از نظام آموزش های سنتی در زمینه ی هنرهای تجسمی در دوره ی پیشامدرن آگاهی چندانی در دست نیست. آموزش خوشنویسی، را می توان از جمله آموزش های سنتی هنر دانست که آیین ها و متون آموزشی آن تقریباً دست نخورده باقی مانده است.آموزش آن به شیوه ی استاد ـ شاگردی صورت می گیرد. با مشق های گوناگون و راهنمایی های بی جایگزین استاد همراه می شود. سعی نگارنده در این نوشتار، تشریح آموزش خوشنویسی به مثابه ی نسخه ای کامل...

قابلیت‌های بصری خط نستعلیق باعث شده است که این خط از قرن نهم ه.ق به بعد پرکاربردترین خط در کتابت نسخه‌های خطی ایرانی باشد؛‌ اما حوزه نقد آثار خوشنویسی نستعلیق از روند رو به رشد حوزه‌ی اجرا، بازمانده و سخت نیازمند بازبینی و تدوین است. اصول و قواعد خوشنویسی سنتی، میراث ارزشمند قُدما در زمینه‌ی آموزش خوشنویسی است و گمان می‌رود با وجود نقصان آن در حوزه نقد، قابلیت تطبیق با روش‌های نقد علمی نوین را د...

از نظام آموزش‌های سنتی در زمینه‌ی هنرهای تجسمی در دوره‌ی پیشامدرن آگاهی چندانی در دست نیست. آموزش خوشنویسی، را می‌توان از جمله آموزش‌های سنتی هنر دانست که آیین‌ها و متون آموزشی آن تقریباً دست نخورده باقی مانده‌است.آموزش آن به شیوه‌ی استاد‌ ـ شاگردی صورت می‌گیرد. با مشق‌های گوناگون و راهنمایی‌های بی‌جایگزین استاد همراه می‌شود. سعی نگارنده در این نوشتار، تشریح آموزش خوشنویسی به مثابه‌ی نسخه‌ای کام...

واحدهای سنجش قدیمی که در کشور ما مورداستفاده قرار می‌گیرد، بسیار متنوع است. ازجملة این واحدها، واحدهای سنجش وزن است که در اصناف گوناگون کاربرد داشته است. مرکب نیز ازجمله موادی است که برای ساخت آن، به ترکیب مواد مختلف بر اساس وزن معین و طبق دستورالعمل مشخص نیاز است. هدف: دستورالعمل‌های بسیاری در رساله‌های خوشنویسی برای ساخت مرکب ذکر شده است و در آن‌ها از اوزان مختلفی نام برده شده است. هدف این پژ...

در دهه‌های اخیر، تحریرات رایانه‌ای جایگزین جدی خوشنویسی سنتی شده‌اند. شکل حروف و نقطه‌ها در این تحریرات تابع اصول و قواعد از پیش تعیین شده توسط طراحان و برنامه‌نویسان رایانه‌ای بر اساس اصول خوشنویسی سنتی هستند. هدف اصلی در این تحقیق شناسایی دقیق شکل نقطه در خط نستعلیق به شیوه سنتی و ارتباط آن با اجرای رایانه‌ای نقطه بر اساس اصول و قواعد سنتی است و به این پرسش پاسخ داده می شود که شکل نقطه در تحر...

خط و خوشنویسی بویژه نقاشیخط گویای فرهنگ غنی در تمام سرزمین ایران است. نقاشیخط برخلاف آنکه در بین تحولات خوشنویسی هنر، به عنوان واقعیتی در گوشه ای از جامعه خطاطان و هنردوستان تجلی کرده است. نقاشیخط اصطلاحی است برای توصیف نوعی نگارش توأم با رنگ آمیزی که غالباً در آن از شگردهای خوشنویسی سنتی استفاده می شود. صداقت جباری از هنرمندان برجسته این عرصه هنری می باشد.

خوشنویسی سنتی، یکی از ارزشمند­ترین هنرهای اسلامی به شمار می­آید و همواره بخش­های ناشناخته­ی بسیاری در خود دارد. یکی از این بخش­ها، خطوط نامتعارف و ناشناخته­ی نُسَخ خطی است. در این مقاله برای نخستین بار ویژگی­های بصری یکی از خطوط نامتعارف با استفاده از روش تاریخی، توصیفی و تطبیقی مطرح شده که به ریخت­شناسی خط نسخه­ای از کتاب شرح­الشافیه اختصاص دارد. این نسخه از میان بیش از بیست هزار نسخه­ی خطی کتاب...

هنر خوشنویسی به عنوان یکی از اصیل ترین هنرهای بشری، شکل تکامل یافته ی ذهنیت انتزاعی بشر نسبت به پدیده های پیرامون خود می باشد. آشنایی با جایگاه خوشنویسی در عصر تکنولوژی، افق گسترده ای را که خوشنویسی در زمان حاضر دارد، معرفی می کند. ازمهم ترین پژوهش های مورد نیاز حوزه های پژوهشی و دانشگاهی در زمینه ی خوشنویسی، درک اهمیت این هنر در عرصه تکنولوژی است. در این میان نرم افزارهای خوشنویسی به دلیل ا...

عنصر خط، یکی از عناصر اصلی به کار رفته در مقولة کتابت و نسخه­­نویسی به شمار می­آید و پرداختن به اسلوبی ناشناخته از خط که در نسخه­ای از کتاب لطائف التفسیر نوشته شده و در نُسَخ خطی برهه­ای از تاریخ خوشنویسی نیز مرسوم بوده، مهم­ترین هدف این پژوهش است. با این هدف، نسخه­ای از کتاب لطائف التفسیر انتخاب و ریخت­شناسی خط آن به شیوة تاریخی، تحلیلی و تطبیقی بررسی می­گردد. تاکنون در منابع کمتر به ویژگی­های ن...

هنر سنتی به تناسب اهداف و اصول خود، از ابزارهای خاصی برای بیان پیام خویش استفاده می-کند و آن ابزار بیانی بر سایر ابزارهایی که تا آن زمان مورد استفاده قرار گرفته است، تأثیر می گذارد. در دین اسلام چون یکی از تجلیات اصلی حقیقت الهی قرآن مجید است، بنابراین هنر خوشنویسی که جهت انتقال پیام الهی مورد استفاده قرار گرفته، از قداست و مرکزیتی خاص برخوردار است و از سوی دیگر نقش محوری در شکل دادن به مقول? ه...