در بخش های شرقی و جنوب شرقی شاهرود، در میان مارن های قرمز رنگ ژیپس دار الیگوسن (معادل با سازند قرمز زیرین)، یک سری گدازه های بازالتی با ترکیب الیوین بازالت تا بازالت فوران کرده اند. این سنگ ها دارای بافت های میکرولیتی پورفیری، گلومروپورفیری و هیالوپورفیری هستند. کانی های اصلی آن ها شامل الیوین، پلاژیوکلاز و پیروکسن در الیوین بازالت ها، و پلاژیوکلاز و پیروکسن در بازالت ها هستند. این سنگ ها در نم...

فرورانش صفحه اقیانوسی نوتتیس به زیر لبه جنوبی ایران ‌مرکزی سبب ایجاد حوضه‌های کششی پشت ‌کمانی در طول مزوزوییک و سنوزوییک در پشت کمان ماگمایی ارومیه- دختر شده است. پژوهشگران مختلف به تشکیل حوضه‌های اقیانوسی پشت ‌کمانی نایین، سبزوار و سیستان در ایران‌ مرکزی در زمان مزوزوییک اشاره کرده‌اند. ولی درباره ایجاد چنین حوضه‌هایی در زمان سنوزوییک، مطالعات کم هستند. حوضه کششی فروافتاده پشت ‌کمانی الیگومیوس...

در شمال خاوری ایران، در شمال باختری شهرستان سبزوار، توالی خروجی افیولیتی و سری سوپراافیولیتی رخنمون دارند که دارای میان لایه‌های سنگ آهک پلاژیک با سن کرتاسه بالایی هستند. توالی خروجی دربردارنده برش‌ و توف‌هیالوکلاستیک همراه با روانه صفحه‌ای در بخش زیرین، گدازه‌ بالشی آفیریک حفره‌دار در بخش میانی و سنگ‌های آتشفشانی-رسوبی در بخش بالایی است. سری سوپراافیولیتی نیز دربردارنده‌ تناوبی از رسوبات ولکان...

منطقه حیران در شمال خاور اردبیل و جنوب باختر دریای خزر واقع شده است. شواهد صحرایی نشان‌دهنده فعالیت‌های آتشفشانی زیردریایی در این منطقه است. ترکیب کلی این سنگ‌ها، بازالتی بوده و برونزدهایی از گدازه‌های بالشی (پیلولاوا)، منشور، دایک و روانه‌های گدازه‌ای در نقاط متعدد نشان‌دهنده وجود آثار پوسته اقیانوسی در این منطقه است. مطالعات صورت گرفته در نقاط دیگری از حاشیه جنوبی دریای خزر و تشابه ساختاری و ...

سنگ‌های بازالتی، گابروها، توف‌ها، دایک‌های دیابازی، آگلومراها و برش‌ها و قطعات سنگی داخل برش‌ها از مهم‌ترین سنگ‌های مافیک افیولیت‌های بلورد-بافت است. ویژگی‌های ژئوشیمیایی این سنگ‌ها حاکی از تهی‌شدگی در HFSE و غنی‌شدگی در LILE و حضور دوسری ماگمایی تولئیت‌های جزایر کمانی و کلسیمی- قلیایی است. این...

رخداد سیمیرین در شمال ایران حاصل برخورد قاره‌ای است که با ناپیوستگی‌های  ناحیه‌ای و تغییرات شدید در رسوبگذاری همراهی می‌شود. بررسی‌های تنش دیرینه در گستره البرز نشان می‌دهد از نورین تا باژوسین میانی (گروه شمشک)، کشش در راستای 030 درجه توسط گسل‌های عادی همزمان با نهشت صورت گرفته است. نویسندگان  این مقاله زمین‌ساخت کششی را همزمان با مراحل کافت‌شدگی حوضه کاسپین جنوبی می‌دانند. در البرز مرکزی، سازن...

در شمال و شمال غرب گرمسار در استان سمنان، تعداد زیادی توده ی نفوذی گابرودیوریتی به صورت دایک، سیل و استوک های کوچک در سازند قرمز زیرین رخنمون دارند. بررسی های صحرایی، پتروگرافی و نمودارهای ژئوشیمیایی نشان می دهند که سنگ های آذرین مورد مطالعه، ماهیت گابرویی دارند و یک سری تفریقی از گابرو تا دیوریت را تشکیل می دهند. سنگهای مورد بررسی دارای ماهیت ماگمایی قلیایی می باشند و بر اساس نمودارهای تمایز م...

سنگ های آتشفشانی و آتشفشانی- رسوبی ائوسن تا الیگومیوسن و نهشته های کواترنری مناطق داورزن و کلاته سادات، در جنوب نوار افیولیتی سبزوار و در لبه شمالی زون ایران مرکزی رخنمون دارند. سنگ‎های ائوسن میانی- فوقانی داورزن شامل تناوب گدازه‎های بازیک- حدواسط با طیف ترکیبی تراکی آندزی بازالت، تراکی‎آندزیت، آندزیت و سنگ‎های آذرآواری وابسته با میان لایه های رسوبی (توف، برش، ماسه سنگ و آهک نومولیت دار) بوده ک...

مجموعه دایک‌های شمال مشهد اردهال که درون سنگ‌های رسوبی و آذرین ائوسن نفوذ یافته‌اند، معرف بخشی از فعالیت ماگمایی ترشیری در بخش میانی کمربند ماگمایی ارومیه- دختر هستند. این سنگ‌ها که از دید ژنتیکی با هم مرتبط هستند، ترکیب آندزیت‌ بازالتی، آندزیت و تراکی‌آندزیت و از نوع توله‎ایتی تا کالک‌آلکالن با پتاسیم متوسط دارند. در الگوهای عناصر خاکی کمیاب، LREE در مقایسه با HREE غنی‌شدگی کمی نشان می‌دهد. وی...

کرومیتیت‌های نیامی در اندازه‌های متفاوت همراه با غلاف‌های دونیتی در قسمت‌های مختلف مجموعه اولترامافیک آب بید واقع در قسمت جنوب شرقی کمربند افیولیتی زاگرس رخنمون دارند. توده‌های کرومیتیت آب بید اغلب به شکل عدسی یا لایه‌ای بوده ساخت‌های ماگمایی مختلفی مانند توده ای، پراکنده و لایه ای را نشان می‌دهند. میزان Cr#، Al2O3 و TiO2 در کرومیتیت‌های آب بید به ترتیب از 43/58 تا 36/65، 03/18 تا 58/22 و 20/0 ...