خط و نظام نوشتاری به‌کار‌رفته در متون فارسی میانۀ زرتشتی یا همان خط پهلوی به دلیل نواقص و مشکلات بسیاری که داشته، چه در زمان رواج و کاربردش در نگارش آثار و متون فارسی میانه و چه در حال حاضر که این متون مورد بررسی و پژوهش قرار می‌گیرند، همواره باعث بدفهمی‌ها و قرائت‌های اشتباه فراوان شده است. این ابهامات خط و عدم درک کامل و دقیق متن باعث شده تا مؤلّفان و کاتبان گذشته و پژوهندگان کنونی گاه جهت رفع...

یکی از انواع ادبیات فارسی نو، موسوم به فارسی زردشتی است که زردشتیان در دورۀ اسلامی برای ترجمۀ داستان‌ها، اساطیر، آداب و رسوم، سنن و قوانین دین زردشتی از اوستا و زند به فارسی به کار گرفتند. این دسته از متون فارسی به دو دستۀ متقدم و متأخر تقسیم می‌شوند که از جملۀ نمونه‌های متقدم آن، متنهای صد در نثر و صد در بندهش است. صد در نثر که شاید بتوان آن را کهن‌تری...

چکیده ندارد.

کتاب یکی از تجلّیات مبارک تمدن بشری در ازای زندگی و تکامل معنوی اوست که در ایران زمین سابقه ای بسیار طولانی دارد. از پیش از اسلام آگاهی کافی نداریم ولی در دورۀ اسلامی از کتاب و فهرست نویسی برای کتابخانه ها اطلاعاتی مستند به دست داریم. "کتاب" و "تعلیم "در تمدن اسلامی پایگاهی، رفیع دارد تا بدان اندازه که نخستین پیام پروردگار به رسول اکرم ص با" اقرأ" آغاز می گردد و در آن به آموختن و تعلیم سفارش می ...

زردشت و گاهان عنوان کتابی است که به‌قلم مهشید میرفخرایی در شرح و گزارش متن اوستایی و زندِ دو سرود از هفده سرود گاهانی (یسن‌‌های 27 و 28 از سپندمینوگاه) تألیف شده و انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به سال 1396 آن را چاپ و منتشر کرده است. این اثر مشتمل‌بر یک مقدمه و سه فصل است. در مقدمۀ کتاب کلیاتی دربارۀ اوستای قدیم و ساختار شعری گاهان آمده است. در فصل اول متن اوست...

اوگمدیچا آفرینی است که در سپیده دم چهارمین روز پس از مرگ توسط بازماندگان برای روان شخص درگذشته خوانده می شود. نام این دعا همچنان که مرسوم بوده از نخستین واژه آن به معنای " بر زبان می آوریم " برگرفته شده است. اصل این متن به پازند و موضوع آن سرنوشت روان پس از مرگ است. ویژگی منحصر به فرد این متن دارا بودن جملات اوستایی است که اکثر آنها در اوستای کنونی موجود نیست. مترجم و زمان دقیق ترجمه این متن مش...

توجّه بسیار دانشمندان به شخصیّت و نام مرداس، علیرغم ناچیز بودن ذکری که از او در شاهنامه رفته، مدیون اهمّیّت پسرش ضحّاک در اساطیر ایرانی است. نبود نام و نشان او در متون اوستایی و تشویش صورت های نگارشی آن به خط پهلوی در متون فارسی میانه و کثرت بیش از حدّ گونه های مضبوط آن در متون اسلامی و همسانی نوشتاری و احتمالاً آوایی صورت مضبوط در شاهنامه با نام خاصّ عربی مرداس مسائلی هستند که این شخصیّت و نامش را در ا...

اوستا کهن ترین سروده های دینی ایرانی و کتاب مقدس زردشتیان است و زبانی را که این کتاب به آن نوشته شده است، اوستایی می نامند. برای زبان متون اوستایی نمی توان تاریخ دقیقی را مشخص کرد و تعیین جایگاه جغرافیایی آن نیز غیر ممکن است.از ویژگی های آوایی آن به وضوح مشخص می شود که این زبان،گویش رایج در پارس نبوده است اما درباره ی اینکه این زبان به کدام بخش ایران تعلق داشته نظریات گوناگونی داده شده که هر چن...

یشت نهم اوستا، معروف به درواسپ یشت، یکی از سرودهای کهن اوستایی است که شعرای دینی مزدیسنان آن را در ستایش و نیایش درواسپ، ایزد بانوی موکل بر نگهداری و مراقبت چار پایان، سروده اند. این یشت مشتمل بر 7 کرده و 33 بند است. موضوع گزارش حاضر بررسی لغات و ترکیبات و اعلام این یشت است که در دو بخش تنظیم شده است. در بخش نخست گزارش پس از استخراج تمامی لغات درواسپ یشت و ذکر صورت های صرفی و حالات دستوری، ستا...

بی تردید نظمی یکپارچه، همۀ سلسله مراتب هستی را در بر گرفته است. این نظم کیهانی که در متون اوستایی با عنوان اشه از آن یاد می‌شود دارای ابعاد خداشناختی، جهان شناختی، انسان شناختی و اخلاقی و عبادی است. مجموعۀ بزرگ هستی در حرکتی مداوم و جهت‌دار، نظم کیهانی را در همۀ ابعاد مادی و فرا مادی به تصویر می‌کشد.انسان نیز به مثابۀ برترین آفریده و موجودی مختار، بایسته است تا این نظم را در دو حوزۀ فر...