گزارش تأثیر قرآن به عنوان یک فرهنگ، بر زبان و ادب پارسى است. زبان تأثیر زیادى بر ادبیات دارد و با دگرگونى زبان و فرهنگ، ادبیات نیز دگرگون مى‌گردد. جامعه و فرهنگ در ساخت یک متن ادبى تأثیر گذارند به گونه‌اى که یک متن ادبى بدون شناخت جامعه و فرهنگى که متن در آن شکل گرفته امکان‌پذیر نیست چنان آشناست که شناخت یک فرهنگ نیز از طریق ادبیات امکان‌پذیر مى‌گردد. زبان نیز بر فرهنگ تأثیر ژرفى مى‌نهد. هنگام...

فهم صحیح قرآن نیاز به فراتر رفتن از قواعد زبان عربى ندارد. نویسنده کوشیده است قواعد فهم قرآن را بررسى کند در این راستا مسئله عربى بودن زبان قرآن، ظهر و بطن آیات، مفهوم تأویل و نمونه هایى از معانى تأویلى موجوددر روایات، را مطرح کده و با تحلیل آنها به این نتیجه رسیده است که فهم آیات براساس شیوه اى که از خود قرآن به دست مى آید، کاملاً در چارچوب قواعد زبان عربى ممکن است و بطون آیات یا تأویل به معناى...

شعر حافظ دانش‏نامه‏اى از میراث هشت قرن ادب فارسى و عربى است. بخشى از این میراث، مضامین مشترکى است که یا به دلیل آشنایى حافظ با ادب عربى یا به دلیل توارد که در شعر امرى طبیعى است در دیوان این شاعر به چشم مى‏خورد. پژوهش حاضر به مقایسه مضامین مشترک دیوان حافظ و خزینة الامثال حسین‏شاه متخلص به "حقیقت" که در قرن سیزدهم هجرى قمرى تألیف شده پرداخته است. خزینة الامثال چنان‏که از اسمش پیداست گنجینه‏اى ا...

این مقاله سعى بر آن دارد تا به بازخوانى روند پیدایش وپیشرفت ادبیّات تطبیقى و نیز پژوهش­هاى تطبیقى بین فارسى وعربى در ایران وجهان عرب بپردازد وبا تمرکز بر روى جریان به حاشیه رانده شده ى اسلامى-شرقى ادبیات تطبیقى این کشورها، فضل وپیشگامى جریان عربى-فرانسوى ادبیات تطبیقى جهان عرب را در بکارگیرى واژه ى«الأدب المقارن» (ادبیات تطبیقى)، ونیز در نگارش اولین پژوهش عملى وآکادمیک، به چالش بکشد وآن را به گر...

مقاله حاضر مشتمل بر سه بخش است: در بخش نخست، تحولات شعر معاصر عربى از عصر نهضت به بعد بررسى و پس از ذکر عوامل تحول ادبى، دگرگونى هاى پدیدآمده در شعر عربى و تأثیرپذیرى آن از ادب غربى بیان شده است. بخش دوم مقاله، به بررسى عوامل جامعه شناختى تحوّل ادبى در کشور ما که به بیدارى اجتماعى فکرى مردم ایران منجر شد و درنهایت، زمینه ایجاد انقلاب مشروطه را فراهم ساخت، اختصاص دارد. در این مورد، دیدگاه هاى جام...

نقد متن حدیث به عنوان چهارمین محور مباحث مربوط به حدیث، کمتر مورد توجه بوده است. از راه نقد متن مى‏توانیم برخى علل و اسباب اختلاف و تعارض احادیث را پیدا کنیم. نخست باید از نقش جوامع اولى و ثانوى در بروز مشکلات متن حدیث سخن گفت. تقطیع، پذیرش حجیت تعبّدى خبر و تبویب روایات از منظر فتوا، سه نکته مشکل‏برانگیز در کار مؤلفان این کتاب‏هاست. از دیگر عوامل بروز اختلالات متنى، فقدان میراث مکتوب در دوره‏ها...

بررسى دیدگاه‌هاى گوناگون درباره واژگان بیگانه در قرآن و معرّفى آثار مربوطه است. در این نوشتار این پرسش مطرح شده است که آیا در قرآن واژه‌هاى دخیل )وارداتى از زبانهاى دیگر غیر عربى( نیز به کار رفته یا همه واژگان آن عربى ناب است؟ در صورت مثبت بودن این پاسخ، آیا این نوعى کاستى براى قرآن شمرده نمى‌شود؟ نویسنده با پذیرش راه‌یابى واژگان غیر عربى به قرآن و نقد ادله مخالفان آن و نیز پاسخ شبهه کاستى قرآن ...

در مقالة حاضر، وصف طبیعت در دیوان دو شاعر، صنوبرى و منوچهرى دامغانى، در چند قسمت، مقایسه و بررسى شده است: در قسمت اول، جایگاه و رسالت ادبیات تطبیقى بررسى و در قسمت دوم، مختصرى از زندگینامه صنوبرى و منوچهرى بیان شده است. در بخش بعدى، ویژگى هاى ادبى، فرهنگى و محیطى عصر صنوبرى و منوچهرى به طور جداگانه آورده شده است. براى آشنایى با محیط و شرایط زندگى این دو شاعر، شخصیت آنها و انعکاس آن در دیوانشان ...

در مقالة حاضر، وصف طبیعت در دیوان دو شاعر، صنوبرى و منوچهرى دامغانى، در چند قسمت، مقایسه و بررسى شده است: در قسمت اول، جایگاه و رسالت ادبیات تطبیقى بررسى و در قسمت دوم، مختصرى از زندگینامه صنوبرى و منوچهرى بیان شده است. در بخش بعدى، ویژگى هاى ادبى، فرهنگى و محیطى عصر صنوبرى و منوچهرى به طور جداگانه آورده شده است. براى آشنایى با محیط و شرایط زندگى این دو شاعر، شخصیت آنها و انعکاس آن در دیوانشان ...

 بحثى درباره واژه‌هاى مترادف در قرآن است. نویسنده پس از گزارشى مختصر از تاریخچه ترادف در میان لغویان و مفسّران و فقها به تعریف ترادف در لغت پرداخته و وقوع ترادف در زبان عربى را از دیدگاه موافقان و مخالفان مورد نقد و بررسى قرار داده است. سپس عوامل پیدایش ترادف در زبان عربى را بر شمرده و فرق ترادف و تأکید و عطف دو مترادف بر یکدیگر را با استناد به آیات قرآن ذکر کرده است. در ادامه وقوع ترادف در قرآن...