به باور "مظاهر مصفّا"، طولانى‏ترین و متکلّف‏ترین ردیف‏ها در شعر سنایى آمده است و کسانى که از سابقه این‏گونه ردیف‏ها در شعر سنایى آگاهند؛ از ردیف‏هاى خاقانى تعجّب نخواهند کرد. از آن‏جا که خاقانى از میان متأخّرین عصر خویش تنها به سنایى باور دارد، آیا مى‏توان با ترتیب دادن مقایسه میان ردیف‏هاى این دو شاعر، تأثّر خاقانى از سنایى در عرصه موسیقى کنارى شعر را نیز نشان داد؟ نوشته حاضر در حد توان در روشنگرى ...

شاعران زبان فارسى با به کار گرفتن هنر ایهام بر وجوه هنرى سخن خود افزوده‏اند. خاقانى، یکى از شاعرانى است که به ایهام، گرایش خاصّى نشان داده و این گرایش یکى از دلایل پیچیدگى کلامش نیز شده است. وى، شاعرى است که با قدرت هنرآفرینى و خلاقیّت زبانى در خلق صنایع بدیعى به ویژه ایهام، توانست سبک و شیوه خاص خود را به وجود آورده، شعرش را از اشعار شاعران دیگر متمایز کند. هنر ایهام، یکى از گونه‏هاى مهمِّ صنایع ب...

این پژوهش، که حاصل خوانش تک‏تک ابیات غزل‏هاى سنایى و خاقانى است، پس از ذکر مقدمه‏اى درباره موسیقى بیرونى شعر و شناخت تسکین، به بیان سابقه آن در میان عروضیان و ارتباط تسکین با موسیقى بیرونى شعر مى‏پردازد. سپس، با ارائه نمودارهایى، راه‏هاى استفاده از این اختیار را، در غزل‏هاى این دو شاعر، بررسى، مقایسه و تحلیل مى‏کند. پس از آن در نمودار دیگرى، میزان بهره از تسکین را به تفکیک اوزان مختلف نشان مى‏د...

در این جستار تلاش شده است زوایایى از هنر شاعرانه خاقانى براساس رویکرد صورتگرایى باز نموده شود. آنچه در این مقاله بدان رسیدیم بازگوى آن است که شاعر در بیان خود سعى داشته است که معانى جدید خلق کند و اگر هم ناچار به تکرار مضامین و مفاهیم گذشتگان بوده به زیورى دیگر از بیان، کلام خود را آراسته است و آن را در هیأت الفاظ و واژه‏ها و تصویرسازى‏هاى بدیع به صورت دیگر نمایش داده که این جلوه‏گرى رنگارنگ را...

نسخه­های مختلفی از دیوان خاقانی در دست است. این اثر، تاکنون چندین بار تصحیح شده و تصحیح ضیاء­الدین سجادی، از کارهای شناخته شده­است. نسخۀ اساس سجادی، نسخۀ لندن است. این نسخه، همان­طور که سجادی اشاره کرده‌است، قدیمی‌ترین نسخۀ موجود از دیوان خاقانی است. سعید مهدوی‌فر در مقاله­ای با عنوان «تأمّلى در نسخۀ دیوان خاقانى کتابخانۀ مجلس» به بازتصحیح برخی ابیات این تصحیح پرداخته و ضبط‌های نسخۀ مجلس را ارجح...