این امر واضح و عیان است که عرصه عمومی و فضاهای عمومی در یک شهر، محمل اصلی بروز و ظهور هویت آن شهر محسوب می شوند؛ یعنی ما با مددگیری از یک روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و مشاهده مفهوم خیابان، می توانیم با مداقه در کیفیت کنش اجتماعی حادث شده در فضای عمومی شهر، پی به خصایصی ببریم که به نوعی تجلی لایه های زیرین هویتی اند. بدیهی است که این لایه های هویتی در شکل، هنجارهای عملی، سامان یافتن فیزیکی اشیاء، س...

عوامل و عناصر مختلفی می‌توانند در زمینه هویت مناظر شهری اثرگذار باشند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها وجود درختان کهن‌سال در فضاهای شهری است. سال‌هاست پژوهشگران در جهت بررسی هویت شهرها و به مقیاس کوچک‌تر «فضاهای شهری» به پوسته‌ها و جداره‌ها و جزییات آن‌ها توجه بیشتری داشته‌اند و اهمیت نگهداری درختان کهن‌سال به‌عنوان میراث ارزشمند طبیعی را نادیده گرفته‌اند. هدف از ارائه این مقاله تأکید بر اهمیت و حفظ د...

شهر اصفهان را یکی از نمونه های انگشت شمار از شهرهایی می توان دانست که سیر تحولات شهرسازی آن در طول تاریخ بدون وقفه و به صورت پیوسته استمرار داشته است. در میان دوره های مختلف تاریخی اصفهان، دوران صفوی به دلیلی ایجاد نگرش نو به شهر و مفاهیم شهری و آفرینش گونه های جدیدی از فضاهای شهری از اهمیت والایی برخودار است. از مفاهیم مهمی که در این دوران به شهرسازی اصفهان وارد شد می توان به اضافه شدن مفهوم «...

رشد جمعیت شهرها امری اجتناب ناپذیر است. گذشته از این، برآورد شده است در قرن بیست و یکم بیش از 50 درصد جمعیت جهان در شهرهای بزرگ و کلانشهرها سکونت خواهند کرد. در این بین تأمین امکانات مناسب زندگی برای شهرنشینان از اهمیت بسیار بالائی برخوردار است، چرا که رشد شهرها به بقای زندگی شهرنشینان و فعالیت های اقتصادی مربوط به آنها بستگی دارد. فضا منبع بسیار آشکار تأمین امکانات برای توسعه شهری است. فضای زی...

از معضلات شهرهای جدید نداشتن هویت و عدم تعلق ساکنان به شهری است که در آن زندگی می کنند. از آنجا که شهرهای جدید معمولاً در زمین های بایر و با یک طرح از پیش تهیه شده ساخته می شوند، عموماً شهرهایی بی روح هستند که مردم علاقه ای به سکونت در آنها ندارند و حاصل، شهری می شود که ساکنان آن و حتی خود شهر نیز هویت خود را در کلان شهری که به آن وابسته اند می جویند. در حالی که با بهره گیری از ظرفیت های موجود بس...

منظر شهری در تعریف علمی رایج، کیفیتی است که در رابطه ای رفت و برگشتی بین مخاطب و کالبد شهر پدید می آید. مؤلفه های کالبدی تولید این کیفیت، همه عناصری هستند که در شهر حضور دارند. خیابان و فضای عمومی1 از جمله این مؤلفه ها هستند که نسبت به سایرین، نقش پررنگ تری در ادراک مخاطب دارند. از دلایل این ویژگی، کمیت و رخ دادهای اجتماعی است که در آنها به وقوع می پیوندد. جدا از تأثیر جداگانه هریک از این دو مؤ...

منظر شهرهای امروزی، بدون توجه به ابتدایی ترین ملاحظات آسایشی و فرهنگی، یعنی اقلیم و جغرافیای محل و اعتقاد و سنن مردم، در اثر دگرگونی هایی چون ورود خودرو ، پیشرفت تکنولوژی و تقلید کورکورانه از الگوهای وارداتی ساخت و ساز متحول گشته است .این تغییرات منجر به جدایی بین موجودیت شهر و بستر طبیعی آن شده است که به تبع آن، جدایی انسان شهرنشین را از طبیعت رقم زده است. در واقع مظاهر بیرونی مناظر شهری امروز...

خیابان از جمله فضاهای زیستی اجتماع است که لابه¬لای نگرش کالبدی به شهر گم شده و این در حالی است که اصلی ترین عنصر ادراک شهر، به حساب می¬آید. منظرشهری، دانشی است که خیابان را (نه ساختمان¬های آن ¬را) به عنوان یکی از مؤلفه¬های اصلی کیفیت بخشی به شهر می شناسد. طی سه دهه اخیر، خیابان انقلاب به عنوان یکی از مهم ترین محورهای تهران، مورد توجه مدیریت¬ شهری قرار گرفت. اما رویکردهای کلاسیک برای ساماندهی ...

خیابان اصلی ترین عنصر ساختاری شهر در شکل دادن به نما و سیمای شهر و در نتیجه شکل دادن به ذهنیت و درک شهروندان از منظر شهر است. از همین روست که به عنوان بستر مهم ترین طرح های شهری نیز مورد توجه خاص قرار دارد. خیابان فلاندر (l’avenue de flandre) در منطقه 19 پاریس نیز از این قاعده مستثنی نبوده و حدود نیم قرن است که شاهد اجرای پروژه های شهری مختلف است. عامل مشخص کننده خیابان فلاندر از سایر خیابان ها...

با روی کارآمدن رضاخان، تفکرات شبه مدرنتیه در ایران شکل گرفت. و اجرای خیابان کشی ها به عنوان اولین نمودهای شهرسازی مدرن بر بافت های شهری قدیم اجرا شد. این امر نه تنها بر نظام محله ای و بازار به عنوان عمومی ترین فضای شهری تأثیرات منفی گذاشت. بلکه بر ساختار فضایی و سلسله مراتب هم پیوندی(دسترسی) شهری نیز آسیب رسانید. در دوره های قبل اگر بازار به عنوان ستون فقرات شهری نقش بازی می کرد با اجرای طرح ها...