ارتباطات و همکاری های علمی و فرهنگی حوزه های علمیه به عنوان میراث ماندگار تشیع، با عالمان و مراکز علمی سایر مذاهب و ادیان جهان، پیشینه درخشان و پرفروغی در گذشته علمی کشور دارد. مراودات علمی و فکری درون دینی و میان دینی بین حوزه های علمیه عراق، ایران و لبنان و تراث گران سنگ حاصل از این ارتباطات، گواه خوبی بر این مدعاست. اما هنگامی که چنین پیشینه ای در کنار وضعیت حضور بین المللی امروز مراکز دین پ...

چکیده در طول نیم قرن گذشته و در سایه کمرنگ شدن تز «سکولارسازی» و تلاش برای جدایی دین و سیاست، نقش و جایگاه دین در حوزه عمومی مورد توجه دانشمندان علوم اجتماعی بوده است. هدف نوشتار حاضر مطالعه حضور دین درون حوزه عمومی است و برای این کار تلاش می کند تا از طریق پرداختن به نشانه های حضور دین از حضور بسیج کنندگی و حضور نمادین گرفته تا حضور سیاسی و در نهایت حضور نهادی، تحولات سیاسی مصر در طول سه سال گ...

هگل نخستین فیلسوفی بود که در درس هایش در برلین مباحثی ذیل عنوان فلسفه دین مطرح کرد. دریافت او از دین علاوه بر فهم متعارف، از فهم هم عصرانش نیز متفاوت بود. هگل بر خلاف تلقی روزگارش نه دین را از حوزه شناخت بیرون گذاشت و نه آن را به احساس فروکاست. او با نگاه تاریخی خود ادیان را در سیر تاریخی آن ها دید و با اصول دیالکتیکی خویش به درک تازه ای از دین راه یافت. حاصل این درک نشاندن دوباره دین در حوزه ش...

شناخت و تحلیل جریان های فکری، عامل مهمی در شناخت بهتر پدیده ها و مسائل محیطی در گذشته و حال و راهبری تحولات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در آینده است. بنابراین، یکی از اهداف جریان شناسی های فکری را می توان اعتلای حوزه سیاست گذاری، از جمله سیاستگذاری فرهنگی دانست. از این منظر، این گونه جریان شناسی را باید به شناخت آراء جریان های فکری در مسئله نسبت دین و زندگی معطوف ساخت. در این نوشتار، حوزه دین پژوهی...

مطالعات علمی ادیان از قرن 19 میلادی و با کوشش های مکس مولر 1 آغاز شد و به لحاظ ماهیت کاملاً باآنچه که دین داران و متکلمان دربارۀ دین خود آموختند و یا آموزش می دادند، تفاوت داشت . از مکس مولر بهعنوان بنیان گذار مطالعات علمی ادیان یا همان علم دین یاد می شود، اما در کنار او باید از کرنلیوس پترس تیلههم یاد کرد که کوشید رهیافتی متفاوت از متکلمان در زمینۀ پژوهش دربارۀ پدیدارهای دینی ارائه دهد .انجامید...

کثرت‌گرایی دینی از مسائل پراهمیت کلام جدید به‌حساب می‌آید که مبانی و لوازم خاص به خود را دارد. یکی از مبانی پلورالیسم دینی، تقسیم دین به دو عنصر گوهر و صدف می‌باشد. نظریه گوهر و صدف دین، می‌تواند منتج به مسئله پلورالیسم دینی گردد. مدعای مقاله حاضر این است که علاوه‌بر اینکه پلورالیسم دینی خود، دارای آسیب‌ها و مشکلات درونی است، مبنای آن ‌ـ گوهر و صدف ‌ـ نیز توانایی تبیین رابطه میان گزاره‌ها و آمو...