در ماههای اول سال 2011 بهمرور امواج جنبشهای نوین مردمی خاورمیانه به سوریه رسید و جامعه نسبتاً آرام سوریه را متلاطم ساخت. ارزیابی علل تلاطم در سوریه، همچون تونس و مصر با اتفاق نسبی آراء مفسرین، همراه نبود. گروهی آن را آشوب، گروهی آن را انقلاب و گروهی آن را براندازی نرم تلقی میکنند. همچون سایر کشورهای خاورمیانه که در دوران پس از جنگ سرد با نقشآفرینی روزافزون عوامل اجتماعی و بهرهبرداری از آن از سوی...

ناآرامی های خاورمیانه که در چند سال گذشته، فضای سیاسی و امنیتی منطقه را ملتهب ساخته است، به سربرآوردن و یا احیاء جریاناتی افراطی و تروریستی، دامن زده است که با ایدئولوژی ستیزه جو و مطلق گرای خود، ثبات و آرامش کشورهای درگیر چالش های سیاسی را به مخاطره افکنده است. افزون بر این، از آنجا که دگرگونی های سیاسی خاورمیانه منافع و امنیت بازیگران دولتی منطقه ای و فرامنطقه ای را درگیر می کند، فعالیت و سرن...

مقاله حاضر به مطالعه نقش فرایند دولت ملت­سازی بر شکل­گیری و تکوین بنیادگرایی دینی در خاورمیانه، به صورت مطالعه موردی عراق و سوریه پرداخته است. تبیین نقش فرایند دولت ملت­سازی  بر شکل­گیری و تکوین بنیادگرایی دینی در خاورمیانه به خصوص جوامع عراق و سوریه، تبیین مولفه­های مربوط به فرایند دولت ملت­سازی در جوامع خاورمیانه، تبیین صورت­بندی و ساختار اجتماعی جوامع عراق و سوریه، تبیین خاستگاه اجتماعی پیدا...

درباره تحولات سوریه تفاسیر متفاوتی وجود دارد. برخی از تحلیلگران چنین فرایندی را ناشی از ارادة گروههای اجتماعی در سوریه میدانند. آنان در تحلیل خود، رویکرد مبتنی بر اقتدارگرایی سیاسی دولت سوریه را عامل اصلی بحران اجتماعی میدانند. گروه دیگری بر این اعتقادند که سوریه مرز ژئوپلتیکی رادیکالیسم سیاسی محافظهکاری جهان غرب محسوب میشود. بنابراین امریکا و کشورهای محافظهکار جهان عرب در صدد هستند تا زمینههای...

مقاله حاضر به مطالعه نقش فرهنگ سیاسی بر شکل­گیری و تکوین جریان­های تکفیری و سلفی در خاورمیانه­، به صورت مطالعه موردی عراق و سوریه پرداخته است­. متغیر­های مطرح شده در این پژوهش عبارت است از­: فرهنگ سیاسی سنتی­، تبعی و شکل­گیری و تکوین جریان سلفی و تکفیر­ی می­باشد­. تبیین نقش فرهنگ سیاسی بر شکل­گیری و تکوین جریان­های تکفیری و سلفی درخاورمیانه به خصوص جوامع عراق و سوریه­؛ تبیین مولفه­های فرهنگ سیا...

جنبش های منطقه اسلامی، تحت عنوان بهار عربی، یکی از چالشی ترین موضوعات روز جامعه جهانی است. این جنبش ها که از دسامبر 2010 در تونس آغاز گشتند، کشورهای مختلفی را دستخوش تحولات جدی قرار دادند. ابعاد مختلف خیزش های مردمی در خاورمیانه و شمال آفریقا، پیچیدگی و گستردگی زیادی دارند. یکی از این ابعاد، تاثیری است که این جنبش ها بر شکاف فرقه ای بین شیعه و سنی در بین کل مسلمانان، خصوصا مسلمانان منطقه خاورمی...

منطق? خاورمیانه به عنوان یک محیط منطقه ای که در آن امنیت اعضا به همدیگر گره خورده است، در دو سال گذشته دچار تحولاتی شده است که تأثیرات این تحولات صرفاً محدود به جهان عرب نمانده است و توانسته است بخش دیگری از جهان غیر عرب در خاورمیانه را نیز تحت تأثیر قرار دهد و در آینده نیز قطعاً این تأثیرات ادامه یابد. دامنه ی انقلاب های غربی که از تونس،مصر، لیبی و یمن شروع شد به کشور سوریه نیز کشیده شد. در جر...

هدف نوشتار پیش رو، بررسی دلیل‌های مداخلۀ روسیه در بحران سوریه است. پرسش نوشتار این است که چرا روسیه در بحران سوریه به‌نفع دولت این کشور مداخله کرد؟ فرضیه این است که نگرانی از تحدید قلمرو نفوذ در خاورمیانه موجب شد که روسیه در بحران سوریه به‌نفع دولت این کشور مداخله کند. برای تبیین، نوشتار از قلمروسازی ژئوپلیتیکی به‌عنوان چارچوب مفهومی بهره برده است. از سال 1991 تاکنون تحول‌های مناطق ژئوپلیتیکی، ...

پیامدهای بی­ثباتی­های سیاسی اخیر، موسوم به «انقلاب­های عربی»، از میانه 2011 میلادی در خاورمیانه توانسته معادلات منطقه­ای را تحت تأثیر قرار دهد و بر راهبردهای بازیگران درگیر در معادلات خاورمیانه تأثیر گذاشته است. بحران سوریه نمونه عینی تقابل راهبردهای متفاوت بازیگران رقیب منطقه­ای و فرامنطقه­ای درگیر است. در سطح منطقه ای، رقابت استراتژیک ایران و عربستان در بستر این بحران از اهمیتی حیاتی برخوردار...

مقاله حاضر به مطالعه نقش فرایند دولت ملت­سازی بر شکل­گیری و تکوین بنیادگرایی دینی در خاورمیانه، به صورت مطالعه موردی عراق و سوریه پرداخته است. تبیین نقش فرایند دولت ملت­سازی  بر شکل­گیری و تکوین بنیادگرایی دینی در خاورمیانه به خصوص جوامع عراق و سوریه، تبیین مولفه­های مربوط به فرایند دولت ملت­سازی در جوامع خاورمیانه، تبیین صورت­بندی و ساختار اجتماعی جوامع عراق و سوریه، تبیین خاستگاه اجتماعی پیدا...