به نظر اغلب پژوهشگران، داستان آرش در شاهنامۀ ابومنصوری و دیگر خداینامه ها نبوده است ، اما گروهی بر این باورند که این داستان در منابع شاهنامه وجود داشته، اما فردوسی آن را حذف کرده است. یافته ها نشان می دهند که ادعای وجود داستان آرش در شاهنامۀ ابومنصوری قطعیت ندارد. در متون پهلوی موجود نیز، جز یک اشاره چیزی از داستان آرش نیامده است. بررسی های ما نشان می دهد که داستان آرش اساساً نباید در خداینامه ه...

پژوهشگران درباره مأخذ یا مآخذ فردوسی در نظم شاهنامه، نظرات گوناگونی را مطرح کرده اند. عدّه ای از آنها برآنند که فردوسی از منابع کتبی و شفاهی بهره برده است؛ افرادی تنها شاهنامه ابومنصوری را منبع فردوسی می دانند و عدّه ای فردوسی را وارث سنّت نقّالی و شفاهی گذشته قلمداد می کنند و اشاره به دهقان و موبدان زرتشتی در شاهنامه را نشانه ارتباط فردوسی با این گروه می دانند. با دقّت در شاهنامه، می توان به این نک...

بیشتر پژوهندگان تاریخ دورۀ ساسانیان در دهه های گذشته، همداستان با شماری از بزرگ ترین تاریخ نویسان دورۀ اسلامی که در گزارش تاریخ ساسانیان، محتوای خداینامه تاریخ ملّی ایرانیان باستان را بازتاب می دهند، پذیرفته اند که ساسان، نگهبان آتشکدۀ آناهیتا در اصطخر فارس، پدر بابک و نیای اردشیر یکم (240 ـ 224م.)، بنیان گذار شاهنشاهی ساسانی بوده است. از سوی دیگر، شاپور یکم (270 ـ 240م.) در سنگ نوشتۀ کعبۀ زردشت...

چکیده بدلیل اینکه خداینامه و تقریبآ همه ی متون تاریخی و ادبی در زبان پهلوی و نیز برگردان فارسی و عربی آنها از دست رفته اند، شاهنامه مهمترین چشمه ی آگاهی ما در بسیاری از زمینه ها چون تاریخ و جغرافی و ادب و هنر و رسم های خانوادگی و آیین های اداری و کشوری در ایران باستان به شمار می رود. همچنین شناخت فرهنگ و آداب اصیل ایرانی که از دیر باز تا کنون با انسان همراه بوده است و بخشی از عقاید مردم را ...

  پژوهشگران دربارة مأخذ یا مآخذ فردوسی در نظم شاهنامه، نظرات گوناگونی را مطرح کرده‌اند. عدّه‌ای از آنها برآنند که فردوسی از منابع کتبی و شفاهی بهره برده است؛ افرادی تنها شاهنامة ابومنصوری را منبع فردوسی می‌دانند و عدّه‌ای فردوسی را وارث سنّت نقّالی و شفاهی گذشته قلمداد می‌کنند و اشاره به دهقان و موبدان زرتشتی در شاهنامه را نشانة ارتباط فردوسی با این گروه می‌دانند. با دقّت در شاهنامه، می‌توان به این...

ایرانیان باستان علاقه ی فراوانی به سخنان حکمت آمیز، ادب و مضامین اخلاقی داشتند. حجم قابل توجهی از اسطوره ها، آموزه ها و آیین های کهن ایرانی، در همین زمینه های اخلاقی و تربیتی بوده و هدف از آن ها هم تصفیه روح و تزکیه نفس، حسن رفتار و کردار و آگاهی از آیین سخن گویی و مردم داری و راه و رسم معاشرت و به خصوص معاشرت با بزرگان و پادشاهان بوده است. این مسئله با نگاهی به خداینامه ها، آیین نامه ها و اندر...

ادب شفاهی مجموعه ای از سرودها، داستانها، شعرها، مثل ها، لطیفه ها و ... است. این عناصر در عین داشتن ریش? مشترک انسانی و ملی در هر منطقه، نشانی خاص از آن منطقه را با خود دارند. از این رو ثبت و ضبط این آثاردر قالب منطقه ای که به آن تعلق دارند دارای اهمیتی بی اندازه است. چنان چه این آثار به طور کامل از بین بروند، جنبه های بررسی نشد? فراوانی از ویژگی های مختلف سرزمین ایران را با خود نابود می کنند. ل...