چکیده این مقاله در صدد است در چارچوب نظریۀ گفتمان لاکلا و موف به بررسی گفتمان اصالت داریوش شایگان در دو کتاب «بت های ذهنی وخاطرۀ ازلی» و «آسیا در برابر غرب»(در دوره اول حیات علمی اش) بپردازد. گفتمان های اصالت، درطیفی از مفصل بندی غرب انتقادی تا غرب ستیزی، در دهۀ چهل و پنجاه شمسی در ایران با ساختارشکنی در هژمونی تمدن و تجدد غربی، صورت بندی شدند. بنیانِ گفتمان های اصالت بر تصویری از شکاف ها ...

 مقالۀ حاضر به مقایسۀ نسلی خاطرۀ میرزاکوچک‌خان جنگلی در استان گیلان می‌پردازد. در این بررسی از رویکرد حال­گرا و نظریۀ کادرهای اجتماعی حافظه استفاده شده است. جامعۀ آماری این تحقیق ساکنین شهرستان‌‌های فومن، شفت، صومعه‌سرا، تالش، آستارا و توابع آن‌ها بود. روش گردآوری اطلاعات ، روش میدانی و ابزارگردآوری اطلاعات مصاحبه غیرساختمند و عمیق است؛ بدین شکل که از این مناطق با استفاده از روش نمونه‌گیری نظری...

نوستالژی ‌یکی از مباحث مطرح در نقد روان‌شناختی است که در فارسی به حسرت سروده یا دل‌تنگی بازگردانی شده است. حسرت گذشته‌های شیرین و تقابل زمان حال با گذشته، نوستالژی نامیده می‌شود که در دو شاخۀ خاطرۀ فردی و خاطرۀ جمعی نمود یافته است. غم غربت و دوری از وطن، یادکرد مرگ، حسرت دوران کودکی و جوانی، جدایی معشوق جزء خاطرۀ فردی و یاد دوران باشکوه تاریخ، باستانگرایی و آرزومندی آرمان‌شهر از مؤلفه‌های خاطرۀ...

چکیده معماری به عنوان منظومه ای به هم پیوسته، همواره با بازآفرینی الگوهای کیفی و کمی در مناسبات مکانی و زمانی مختلف، صورت های متفاوتی را به خود می گیرد. یافتن سرمنشاء این الگوها می تواند در به کارگیری و خلق صور گوناگون آن ها نقش بسزایی ایفا نماید. بنابراین به شناخت زیر نقش هایی مفهومی نیازمندیم که با رجوع به آن ها بتوان محتوا و معانی نهفته درالگوهای کمی را استخراج نموده، جانمایه هر یک را با ص...

زمان و زمانمندی از شئون و جلوه های موجودات ممکن است و هیچ گاه از آنها منفک نمی شود.  اما ازآنجاکه وجود  امری تشکیکی است، هر مرتبه ای شأن خود را دارد. زنجیرۀ زمان در مراتب ممکنات هیچ گاه پاره نمی شود بلکه در سیر صعودی هستی لطیف تر و رقیق می شود. در نتیجه، شئون آن هم دچار قبض و بسط می گردد. زمان در عالم رؤیا و طبیعت یکی نیست. سال هایی که  در عالم رؤیا سپری می شود، نسبت به عالم طبیعت در یک لحظه جم...

یکی از مباحث مهم در فلسفۀ دین معاصر غربی، مبحث ازلیت خداوند است. ازلیت خداوند در فلسفۀ یونان و قرون وسطی، عمدتاً تفسیری فرازمانی داشت که بر اساس آن خداوند موجودی غیر زمان مند است و برای او درنظرگرفتن آغاز و انجام زمانی بی معناست. در نظر پاره ای از فیلسوفان عصر جدید، صفت ازلیت خداوند رنگ و بویی زمان مند می یابد و به این معنا تفسیر می شود که خدا در همۀ زمان ها بوده است و خواهد بود. با تأثیرگرفتن ا...

هرمان هسه نویسنده ای است که نماد نسل جوان (و البته سایر نسل های) دهه بیست آلمان بشمار می رود. برخی از مضامین مهم در آثار وی نقد دنیای بورژوازی، تلاش در جهت آشکار ساختن وجوه گوناگون شخصیت انسان، بررسی ساختار رویا و تحول فرد در دل دنیای مدرن به کمک روایت داستانی است. به این فهرست می بایستی دل بستگی او را به شیوه گوته،  هم چنین رمانتیسم سده 19 و علوم اجتماعی تحت تأثیر تحلیل گر مشهور اساطیر و افسان...

سهروردی در کتب خود از خمیره ازلی و ابدی یا خمیره مقدّسه ای سخن به میان آورده که بدون اطّلاع از آن نمی توان در زمره حکمای حقیقی جای گرفت. در کتاب مطارحات، «کلمه» نخستین را که همان خمیره ازلی است در دو رشته شرقی (خسروانی) و غربی (فیثاغورسی) ترسیم کرده است که سرانجام در یک نقطه جمع گردیده اند و سهروردی خود وارث این امانت گران بهاست. رنه گنون نیز به طریق مشابهی از خمیره ازلی(la tradition primordiale)...

اساطیر از دیدگاهی، روایت‌هایی مقدّس دربارة مبدأ و مقصد جهان و توجیه امور مهم هستی‌اند. در اساطیر ملل با آنکه دیدگاه‌های ظاهراً متفاوتی دربارة چگونگی و مبدأ و مادّة آفرینش وجود دارد امّا این دیدگاه‌ها در ژرف‌ساخت، بسیار مشابه و حتی یکسان‌اند. این داستان‌ها بر مبنای الگویی کهن پرداخته شده‌اند؛ بدین گونه که قبل از آفرینش، فقط آشوب و نابسامانی است و دیگر هیچ. از دلِ این آشوب، نخستین موجود پیدا می‌شود و ...

یکی از مسائل مهم در طول تاریخ تفکر بشر مخلوق یا نامخلوق بودن عالم هستی بوده است. فیلسوفان پیش از ارسطو هر یک به نوعی قائل به ازلی و غیر مخلوق بودن عالم هستی بوده اند.ارسطو با قائل شدن به ازلیت مقوله های حرکت،زمان و ماده به عنوان مولفه های اصلی عالم هستی حکم به ازلی و غیر مخلوق بودن جهان هستی می دهد.از این حیث است که خدای ارسطو به عنوان علت فاعلی عالم هستی تنها محرک عالم بوده وهستی بخش قلمداد نم...