خودآئینی از مؤلفه‏های مهم دوران مدرن در قلمرو نظریه‌های سیاسی و اخلاقی به شمار می‏آید که دو رکن مهم آن یکی باور به استقلال رأی آدمی در مقام تشخیص حقیقت و دیگری توان پی‏جویی اهداف خویش در عرصة عمل است. اخلاق مراقبت، به‌ویژه آرای کارول گیلیگان، با تأکید بر هویت رابطه‏ای (نسبتی) که به‌ویژه در زنان و شخصیت اخلاقی و مشی روان‏شناختی آن‌ها ظهور می‏یابد، برداشت متعارف از خودآئینی مدرن را زیر سؤال برده ...

کانت فیلسوف بزرگ مغرب زمین که در تحول فلسفه ی غرب سهم به سزایی داشته ، دارای آراء بسیار مهم و متفاوتی در زمینه ی عقل چه در حوزه ی نظری و چه در حوزه ی عملی است که می توان آن-ها را از بارزترین آرائی دانست که تا به حال در میان فیلسوفان مطرح شده است . فلسفه ی کانت به نوعی نشانگر کوششی است که عقل آدمی برای شناسایی محدودیت های خویش در دو حوزه ی نام برده به کار می گیرد . فلسفه ی عملی کانت در مجموع شام...

این نوشتار بر پایه این پیش­انگاره استوار است که وبر در خطِّ­سیری انتقادی نسبت به اندیشۀ سیاسی غرب جای می­گیرد. خطِّ­سیری که رویکردی انتقادی به لیبرال­دموکراسی دارد. بر این پایه این پرسش طرح می­شود که نگاه وبر به مدرنیته سیاسی و لیبرال­دموکراسی چیست. فرضیه این نوشتار این است که وبر لیبرال­دموکراسی را برنمی­تابد و با توجه به این­که باورمندانِ به مدرنیتۀ سیاسی، آن را چونان جدایی دولت از جامعه مدنی و بر...

رویکرد انتقادی به فرهنگ مدرن، بر کانون مسئله رهایی از تنگناهایی استوار است که در این رویکرد برشمرده می شود. در این رویکرد، «ابزارگرایی» مهم ترین تنگنا برای «خودآئینیِ» انسان است. و این پرسش طرح می شود که می توان در این وضعیت، حوزه ای را یافت که عملکرد آن فراسوی منطق «ابزارگرایی» باشد و به ویژه حوزه هنر و زیباشناسی چقدر فراسوی این منطق کار می کند و می تواند امکانی برای رهایی از آن را فراهم کند. د...

خودآئینی هنر و استقلال آن از هر نوع غایت بیرونی یکی از مهم ترین مفاهیم برخاسته از دل هنر مدرن - و احتمالا وجه ممیزۀ آن از اشکال مختلف هنر سنتی - است که با واکنش های مثبت و منفی متباینی از جانب فلسفۀ هنر مواجه شده است. مقالۀ حاضر در پی بررسی دو نمونۀ سرشت نما از این واکنش ها است که به ترتیب به تئودور آدورنو و والتر بنیامین تعلق دارند.  هرچند عموماً: این دو متفکر از چهره های تأثیرگذار نحله موسوم ب...

این مقاله بر آزمون این فرضیه استوار شده است که لیوتار همراه با برشمردن سویه‌های چیرگی آفرینِ مدرنیته سیاسی، فرارویِ زیباشناختی از تنگناها و کاستی‌هایِ آن را ممکن می‌شمرد. برای این کار نخست باید مولفه‌هایی را در اندیشه وی یافت که با مدرنیته سیاسی هم‌ارز باشد و پس از آن درپیِ نسبت‌سنجیِ این مؤلفه‌ها با رویکردِ زیباشناختیِ وی برآمد. لیوتار به‌روشنی سخنی از مدرنیته سیاسی نمی‌گوید و بنابراین روند استدلالیِ ...

هنر جدید رسانه ای یکی از تحولات هنری است که از دل هنرهای معاصر برآمده است. پیدایی هنرهای معاصر با جدایی از مؤلفه ها و مقاصد هنر مدرن ممکن شد و از میان آن ها تأکید بر سوژة هنرمند مهم ترین مؤلفة هنر مدرن بود که هنرهای معاصر به دنبال جرح و تعدیل آن بودند. سوژۀ محوری هنر مدرن، در نهایت به انتزاع و خود آئینی هنر انجامید، اما جریان هنرهای معاصر، که واکنشی نقادانه به هنر مدرنیستی بود، مجال دگر آئین شد...

عنصر اصلی ارزش مبادله ای در یک قرارداد، مطلوبیت است؛ معیار سنجش این ارزش، احساس رضایت نسبت به یک موقعیت ناشی از تحقق ترجیحات برپایه توازن ناشی از اجرای تعهدات خود و طرف مقابل است. تعادل عوضین در ارزش، تملیک به تملیک و تسلیم به تسلیم و تعادل حقوق و تعهدات طرفین در عقد معاوضی برپایه مطلوبیت، عدالت معاوضی را موجب می شود. قرارداد واجد وصف اخلاقی، دو آرمان «خودآئینی» یعنی تبلور اراده آزادانه و آگاها...

خودآئینی هنر و استقلال آن از هر نوع غایت بیرونی یکی از مهم‌ترین مفاهیم برخاسته از دل هنر مدرن - و احتمالا وجه ممیزۀ آن از اشکال مختلف هنر سنتی - است که با واکنش‌های مثبت و منفی متباینی از جانب فلسفۀ هنر مواجه شده است. مقالۀ حاضر در پی بررسی دو نمونۀ سرشت‌نما از این واکنش‌ها است که به ترتیب به تئودور آدورنو و والتر بنیامین تعلق دارند.  هرچند عموماً: این دو متفکر از چهره‌های تأثیرگذار نحله موسوم...

پدیدار شدن واژه زیبایی شناسی در اواخر سده­ی هجدهم در معنای لذت بی‏طرفانه بود. از نیمه­ی دوم سده­ی نوزدهم با طرح نظریه­ی پایان هنر هگل و پیدایش ایدئولوژی­ها و جریان­های هنری مدرن، نسبت زیبایی و سیاست اهمیت یافت. چنان که در نیمه­ی نخست قرن بیستم در دو دولت تمامیت خواه کمونیسم و فاشیسم آثار این پیوند مورد توجه نظریه پردازان قرار گرفت. در مقاله­ی حاضر این پرسش اساسی طرح شده است که ایده­ی زیبایی شنا...