زکریا تامر یکی از نویسندگان سوریه است که در قالب داستان کوتاه دستی توانا داشته است. او داستان هایش را در ساختاری منظم و ترکیبی به هم­پیوسته به نگارش درمی­آورد و تمام عناصر و واحدهای تشکیل دهندة آن را به حرکت و تکاپو وامی داشت تا پیام مشخصی را انتقال دهد. نام یکی از داستان هایش، «وجه القمر» است که در آن همة عناصر را در کنار هم در یک رشتة خطی قرار داده تا پیام دفاع از زن شرقی را که تا قبل از این...

شالوده­شکنی در اواخر دهۀ شصت قرن بیستم میلادی، از بطن ساختارگرایی سربرآورد. نقد شالوده­شکن با نقض متافیزیک حضور، توسط «ژاک دریدا» (1930-2004م) مطرح شد که در آن، سویۀ کلام­محوری متن نقض­شده و به تمام سویه­های آن توجه می­شود. هدف از همه­جانبه­نگری در این رویکرد نقدی، جستجوی معانی پنهان متن و ابعاد متافیزیکی آن است. مجموعۀ «دمشق الحرائق» از مجموعه ­داستان­های کوتاه «زکریا تامر»، نویسندۀ سوری جهان ...

پژوهش حاضر به بررسی وجوه روایتی در حکایت های مرزبان نامه بر اساس نظریه تزوتان تودوروف می پردازد. بر این اساس، وجوه اخباری، خواستی و فرضی و زیر مجموعه آن ها چون وجوه الزامی، تمنّایی، شرطی و پیش بین، در این اثر بررسی می گردد. شناسایی نوع روابط میان شخصیت ها، کشف ساختار نهایی داستان ها بر اساس بسامد وجوه روایتی و شناخت عوامل بنیادینِ شکل گیری و حرکت منطقی داستان های مرزبان نامه، از اهداف این پژوهش ب...

از دیدگاه ساختارگرایی، مطالعۀ نظام‏مند ساختار و فرم آثار ادبی منجر به کشف شیوه‏های تولید معنا در متون ادبی می‏شود و صورت متن ادبی مانند بستری است که معنا در آن شکل می‏گیرد؛ از این منظر برای تحلیل و بررسی تاریخ اندیشه و نظام‏های حاکم فکری بر متون ادبی، در درجه اوّل باید به مطالعه و تحلیل صورت ( فرم ) این متون پرداخت؛ از آن‏جا که یکی از شاخه‏های اصلی ساختارگرایی، علم روایت‏شناسی است در مطالعات تار...

رویکرد روایت شناختی1 در بررسی ساختار روایت های داستانی2، بستر و الگوی منظمی برای تحلیل مؤلفه های اصلی متن روایی، یعنی داستان3 و متن4 فراهم می کند. در این جستار، به تحلیل داستان دو دنیا از دیدگاه روایت شناختی پرداخته می شود و به فرض اولیه پژوهش در مورد امکان کاربرد عملی الگوی ساختاری روایت شناختی در روایت داستانی مدرن دو دنیا با بررسی مؤلفه های روایت شناسی در این داستان، پاسخ داده می شود. دلیل ا...

داستان دقوقی در مثنوی مولوی مشتمل بر مباحث مختلف عرفانی، چندآوایی و مبهم است. از جمله موضوعات مبهم این داستان، «دگردیسی‌ عرفانی» است که از مباحث مطرح در عرفان و وجه مشترک فکری بسیاری از عارفان اسلامی است که به اشکال و شیوه­های گوناگون در آثار آن­ها نمود یافته است. در داستان دقوقی نیز این دگردیسی از چند وجه قابل بررسی است. در پژوهش پیش­رو، به روش استقرایی- تحلیلی و با بهره­گیری از مطالعات اسنادی...

چکیده استفاده مؤثّر از فنون روایی منجر به خلق آثاری موفّق در حوزه ادبیّات داستانی شده است. محمود دولت­آبادی نویسنده­ای برجسته در این حوزه و داستان سلوک وی، جزو آثار جریان سیّال ذهن است. این پژوهش، به شیوه توصیفی - تحلیلی، در پی شناسایی تأثیر به کارگیری فنون روایی بر داستان سلوک است؛ به همین منظور، بعد از معرّفی نظریّه ژنت و شرح نظریّۀ روایت وی در سه سطح «زمان دستوری: نظم و ترتیب، تداوم، بسامد»، «وجه: ...

یکی از ویژگی های قرآن استفاده از قالب داستان است. خداوند متعال بسیاری از وقایع و رویدادها را در قرآن کریم به شکل داستان و برای دعوت مردم به زندگی صالح نقل کرده که بیانگر اهمّیت روایتگری و نقش پررنگ آن در هدایت غیر مستقیم انسان هاست. یکی از داستان هایی که در سوره های متعدّد قرآن آمده ، داستان حضرت ابراهیم (ع) است. این پژوهش در پی آن است که داستان تولّد حضرت ابراهیم (ع) را از دیدگاه روایت شناسی ژرار...

هدف این مقاله، شناساندن حماسه ملّی «یادگار زریران» است؛ به همین جهت در آن از مواردی هم­چون وجه تسمیه یادگار زریران، خلاصه داستان، منشأ داستان، نقش گوسانان در حفظ آن، روند به کتابت درآمدن این حماسه، وزن اشعار پهلوی و کشف بنونیست در این زمینه، نشانه های نمایشی این اثر، ذکر این داستان در منابع دیگر با توجه به شباهت ها و تفاوت های آن، دقیقی و یادگار زریران و همین­طور ترجمه هایی که تا به حال از این ا...