این راستا، شهید آمنه صدر؛ معروف به بنت الهدی...

در دنیای امروز، اندیشمندان و صاحب‌نظران در پی آنند تا به شیوه‌های گوناگون اندیشه‌های مورد نظر خویش را ترویج نمایند، در این میان مقوله‌ی هنر و ادبیات و به ویژه ادبیات داستانی از تاثیرگذاری بیشتری برخوردار است. از دهه‌ی چهارم قرن بیستم میلادی، ادبای برجسته‌ای با تلاش‌هایی که به خرج دادند موجبات رشدو شکوفایی داستان اسلامی را فراهم نمودند به طوری که در دهه‌ی پنجاه، ادبیات اسلامی به صورت یک مکتب ادب...

در این مقاله، با اشاره به روایت‏های مجعول تفسیری دربارۀ داستان هاروت و ماروت در آیه 102 سوره بقره، به جنبه‏های اسطوره ای این داستان پرداخته‏ایم و به ویژه، با توجه به پژوهش های خاور‏شناسان درباره این داستان، پیوند آن را با اساطیر و نیز داستان های ملت‏های گوناگون، بررسی کرده‏ایم؛ سپس دربارۀ باز‏تاب های ادبی و هنری این افسانه، سخن گفته‏ایم و سر‏انجام، تفاوت ها و شباهت‏های این داستان را با اساطیر د...