چکیده این نوشتار ضمن مطالعه جریان های روشنفکری دینی در جمهوری اسلامی ایران درصدد است تا به مطالعه نقش روشنفکران دینی در توسعه عمومی در ایران بپردازد از این رو با دستیابی به ویژگی و جنس گفتمان های روشنفکری دینی درصدد است تا به مطالعه عقلانیت ارتباطی و عقلانیت انتقادی در گفتمان های روشنفکری بپردازد. البته ما به طور دقیق با کاربرد رویکرد ارتباطی به حوزه عمومی، وجه تمایز جامعه مدرن و سنتی را در حض...

چکیده : حوزه عمومی از مهمترین کانون هایی است که نظریه های دموکراتیک در دوران ما پیرامون آن شکل گرفته است و زمینه شکل گیری افکار عمومی، اراده جمعی و نظارت آگاهانه و منطقی بر تصمیمات سیاسی را فراهم آورده است. این مفهوم به فضاها و فرایندهای ارتباطات اجتماعی آزاد و در عین حال مستقل دلالت می کند. در آن افراد فارغ از مقام رسمی خود مشارکت می کنند. حوزه عمومی زمینه ایجاد گفتگوی آزادانه، نقادانه، عقلا...

حوزه عمومی واژه ای نو در سپهر سیاسی به شمار می رود که از زمان عصر روشنگری مطرح گردید. دلیل اهمیت یافتن آن این است که امروزه، این حوزه به عنوان خاستگاه افکار عمومی بوده و بر حوزه سیاست اعمال نفوذ می کند. حوزه عمومی در غرب ابتدا در دربار پدید آمد و پس از انتقال قدرت از دربار به مردم، به جامعه منتقل گردید و حوزه عمومی سیاسی از بطن حوزه عمومی ادبی سر برآورد. روند شکل گیری، توسعه و تکامل حوزه عموم...

هدف اصلی این مقاله تحلیل جامعهشناختی چگونگی شکلگیری و دگرگونی حوزه عمومی دینی در عصر صفویه است. چارچوب نظری تحقیق، نظریه حوزه عمومی هابرماس است. روش این مطالعه جامعهشناختی تاریخی و شیوه جمعآوری اطلاعات مطالعه کتابخانهای است. نتایج این مطالعه نشان میدهند: حوزه عمومی دینی با بازنمایی جایگاه مرشد کامل (شاه) در میدان‌های شهرها در دوران شاه طهماسب شکل گرفت و در عصر شاه عباس به اوج رونق خود رسی...

مفهوم شورا، و نسبت شورا و دموکراسی، بیش از یک قرن است که در کانون مباحث نوگرایی دینی در جهان اسلام قرار دارد و،البته، تفسیر ها و نظریه های متفاوتی نیز تولید شده است. «نظریه عمومی شورا» از مهم ترین تئوری های شوراگرایی و مردم سالاری دینی است که توسط توفیق محمد الشاوی (1918م/1339ق)، اندیشمند معاصر مصری، طرح و بسط یافته است. به نظر شاوی، نظریه عمومی شورا سه ویژگی اساسی دارد؛1)تدارک بنیاد شرعی برای ...

"حوزه عمومی" یا "public sphere" به گستره ای اطلاق شده که حضور افراد جامعه بدون توجه به سن، جنس، رنگ، نژاد و طبقه اجتماعی تضمین شده باشد. "فضای عمومی" یا "public space" بخشی از حوزه عمومی و تجسم کالبدی این مفهوم در مرکز اجتماعات انسانی است و این فضا است که واقعیت اجتماعی را تولید و پیوند اجتماعی را ایجاد می‎کند. در این فضا است که افراد با حضور در میان عموم، قادر به برقراری ارتباط بوده و در کنار ...

مفهوم شورا، و نسبت شورا و دموکراسی، بیش از یک قرن است که در کانون مباحث نوگرایی دینی در جهان اسلام قرار دارد و،البته، تفسیر ها و نظریه های متفاوتی نیز تولید شده است. «نظریه عمومی شورا» از مهم ترین تئوری های شوراگرایی و مردم سالاری دینی است که توسط توفیق محمد الشاوی (1918م/1339ق)، اندیشمند معاصر مصری، طرح و بسط یافته است. به نظر شاوی، نظریه عمومی شورا سه ویژگی اساسی دارد؛1)تدارک بنیاد شرعی برای...