در این پژوهش سه منظومه هفت پیکر، خسرو و شیرین و اسکندرنامه از پنج? نظامی گنجوی مورد بررسی قرار می گیرد. ابتدا خلاصه ای از این منظومه ها آورده می شود، سپس روایت نظامی از شخصیت-های بهرام گور (هفت پیکر)، خسرو ، و شیرین، بهرام چوبینه و فرهاد (خسرو و شیرین)، اسکندر و خضر (اسکندرنامه) با گزارش فردوسی از آنان مورد مقایسه قرار می گیرد.

داستان خسرو و شیرین در دو منظومه متفاوت آمده است. سراینده یکی از منظومه ها حماسه ساز است و در پهنه رزم میدان دار و سراینده منظومه دیگر پیاله گردان ساحت بزم است. فردوسی حماسه سراست، امّا این منظومه عاشقانه مختصر با حماسه بی مانند او بی تناسب نیست. نظامی داستان سراست و دارای تجربه عشق، و با استادی شگرفی منظومه عاشقانه ای مفصّل را بتصویر کشیده است. نخست خلاصه ای از هر دو منظومه ارائه می گردد، سپس با...

داستان خسرو و شیرین از جمله داستان های اواخر عهد ساسانی است. موضوع آن عشق بازی خسرو پرویز بیست و سومین پادشاه این سلسله است با شیرین. این داستان در دورۀ اسلامی، همواره دستمایه شاعران و افسانه گویان بوده و توسعه و تغییراتی یافته است. فردوسی نخستین شاعری است که داستان معاشقه خسرو با شیرین را در شاهنامه به نظم کشید. پس از او نظامی داستان را البته با مهارت بیشتر و پررنگ کردن جلوه های غنایی آن که در...

در این پژوهش تلاش می‌شود تا شخصیت شیرین و دگرگونی آن در دو روایت داستانی شاهنامه و خسرو و شیرین به روش تحلیل گفتمان بررسی شود. نویسندگان  می‌کوشند تا نشان دهند چگونه عوامل زبانی و فرازبانی ـ مانند شرایط اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و تاریخی ـ و نیز جهان‌بینی فردوسی و نظامی در بازنمایی این شخصیت مؤثر بوده است. در این جستار افزون‌بر تغییر گفتمان سیاسی ـ فرهنگی عصر سامانی و غزنوی به گفتمان عصر سلجوقی، ن...

این پژوهش با هدف بازنمایی گوی و چوگان در ابیات شعرا )فردوسی، حافظ، نظامی و جامی) انجام گرفت. پژوهش حاضر از نوع تحلیل محتوا، با رویکرد تاریخی- تحلیلی بود و به منظور جمع آوری اطلاعات از اسناد کتابخانه ای مراکز اطلاع رسانی و مراجعه به مقالات معتبراستفاده شد. جامعه آماری تحقیق را مجموعه کامل اشعار شاهنامه فردوسی، دیوان حافظ، خسرو و شیرین نظامی و بهارستان جامی بود که بصورت کل شمار جستجو، مشاهده و مو...

نگارنده در این جستار سعی کرده است که پس از بازگفت درباره زندگانی، آثار، سبک شعری فردوسی و نظامی و سبک زمان آنها، به اشتراکات و افتراقات آنان نیز اشاره کند. سپس میزان اعتبار تاریخی داستان "خسرو و شیرین" در اثر فردوسی و نظامی و در پاره ای از کتب تاریخی بررسی شده و پس از نمودن بازتابی از حیات و عقاید دو شاعر، با نوعی مطابقه روایت دو شاعر، تحت عنوانهای متفاوت ، به نثر برگردانده شده است . در بخش بعد...

این پژوهش با هدف بازنمایی گوی و چوگان در ابیات شعرا )فردوسی، حافظ، نظامی و جامی) انجام گرفت. پژوهش حاضر از نوع تحلیل محتوا، با رویکرد تاریخی- تحلیلی بود و به منظور جمع آوری اطلاعات از اسناد کتابخانه‌ای مراکز اطلاع‌رسانی و مراجعه به مقالات معتبراستفاده شد. جامعه آماری تحقیق را مجموعه کامل اشعار شاهنامه فردوسی، دیوان حافظ، خسرو و شیرین نظامی و بهارستان جامی بود که بصورت کل شمار جستجو، مشاهده و مو...

قاسمی گنابادی از شاعران قرن دهم هجری و معاصر شاه اسماعیل و شاه تهماسب صفوی است. وی یکی از نظیره گویان موفّق است که به شیوه نظامی منظومه هایی دارد و در آن ها به پیروی از آثار نظامی گنجوی پرداخته است. در سخن او، تأثیر مستقیم نظامی و پیروان او، به ویژه جـامی و هاتفی آشکار است. از آثار او می توان شـاهنامه نوّاب عالی، لیلی و مجنون،  خسرو و شیرین و زبدهالأشعار را نام برد. در مقاله حاضر، به معرّفی قاسمی ...

مقایسه و بررسی تطبیقی آثار نویسندگان ایرانی و روس چون فردوسی توسی و الکساندر پوشکین، امکان آشنایی بیشتر را با فرهنگ مردم ایران و روسیّه به ما می دهد. باوجودی که ادبیّات کلاسیک فارسی و روسی از نظر سبک و محتوا، شباهت زیادی به یکدیگر ندارند، در حین مطالعة داستان های عاشقانة ادبیّات فارسی و روسی، یک سوژة مشترک دیده شد که البتّه تأثیر ادبیّات شرق در داستان روسی، مشخّص است. سوژة مشترک در دو ادبیّات متفاوت، ...

داستان شهر زنان از جمله حکایت‏های دو منظومه اسکندرنامه فردوسی و نظامی است. در اسکندرنامه فردوسی این شهر، شهر هروم نامیده شده است. ساکنان شهر هروم همه زنان‏اند‏. اسکندر که مشتاق سرزمین‏های تازه است قصد دیدار این شهر را می کند. در طی این داستان ما از چگونگی و چونی حکومت زنان بر این سرزمین آگاه می‏شویم. پس از فردوسی، نظامی در اسکندرنامه با طول و تفصیل بیشتری به این داستان می‏پردازد. پادشاه شهر زنا...